Σάββατο 12 Μαΐου 2018

ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ!

Αποτέλεσμα εικόνας για Νίκος Γκάτσος
Πολύτιμο μέτρο και σταθερό, αλάθητο ζύγι στην τραγουδοποιΐα και γενικότερα την τέχνη και τη ζωή μας.

Νίκος Γκάτσος - Βιογραφία
Γεννήθηκε στην Κάτω Ασέα Αρκαδίας, όπου και τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο. Υπάρχουν δύο εκδοχές για την ημερομηνία γέννησής τους. Η πρώτη είναι ότι γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου του 1911 και η δεύτερη στις 30 Απριλίου του 1915. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές του στην Τρίπολη. Ερχόμενος στην Αθήνα φοιτεί στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γνωρίζει ήδη την αγγλική και γαλλική γλώσσα και μελετά με πάθος ποίηση, ενώ έρχεται σε επαφή με τους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής. Τα πρώτα του ποιήματα δημοσιεύονται στις αρχές του '30 στα περιοδικά "Νέα Εστία" και "Ρυθμός". Παράλληλα εκθέτει τις απόψεις του για την τέχνη και υπογράφει κριτικά σημειώματα στα περιοδικά "Μακεδονικές Ημέρες" και "Τα Νέα Γράμματα".
Το 1943 εκδίδεται από τις εκδόσεις "Αετός” το πρώτο και μονάκριβο βιβλίο του"Αμοργός" με το ομώνυμο ποίημα, που σημάδεψε τη σύγχρονη ποίηση και το ελληνικό τραγούδι. Αρχικά θα δεχτεί αρνητικές κριτικές, αλλά σύντομα το έργο θα πάρει τη θέση που του αρμόζει σε διεθνές επίπεδο. Από τότε θα δημοσιευθούν τρία ακόμη ποιήματά του: "Ελεγείο" (1946, "Φιλολογικά Χρονικά"), "Ο Ιππότης και ο Θάνατος" (1947, "Μικρό Τετράδιο") και "Τραγούδι του παλιού καιρού" (1963, "Ο Ταχυδρόμος"), αφιερωμένο στο Γιώργο Σεφέρη. 
Παράλληλα όμως υπέγραψε μελέτες και σχόλια για ζητήματα που αφορούν την ποίηση και τους δημιουργούς. Με το τέλος του Β΄ παγκοσμίου πολέμου συνεργάζεται ως μεταφραστής με την "Αγγλοελληνική Επιθεώρηση" και με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας ως ραδιοσκηνοθέτης. 
Μεταφράζει θεατρικά έργα στα οποία ο Μάνος Χατζιδάκις υπογράφει την μουσική κι έτσι προκύπτουν τα πρώτα τραγούδια μια μεγάλης σε όγκο και αξία διαδρομής, που θα αφήσει ανεξίτηλα το μεγαλοπρεπές στίγμα της στο ελληνικό τραγούδι. Η σφραγίδα του ποιητή, εκτός από την στενή και αποδοτική σύμπραξή του με τον Χατζιδάκι κατέχει περίοπτη θέση στα τραγούδια των Σταύρου Ξαρχάκου, Δήμου Μούτση, Μίκη Θεοδωράκη αλλά και των Λουκιανού Κηλαηδόνη, Χριστόδουλου Χάλαρη κ.α. 

Νίκος Γκάτσος – Δισκογραφία
Η παρέμβαση του Νίκου Γκάτσου άλλαξε ριζικά τα δεδομένα του λόγου στο ελληνικό τραγούδι. Ήταν ο πρώτος ποιητής που ασχολήθηκε επαγγελματικά ως στιχουργός, αναβαθμίζοντας τον ρόλο και την υπόστασή της συγκεκριμένης ιδιότητας. Μετέφερε στο τραγούδι την υψηλή αισθητική, την τεχνική, το ήθος και την ποιητική φλέβα του. Η λογοτεχνική του αξία και το ταλέντο του τον βοήθησαν να γράφει στίχους μέχρι και τον θάνατό του και να περιγράφει με τον δικό του προσωπικό τρόπο την ματαιότητα της ζωής, το εφήμερο και αδιέξοδο της ζήσης, την αδυναμία του ανθρώπου να αλλάξει το πεπρωμένο του…
Πάει ο καιρός πάει ο καιρός
που ήταν ο κόσμος δροσερός
και καθ' αυγή ξεκινούσε μια πληγή
για να ποτίσει όλη τη γη...

Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ήταν μοιρολάτρης ή πεσιμιστής. Τουναντίον.

Ήρθε ο καιρός ήρθε ο καιρός
πάνου στου κόσμου την πληγή
ήρθε ο καιρός ήρθε ο καιρός
να ξαναχτίσετε τη γη...

Η βαθυστόχαστη γραφή του εκφράζεται με χαρακτηριστική ευαισθησία και απλότητα αλλά και με έντονο συναισθηματισμό...

Που νά ‘βρω τέσσερα κεριά
και στην ψυχή μου σιγουριά
φωτιά να βάλω γρήγορα
και να τον κάψω σήμερα
τον κόσμο αυτό που αγάπησα
και μ’ αφησε και σάπισα 

Έχει μια μελαγχολική ματιά για τις χαρές της ζωής, που κυλούν βιαστικά και σβήνουν στο πέρασμα του αδηφάγου χρόνου...

Τι ζητάς Αθανασία
στο μπαλκόνι μου μπροστά
δεν μου δίνεις σημασία
κι η καρδιά μου πως βαστά...

Είσαι σκληρή
σαν του θανάτου τη γροθιά
μα ήρθαν καιροί 
που σε πιστέψαμε βαθιά.
Κάθε γενιά
δική της θέλει να γενείς
ομορφονιά
που δεν σε κέρδισε κανείς.

Οι ρίμες του είναι παροιμιώδεις. Ένα παιχνίδι που του δίνει την ευκαιρία να ξεδιπλώσει το πνευματικό του οπλοστάσιο, την ευρηματικότητα και την πρωτοπορία του, τοποθετώντας πειστικά το σουρεαλιστικό στοιχείο στο τραγούδι, χωρίς να παραλείπει τις επιρροές του από την δημοτική ποίηση...

Ο Γιάννης ο φονιάς
παιδί μιάς Πατρινιάς
κι ενός Μεσολογγίτη
προχθές την Κυριακή
μετά την φυλακή
επέρασ’ απ’ το σπίτι.

Του βγάλαμε γλυκό
του βγάλαμε και μέντα
μα για το φονικό
δεν είπαμε κουβέντα.

Μονάχα το Φροσί
με δάκρυ θαλασσί
στα μάτια τα μεγάλα
του φίλησε βουβά
τα χέρια τ’ ακριβά
και βγήκε από τη σάλα.

Δεν μπόρεσε κανείς
το πόνο της ν’ αντέξει
κι ούτ’ ένας συγγενής
να πεί δεν βρήκε λέξη.

Κι ο Γιάννης ο φονιάς
στην άκρη της γωνιάς
με του καυμού τ’ αγκάθι
θυμήθηκε ξανά
φεγγάρια μακρινά
και τ’ όνειρο που εχάθει.
Υπήρξε πηγαία ερωτικός και λυρικός μαζί, προσδίδοντας μια λογοτεχνική ματιά στο λαϊκό τραγούδι, πέρα από την απαράμιλλη τεχνοτροπία του 

Ήθελα κάτι να σου πω 
και στο τραπέζι σου θα’ ρθώ
μ’ ένα παράπονο πικρό
να σε καλησπερίσω.

Έχεις αφήσει μια ψυχή
στην παγωνιά και στη βροχή
μ’ ένα παράπονο πικρό
θα στο ξαναθυμίσω.

Αν είσαι άντρας με καρδιά
φέρτην μαζί σου μια βραδιά
μ’ ένα χαμόγελο ζεστό
θα σε καλωσορίσω.

Κλείνοντας να τονίσουμε τον πνευματικό και καθοδηγητικό ρόλο της ομάδας των Γκάτσου, Χατζιδάκι, Ελύτη, Τσαρούχη, Μποσταντζόγλου, Αργυράκη κ.α. που εκτός από την αναμφισβήτητη πολυδιάστατη προσφορά τους στο πολιτισμικό γίγνεσθαι του τόπου, διαμόρφωσε και τον κατάλληλο πυρήνα ώστε να κινηθούν και να λειτουργήσουν σε ανάλογες κατευθύνσεις, όλοι εκείνοι - τα άτομα- που διέγραψαν ελλειπτικές τροχιές γύρω τους, οι διάμετροι των οποίων φτάνουν έως και τις μέρες μας.
Έφυγε από τη ζωή στις 12 Μαΐου 1992.


Πηγή: http://www.ogdoo.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.