Γράφει η Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ως υπνηλία ορίζεται η υπερβολική διάθεση για ύπνο. H υπνηλία είναι παθολογικό πρόβλημα που δεν ταλαιπωρεί μόνο τον πάσχοντα, μειώνοντας την απόδοσή του σε συνήθεις δραστηριότητες και καθήκοντα της καθημερινότητας, αλλά αποτελεί και βασική αιτία τροχαίων ατυχημάτων με πολλαπλά θύματα. Άτομο που πάσχει από νύστα (υπνηλία) παρουσιάζει υπερβολική επιθυμία για ύπνο.
Σύμφωνα με μελέτες πάνω από 20% των σοβαρών κακώσεων από τροχαία έχουν ως αιτία τη νύστα των οδηγών.
Τα συνήθη αίτια της υπνηλίας είναι:
1. Παράγοντες της καθημερινότητας όπως τα νυχτερινά ωράρια εργασίας, η χρόνια στέρηση ύπνου, το stress, η κακή διατροφή, ορισμένα φάρμακα, ψυχολογικά προβλήματα.
Η περιοδικότητα και η εσωτερική αρχιτεκτονική του ύπνου συνδέεται άμεσα με την ομαλή λειτουργία ενός κεντρικού νευρωνικού βηματοδότη, ο οποίος είναι εξαιρετικά ευαίσθητος στην επίδραση του φωτός. Η αναστροφή των βιολογικών ρυθμών στην περίπτωση ατόμων με ακατάστατα νυχτερινά ωράρια, αποσυντονίζει τον βηματοδότη που δέχεται αντιφατικά μηνύματα λόγω της συσκότισης και της επίκλησης για εγρήγορση. Τα άτομα αυτά συχνά παρουσιάζουν ευρείες διαταραχές ύπνου, με κύκλους αϋπνίας υπνηλίας.
Παράγοντες όπως το stress, η χρόνια στέρηση ύπνου, η κακή διατροφή (π.χ. κατάχρηση αλκοόλ), ορισμένα φάρμακα (π.χ. κατασταλτικά ΚΝΣ), μπορεί να αποσυντονίσουν επίσης το νευρωνικό βηματοδότη του ύπνου.
2. Η υπερκόπωση και τα σύνδρομα κόπωσης, που πυροδοτούνται από οργανικό νόσημα ή ιδιοπαθώς
Αρκετές φορές οι διαταραχές ύπνου στην κατηγορία είναι ποικίλες: Αϋπνία, υπνηλία, εναλλαγές αϋπνίας – υπνηλίας. Ιδιαίτερα συχνή είναι η υπνηλία λόγω αναιμίας και η υπνηλία του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης.
3. Οι λοιμώξεις
Η νύστα που εμφανίζεται στις λοιμώξεις αποτελούν μία φυσιολογική απόπειρα του οργανισμού να συγκεντρώσει δυνάμεις για να αντιμετωπίσει την λοίμωξη.
4. Η άπνοια στον ύπνο
Κατά την διάρκεια του ύπνου υπάρχει φυσιολογικώς, μείωση του μυϊκού τόνου των αναπνευστικών οδών λόγω ύπνου. Ορισμένα νοσήματα όπως η παχυσαρκία, οι υπερτροφικές αμυγδαλές, καταστάσεις με αυξημένες εκκρίσεις και παρεμπόδιση διερχόμενου αέρα (π.χ. επί λοιμώξεων, αλλεργίας, αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, γαστοοισοφαγικής παλινδρόμησης), ανατομικές βλάβες του σκελετού, εγκεφαλικά νοσήματα, ορμονικές διαταραχές, καρδιοαναπνευστικά νοσήματα) φάρμακα και τοξικές ουσίες προκαλούν επιδείνωση του φαινομένου ή απόφραξη αναπνευστικών οδών και δυσκολία στην δίοδο του αέρα.
Το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται επεισόδια άπνοιας κατά τον ύπνο, τα οποία λόγω έλλειψης εγρήγορσης δεν γίνονται αντιληπτά από τον ασθενή. Τα άτομα με επεισόδια άπνοιας στον ύπνο εμφανίζουν υπνηλία και είναι σε ομάδα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση καρδιακής ανακοπής και αρρυθμιών.
5. Η ναρκοληψία
Πρόκειται για διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπνηλία και διαταραχή του ύπνου REM. H ακριβής αιτιολογία της νόσου είναι άγνωστη αν και φαίνεται ότι εμπλέκονται γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Έχουν περιγραφεί δευτεροπαθείς περιπτώσεις ναρκοληψίας (π.χ. μετά από κάκωση κεφαλής).
6. Το σύνδρομο KLEINE LEVIN
Πρόκειται για παθολογικό σύνδρομο άγνωστης αιτιολογίας που προσβάλλει κυρίως τους νεαρούς άνδρες και χαρακτηρίζεται από ολιγοήμερα επεισόδια υπνηλίας με υπερφαγία, υπερσεξουαλικότητα, σύγχυση, ευερεθιστότητα.
7. Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών κατά τον ύπνο ή περιοδικών κινήσεων των άκρων κατά τον ύπνο ή νυχτερινός μυόκλονος
Πρόκειται για πάθηση που χαρακτηρίζεται από περιοδικές κινήσεις των άκρων κατά τον ύπνο. Προκαλεί κακή ποιότητα ύπνου, συχνές αφυπνίσεις. Μπορεί να συνοδεύεται αμιγώς από αϋπνία ή υπνηλία ή εναλλαγές αϋπνίας υπνηλίας.
Τα ευρήματα από την ορθή παθολογική ιατρική εξέταση έχουν κομβικό ρόλο στην εξατομικευμένη αξιολόγηση του ασθενούς, στον καθορισμό των εξετάσεων που απαιτούνται σε κάθε περίπτωση και στην παροχή της σωστής θεραπείας. Σε αρκετές περιπτώσεις υπνηλίας είναι απαραίτητη η πργματοποίηση πολυυπνογραφίας, μιας ειδικής εξέτασης που γίνεται στο νοσοκομείο και πραγματοποιείται σε επίμονες περιπτώσεις υπνηλίας και διαταραχών ύπνου.
Κατά την πραγματοποίηση της εξέτασης ο ασθενής κοιμάται στο νοσοκομείο, μελετώνται η επέλευση και οι φάσεις του ύπνου (π.χ. REM NON REM), η εγκεφαλική δραστηριότητα κατά τον ύπνο, η καρδιοαναπνευστική λειτουργία κατά τον ύπνο και η κατάσταση των σκελετικών μυών κατά την διάρκεια του ύπνου. Η πολυυπνογραφία δεν ταυτίζεται με την πραγματοποιούμενη στα περισσότερα νοσοκομεία συνήθη μελέτη ύπνου κατά την διάρκεια της οποίας μετρώνται ορισμένες μόνο παράμετροι που αφορούν τα σύνδρομα άπνοιας κατά τον ύπνο.
Σύμφωνα με μελέτες πάνω από 20% των σοβαρών κακώσεων από τροχαία έχουν ως αιτία τη νύστα των οδηγών.
Τα συνήθη αίτια της υπνηλίας είναι:
1. Παράγοντες της καθημερινότητας όπως τα νυχτερινά ωράρια εργασίας, η χρόνια στέρηση ύπνου, το stress, η κακή διατροφή, ορισμένα φάρμακα, ψυχολογικά προβλήματα.
Η περιοδικότητα και η εσωτερική αρχιτεκτονική του ύπνου συνδέεται άμεσα με την ομαλή λειτουργία ενός κεντρικού νευρωνικού βηματοδότη, ο οποίος είναι εξαιρετικά ευαίσθητος στην επίδραση του φωτός. Η αναστροφή των βιολογικών ρυθμών στην περίπτωση ατόμων με ακατάστατα νυχτερινά ωράρια, αποσυντονίζει τον βηματοδότη που δέχεται αντιφατικά μηνύματα λόγω της συσκότισης και της επίκλησης για εγρήγορση. Τα άτομα αυτά συχνά παρουσιάζουν ευρείες διαταραχές ύπνου, με κύκλους αϋπνίας υπνηλίας.
Παράγοντες όπως το stress, η χρόνια στέρηση ύπνου, η κακή διατροφή (π.χ. κατάχρηση αλκοόλ), ορισμένα φάρμακα (π.χ. κατασταλτικά ΚΝΣ), μπορεί να αποσυντονίσουν επίσης το νευρωνικό βηματοδότη του ύπνου.
2. Η υπερκόπωση και τα σύνδρομα κόπωσης, που πυροδοτούνται από οργανικό νόσημα ή ιδιοπαθώς
Αρκετές φορές οι διαταραχές ύπνου στην κατηγορία είναι ποικίλες: Αϋπνία, υπνηλία, εναλλαγές αϋπνίας – υπνηλίας. Ιδιαίτερα συχνή είναι η υπνηλία λόγω αναιμίας και η υπνηλία του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης.
3. Οι λοιμώξεις
Η νύστα που εμφανίζεται στις λοιμώξεις αποτελούν μία φυσιολογική απόπειρα του οργανισμού να συγκεντρώσει δυνάμεις για να αντιμετωπίσει την λοίμωξη.
4. Η άπνοια στον ύπνο
Κατά την διάρκεια του ύπνου υπάρχει φυσιολογικώς, μείωση του μυϊκού τόνου των αναπνευστικών οδών λόγω ύπνου. Ορισμένα νοσήματα όπως η παχυσαρκία, οι υπερτροφικές αμυγδαλές, καταστάσεις με αυξημένες εκκρίσεις και παρεμπόδιση διερχόμενου αέρα (π.χ. επί λοιμώξεων, αλλεργίας, αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, γαστοοισοφαγικής παλινδρόμησης), ανατομικές βλάβες του σκελετού, εγκεφαλικά νοσήματα, ορμονικές διαταραχές, καρδιοαναπνευστικά νοσήματα) φάρμακα και τοξικές ουσίες προκαλούν επιδείνωση του φαινομένου ή απόφραξη αναπνευστικών οδών και δυσκολία στην δίοδο του αέρα.
Το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται επεισόδια άπνοιας κατά τον ύπνο, τα οποία λόγω έλλειψης εγρήγορσης δεν γίνονται αντιληπτά από τον ασθενή. Τα άτομα με επεισόδια άπνοιας στον ύπνο εμφανίζουν υπνηλία και είναι σε ομάδα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση καρδιακής ανακοπής και αρρυθμιών.
5. Η ναρκοληψία
Πρόκειται για διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπνηλία και διαταραχή του ύπνου REM. H ακριβής αιτιολογία της νόσου είναι άγνωστη αν και φαίνεται ότι εμπλέκονται γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Έχουν περιγραφεί δευτεροπαθείς περιπτώσεις ναρκοληψίας (π.χ. μετά από κάκωση κεφαλής).
6. Το σύνδρομο KLEINE LEVIN
Πρόκειται για παθολογικό σύνδρομο άγνωστης αιτιολογίας που προσβάλλει κυρίως τους νεαρούς άνδρες και χαρακτηρίζεται από ολιγοήμερα επεισόδια υπνηλίας με υπερφαγία, υπερσεξουαλικότητα, σύγχυση, ευερεθιστότητα.
7. Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών κατά τον ύπνο ή περιοδικών κινήσεων των άκρων κατά τον ύπνο ή νυχτερινός μυόκλονος
Πρόκειται για πάθηση που χαρακτηρίζεται από περιοδικές κινήσεις των άκρων κατά τον ύπνο. Προκαλεί κακή ποιότητα ύπνου, συχνές αφυπνίσεις. Μπορεί να συνοδεύεται αμιγώς από αϋπνία ή υπνηλία ή εναλλαγές αϋπνίας υπνηλίας.
Τα ευρήματα από την ορθή παθολογική ιατρική εξέταση έχουν κομβικό ρόλο στην εξατομικευμένη αξιολόγηση του ασθενούς, στον καθορισμό των εξετάσεων που απαιτούνται σε κάθε περίπτωση και στην παροχή της σωστής θεραπείας. Σε αρκετές περιπτώσεις υπνηλίας είναι απαραίτητη η πργματοποίηση πολυυπνογραφίας, μιας ειδικής εξέτασης που γίνεται στο νοσοκομείο και πραγματοποιείται σε επίμονες περιπτώσεις υπνηλίας και διαταραχών ύπνου.
Κατά την πραγματοποίηση της εξέτασης ο ασθενής κοιμάται στο νοσοκομείο, μελετώνται η επέλευση και οι φάσεις του ύπνου (π.χ. REM NON REM), η εγκεφαλική δραστηριότητα κατά τον ύπνο, η καρδιοαναπνευστική λειτουργία κατά τον ύπνο και η κατάσταση των σκελετικών μυών κατά την διάρκεια του ύπνου. Η πολυυπνογραφία δεν ταυτίζεται με την πραγματοποιούμενη στα περισσότερα νοσοκομεία συνήθη μελέτη ύπνου κατά την διάρκεια της οποίας μετρώνται ορισμένες μόνο παράμετροι που αφορούν τα σύνδρομα άπνοιας κατά τον ύπνο.
Πηγή: http://enallaktikidrasi.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.