ΠΕΡΙ ΓΟΝΕΩΝ!

Γράφει ο Απόστολος Ζιώγας // *

Μια αρχαία παροιμία λέει «μη έριζε γονεύσι καν δίκαια λέγεις», δηλαδή, μη μαλώνεις με τους γονείς σου ακόμα κι αν έχεις δίκιο. Οι ψυχολόγοι που μελετούν τις οικογενειακές σχέσεις, λένε ότι η νούμερο ένα δουλειά ενός γονιού είναι να κρατά τα παιδιά του ασφαλή. Όταν ένα παιδί γίνεται έφηβος, ο κόσμος του γίνεται πιο επικίνδυνος. Οι σχέσεις με τους φίλους μπορεί να γίνουν περίπλοκες, ακόμη και τοξικές. Τα ναρκωτικά και το αλκοόλ γίνονται πιο εύκολα διαθέσιμα και πιο δελεαστικά. Η ψυχική υγεία μπορεί να προκαλέσει ταραχή και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν βοηθούν καθόλου. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους αυτοί οι κίνδυνοι αυξάνονται καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά, αλλά η πίεση των συνομηλίκων είναι που ευθύνεται κυρίως για πολλά άσχημα.

Για να προστατεύσουν τους εφήβους από αυτούς τους κινδύνους, οι γονείς έχουν πολλές στρατηγικές. Μπορεί να πειθαρχήσουν τα παιδιά τους λέγοντας είσαι προσγειωμένος! ή να τους προκαλέσουν να τα πάνε καλύτερα με φράσεις όπως, όταν ήμουν στην ηλικία σου, δεν συμπεριφέρθηκα έτσι, ή μπορεί να τους επιπλήξουν ξεστομίζοντας είμαι πραγματικά απογοητευμένος από σένα. Εάν οι γονείς σου έχουν ποτέ συμπεριφερθεί έτσι μαζί σου, τότε είναι πιθανό να σε κράτησαν ασφαλή. Οι περισσότεροι γονείς κατανοούν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα παιδιά. Μπορεί να τα έχουν βιώσει προσωπικά και θέλουν τα παιδιά τους να αποφύγουν τα λάθη που έκαναν οι ίδιοι. Εάν η καθοδήγηση των γονιών τα προστατεύει από το κακό, θα λέγαμε ότι ξέρουν πραγματικά τι είναι καλύτερο.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο εγκέφαλός του εφήβου υφίσταται αξιοσημείωτη ανάπτυξη. Ξεκινώντας από περίπου 10 ετών, υπάρχει μια αναταραχή δραστηριότητας σε αυτό που ονομάζεται υποφλοιώδεις περιοχές του εγκεφάλου: ένας επιστημονικός όρος για τον εσωτερικό πυρήνα του εγκεφάλου. Αυτά τα μέρη του εγκεφάλου συνδέονται με συναισθήματα όπως ο θυμός, το άγχος και η άμυνα. Εάν οι έφηβοι νιώθουν αυτά τα συναισθήματα αρκετά τακτικά αυτές τις μέρες, τότε είναι 100% φυσιολογικοί. Καθώς μεγαλώνουν, οι εξωτερικές περιοχές του εγκεφάλου θα γίνονται επίσης πιο ανεπτυγμένες. Το τελευταίο κομμάτι σχετικό με την ωρίμανση είναι ακριβώς πίσω από το μέτωπο , μια περιοχή που ονομάζεται προμετωπιαίος φλοιός. Αυτή η περιοχή σχετίζεται με την ικανότητα να κατανοείς πώς νιώθει κάποιος άλλος και να βάζεις τον εαυτό σου στη θέση του. Οι ειδικοί που μελετούν την ανάπτυξη του εγκεφάλου αποκαλούν αυτή την ικανότητα «λήψη

προοπτικής». Σημαίνει ότι όταν σε επιπλήττουν για παραβίαση των κανόνων – για παράδειγμα, μένοντας έξω μέχρι αργά – δεν επιτίθεσαι αμυντικά. Αντίθετα, αναγνωρίζεις ότι το άτομο που κάνει την επίπληξη ανησυχεί ή φοβάται ή απλώς σε προσέχει. Για τους ενήλικες, αυτή η προοπτική μπορεί να είναι πολύ δύσκολη. Για τους εφήβους, είναι ακόμα πιο δύσκολο. Αυτό συμβαίνει επειδή ο προμετωπιαίος φλοιός τους απλά δεν έχει τελειώσει ακόμα η ανάπτυξη του, αφού δεν θα είναι πλήρως λειτουργικός μέχρι την ηλικία των 25 περίπου. Ο εφηβικός εγκέφαλος επιτρέπει επί του παρόντος να κάνει ο έφηβος πολλά απίστευτα πράγματα, αλλά είναι βιολογικά διατεθειμένος να δει τη ζωή από τη δική του οπτική γωνία και αγωνίζεται να καταλάβει γιατί οι άλλοι άνθρωποι ενεργούν διαφορετικά. Με άλλα λόγια, οι αντιλήψεις του για τους γονείς του, το ότι τους βλέπει ως αυταρχικούς, αυτό βασίζεται στις ικανότητες του εγκεφάλου του που δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί πλήρως. Εντωμεταξύ, αυτό που έχει αναπτυχθεί πλήρως είναι το μέρος του εγκεφάλου του που σχετίζεται με έντονα συναισθήματα. Αυτός είναι ένας σκληρός συνδυασμός.

Μπορεί να πιστεύεις ότι οι γονείς σου πάντα συμπεριφέρονταν σαν να ήξεραν τι είναι καλύτερο, αλλά είναι ξεκάθαρο πως συχνά δεν ήταν σίγουροι πώς να χειριστούν ορισμένες καταστάσεις. Πάνω από το 40% των γονέων κάνουν σκληρή αυτοκριτική φανερώνοντας πλέον ότι δυσκολεύονται ακόμη. Αν μπορείς, δώσε στους γονείς σου ένα διάλειμμα, κι ίσως ακόμη και μια αγκαλιά. “Ξεκίνησα στη ζωή με δύο μεγάλα πλεονεκτήματα: χωρίς λεφτά και με καλούς γονείς”, είπε κάποτε η Μάργκαρετ Θάτσερ.

*Ο Ζιώγας Απόστολος είναι βιολόγος

Πηγή: https://www.fractalart.gr