Γρηγόρης Καλφέλης

Η τραγική υπόθεση των Τεμπών, αλλά και η υπόθεση της Ρόδου δείχνουν ανάγλυφα ότι κάτι πρέπει να αλλάξει στη θεσμική λειτουργία της Δικαιοσύνης και της Βουλής, ώστε να μην αποδυναμώνεται η Δημοκρατία μας!
Οι πολιτικοί επιστήμονες Steven Levitsky και Daniel Ziblatt τονίζουν στο βιβλίο τους «Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες» (How Democracies Die), ότι οι σύγχρονες δυτικές δημοκρατίες δεν ανατρέπονται με στρατιωτικά πραξικοπήματα, αλλά μέσα από τη «διάβρωση των θεσμών».
Κατά αυτόν τρόπο κάποιοι Αμερικανοί Πρόεδροι προσπαθούσαν μέσω της αλλαγής του συνολικού αριθμού των μελών το Ανώτατου Δικαστηρίου της Αμερικής (Supreme Court) να ελέγξουν και να χειραγωγήσουν τις αποφάσεις του. Με ποιο τρόπο γινόταν κατορθωτό αυτό;
Μέσα από το διορισμό καινούργιων ισόβιων Δικαστών, οι οποίοι θα βρίσκονταν κοντά στους πολιτικούς προσανατολισμούς του εκάστοτε Αμερικανού Προέδρου.
Υπό την έννοια αυτή και στην Ελλάδα ο θεσμός της Δικαιοσύνης περνάει μια σοβαρή κρίση.
Επιπλέον, βεβαίως, και η θεσμική λειτουργία της Βουλής διακωμωδείται έντονα, λόγω κομματικών επιλογών οι οποίες γίνονται για να διασωθούν κάποια πολιτικά πρόσωπα.
Και θα αναφέρω σύντομα δύο υποθέσεις στις οποίες διαβρώνονται σοβαρά οι θεσμοί και αποδυναμώνεται η συνολική υπόσταση της Δημοκρατίας μας.
1 Έγκλημα Τεμπών – Η θεσμική κωμωδία ο Υφυπουργός κ. Τριαντόπουλος να θεωρείται και αθώος και ένοχος.
Αυτό το οποίο συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Βουλή κατεδαφίζει το κράτος Δικαίου στη χώρα μας και τις θεμελιώδεις αρχές της Ποινικής μας Δικονομίας. Τι εννοώ;
Η προκαταρκτική εξέταση η οποία είχε αποφασιστεί εναντίον του τότε Υφυπουργού κ. Τριαντόπουλου για την τραγική υπόθεση των Τεμπών τερματίζεται εσπευσμένα (με απόφαση της υφιστάμενης κυβερνητικής πλειοψηφίας).
Και από εδώ και πέρα αρχίζουν να συμβαίνουν τα πιο περίεργα, μεταμοντέρνα και αλλοπρόσαλλά πράγματα τα οποία κάνουν τους πολίτες να είναι εντελώς δύσπιστοι απέναντι στη πολιτική και τη Δικαιοσύνη. Ποια είναι αυτά;
Έτσι, ο κ. Τριαντόπουλος στο υπόμνημα παροχής εξηγήσεων το οποίο κατέθεσε -ως ύποπτος κατά το άρθρο 244 του ΚΠΔ- δηλώνει ότι είναι αθώος σε σχέση με το έγκλημα της παράβασης καθήκοντος το οποίο του επιρρίπτεται.
Και αυτό αποδέχεται και η κυβερνητική πλειοψηφία.
Ωστόσο ο ίδιος ο κ. Τριαντόπουλος δηλώνει παράλληλα και το εξής:
Δηλαδή, ότι είναι απαραίτητο να τελειώσει άμεσα η προκαταρκτική εξέταση (χωρίς να γίνει η εξέταση ούτε ενός μάρτυρα) και η δικογραφία να αποσταλεί στο Πενταμελές Δικαστικό Συμβούλιο του νόμου περί ευθύνης των Υπουργών (για να αποφασιστεί ενδεχόμενα, είτε η παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο είτε η απαλλαγή του ).
Αυτό που δεν κατανοεί ο κ. Τριαντόπουλος είναι το εξής πράγμα:
Δηλαδή , ότι για να «πάει» η υπόθεση τούτη στο ανωτέρω Συμβούλιο είναι απαραίτητο να αποφασιστεί από τη Βουλή η κίνηση εναντίον του της ποινικής δίωξης.
Όμως η κίνηση της ποινικής δίωξης -για όποιον έχει στοιχειώδεις δικονομικές γνώσεις- προϋποθέτει ότι έχουν ανευρεθεί εναντίον του επαρκείς ενδείξεις ενοχής (κατά το άρθρο 43 του ΚΠΔ).
Κατά συνέπεια από τη μια πλευρά ο ύποπτος Υφυπουργός δηλώνει ότι είναι αθώος και από την άλλη έμμεσα αποδέχεται ότι υφίστανται εναντίον επαρκείς ενδείξεις ενοχής.
Και αθώος και ένοχος μαζί!
Τέτοιου είδους μεταμοντέρνες δικονομικές αλχημείες, όπου όλα αναμειγνύονται με τα αντίθετά τους, οδηγούν σε διακωμώδηση και του τεκμηρίου αθωότητας (άρθρο 71 του ΚΠΔ) και της οργανωμένης ποινικής δίωξης την οποία ρυθμίζει η Ποινική μας Δικονομία!
Και είναι βέβαιο ότι εάν υλοποιηθεί τελικά μια τέτοια λύση, θα υπάρχει και απόλυτη ακυρότητα της «προσχηματικής αυτής και εσφαλμένης ποινικής δίωξης» (κατά το άρθρο 171 παρ.1., β του ΚΠΔ).
Όλα αυτά ταυτόχρονα αποδυναμώνουν έντονα και τη θεσμική σοβαρότητα της Βουλής, αφού στο ναό της Δημοκρατίας εμφανίζονται ίντριγκες και κάθε είδους μεθοδεύσεις (με απώτερο σκοπό να μη γίνει εξέταση μαρτύρων και να προστατευθούν κατά την αξιολογική μου κρίση κάποια πολίτικά πρόσωπα).
2 Υπόθεση Ρόδου- Παρέμβαση της ηγεσίας του ΑΠ
Η άλλη υπόθεση έχει να κάνει με τα όρια της επιτρεπόμενης παρέμβασης της ηγεσίας του Αρείου Πάγου στις δικαιοδοτικές κρίσεις των Δικαστών. Τι είχε συμβεί;
Κάποιοι συλληφθέντες στην πολεοδομία Ρόδου κατηγορήθηκαν για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης και για άλλες αξιόποινες πράξεις.
Μετά την περάτωση της ανάκρισης οι κατηγορούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους και εναντίον τους δεν εκδόθηκε ένταλμα προσωρινής κράτησής.
Αμέσως παραγγέλθηκε από την Πρόεδρο του Αρείου Πάγου έρευνα, ώστε να διερευνηθεί, εάν ο Ανακριτής και ο Εισαγγελέας που δεν εξέδωσαν ένταλμα προσωρινής κράτησης διέπραξαν ενδεχόμενα πειθαρχικό αδίκημα.
Κατά την αξιολογική μου κρίση έχουμε να κάνουμε με μια εσφαλμένη παρέμβαση της ηγεσίας του ΑΠ και θα διευκρινίσω για ποιο λόγο καταλήγω σε αυτό το συμπέρασμα (συμφωνώντας απόλυτα με την ανακοίνωση της Ένωσης Εισαγγελέων).
Καταρχήν να διευκρινίσω ότι η συζήτηση αυτή δεν αφορά, το εάν κάποιοι στην πολεοδομία της Ρόδου είχαν πράγματι συστήσει μια εγκληματική οργάνωση για να διαπράττουν παράνομες πράξεις.
Η ενοχή ή η αθωότητα των κατηγορουμένων θα κριθεί τελικά πολύ αργότερα από το αρμόδιο δικαστήριο. Άρα εδώ δεν αξιολογούμε επίσης το ζήτημα της κοινωνικής αγανάκτησης η οποία ανακύπτει από τη λειτουργία τέτοιων κυκλωμάτων στις δημόσιες Υπηρεσίες.
Ωστόσο, οι δικαστικοί και οι εισαγγελικοί λειτουργοί που αποφάσισαν να μη «προφυλακίσουν» τους κατηγορούμενους το έκαναν αυτό, αξιολογώντας προφανώς ότι δεν υπάρχει κίνδυνος διαπράξεως νέων εγκλημάτων ή τις άλλες προϋποθέσεις τις οποίες ορίζει η Δικονομία μας (στο άρθρο 286 ΚΠΔ).
Αυτό όμως συνιστά μια δικαιοδοτική κρίση και πάνω στο επίπεδο τούτο ισχύει το άρθρο 43 του ν. 4938/2022 («του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων) το οποίο ορίζει το εξής:
«Οποιαδήποτε οδηγία, σύσταση ή υπόδειξη σε δικαστικό λειτουργό για ουσιαστικό ή δικονομικό θέμα σε συγκεκριμένη υπόθεση …είναι ανεπίτρεπτη».
Κατά συνέπεια ένας δικαστικός λειτουργός σίγουρα θα πρέπει να ελέγχεται όταν παρανομεί, όχι όμως για τις ανεξάρτητες δικαιοδοτικές του κρίσεις (γιατί από την άλλη μεριά κανείς δεν θέλει επίσης «φοβισμένους δικαστές» οι οποίοι θα σκέφτονται συνεχώς ότι ίσως υποστούν πειθαρχικό έλεγχο λόγω των αποφάσεων τους).
Το συμπέρασμα;
Η τραγική υπόθεση των Τεμπών, αλλά και η υπόθεση της Ρόδου δείχνουν ανάγλυφα ότι κάτι πρέπει να αλλάξει στη θεσμική λειτουργία της Δικαιοσύνης και της Βουλής, ώστε να μην αποδυναμώνεται η Δημοκρατία μας!
Υ.Γ Στην τραγική υπόθεση των Τεμπών, όπου πέθαναν πολλοί νέοι άνθρωποι, απορώ ποιοι νομικοί σύμβουλοι καθοδηγούν τον πρωθυπουργό, ώστε να διαπράττονται οι ανωτέρω απίστευτες δικονομικές αλχημείες οι οποίες συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στη Βουλή. Ακόμη και ο φημισμένος ζωγράφος Άντι Γουορχόλ θα ζήλευε τέτοιες μεταμοντέρνες μεθοδεύσεις, όπου τα πάντα αναμειγνύονται με τα πάντα, σύμφωνα με τον περίφημο ορισμό που είχε δώσει ο μεγάλος φιλόσοφος F.Jameson για την έννοια του μεταμοντερνισμού. Και όλα αυτά για να προστατευθούν κάποια πολιτικά πρόσωπα (πράγμα το οποίο δείχνει πόσο παρηκμασμένο είναι το κομματικό μας σύστημα).
Ο Καλφέλης Γρηγόρης είναι Καθηγητής της Νομικής Σχολής στο ΑΠΘ
Πηγή: https://www.tovima.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.