ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΑΓΙΟΒΑΡΝΑΒΙΤΗΣ: Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΨΥΧΙΚΟ ΜΑΣ ΠΛΥΣΙΜΟ!

Γέροντας ἀγάπης καὶ Πνευματικός πλήθους πιστών ὁ Γέροντας Γαβριήλ, Ἡγούμενος τῆς κατεχόμενης Μονῆς του Ἀποστόλου Βαρνάβα, δὲν σταματοῦσε νὰ προσφέρει τὶς καλές του ὑπηρεσίες, ὅπου τὸν ζητοῦσαν, ἀκόμη και σὲ ὧρες ἀκατάλληλες. Στὸν Κούτουρλα ἕνα μικρὸ δωματιάκι ἐξυπηρετοῦσε τὶς πνευματικὲς ἀνάγκες ὅσων ἤθελαν νὰ ἐξομολογηθοῦν κοντά του. Ἕνα ἀπόγευμα μία ὁμάδα διακονητῶν τοῦ πανηγυριοῦ τὸν πλησίασαν καὶ τοῦ ὑπέβαλαν μερικές ερωτήσεις σχετικά μὲ τὴν ἐξομολόγηση. Καταγράφουμε τις ἐρωτήσεις τους καὶ τὶς θεόπνευστες ἀπαντήσεις τοῦ Γέροντα.

Ἐρώτηση:

Γέροντα, πῶς μπορεῖ νὰ ἐξαφανισθεί ή ντροπή για μερικὰ ἁμαρτήματα ποὺ μᾶς κρατάει πίσω;

Ἀπάντηση:

Ἡ ντροπὴ εἶναι ἡ πλέον συνηθισμένη τέχνη καὶ παγίδα ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ διάβολος, ὥστε νὰ μᾶς ἀποτρέψει νὰ πάμε γιὰ εξομολόγηση, ἀλλὰ καὶ ὅταν πάμε νὰ μὴν ὁμολογήσουμε κάποια άμαρτήματα.

Μὲ ἔντεχνες σκέψεις μᾶς βάζει τὴν αἴσθηση τῆς ντροπῆς, ὥστε νὰ σκεφτόμαστε νὰ ξεστομίσουμε μπροστὰ στὸν πνευματικό κάποιες ἐξευτελιστικές ἁμαρτίες μας καὶ τοῦτο γιατὶ δὲν ἔχουμε ταπεινό φρόνημα. Λογαριάζουμε, τί γνώμη θὰ ἔχει ὁ πνευματικός γιὰ ἐμᾶς, κάτι ποὺ δὲν λογαριάζαμε ὅταν πέφταμε στὴν ἁμαρτία. Μά, στὸν πνευματικό λέμε, ὅ,τι γνωρίζει ὁ Παντεπόπτης Θεός μας, Αὐτὸς ποὺ γνωρίζει τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας καὶ τὰ ἐλατήρια τῶν πράξεων μας, ὁ «έτάζων καρδίας καὶ νεφρούς» (Ψαλμ. 7, 10). Δὲν ὁμολογοῦμε στὸν πνευματικὸ τὶς ἁμαρτίες μας, τις ὁμολογοῦμε στὸν Θεό μας.

Ἡ έξομολόγηση εἶναι τὸ ψυχικό μας πλύσιμο. Σκεφτεῖτε νὰ ἔχετε πέσει μέσα σὲ ἕνα βούρκο καὶ μετά να πλύνετε καὶ νὰ καθαρίσετε μόνο το πρόσωπο ἢ τὰ χέρια. Τὸ ὑπόλοιπο σῶμα θὰ μείνει βρώμικο, θὰ μολύνει καὶ τὰ καθαρὰ μέλη καὶ στὸ τέλος θὰ πεθαίνουμε ἀπὸ σηψαιμία.

Κρύβοντας τίς ἁμαρτίες μας προσθέτουμε ἕνα ἀκόμη βαρύτατο καὶ θανάσιμο ἁμάρτημα πάνω στὰ ἤδη ὑπάρχοντα. Ἂν ἀπὸ τὶς ἑκατὸ ἁμαρτίες μας ἑξομολογηθοῦμε τὶς 99 καὶ κρύψουμε μία, παραμένουν ὅλες ἀσυγχώρητες.

Οὔτε δάκρυα, οὔτε νηστεῖες, οὔτε ἀγρυπνίες, οὔτε μετάνοιες, οὔτε κομποσχοίνια, οὔτε ἐλεημοσύνες καὶ ἄλλες ἀγαθοεργίες, εἶναι ἱκανὲς νὰ σβήσουν ἔστω καὶ μία ἀνεξομολόγητη ἁμαρτία. Γι’ αὐτὸ μᾶς λέγει ὁ Χριστός μας:

-Μὴν Μὲ ντρέπεσαι, ἀφοῦ τὶς ἁμαρτίες σας ἤδη τὶς γνωρίζω, γιατὶ τὶς ἀνεξομολόγητες, θὰ τὶς γνωρίσουν ὅλοι τὴν Ἡμέρα τῆς Κρίσεως, ποὺ τότε δὲν θὰ εἶμαι ὑπερασπιστής σας, ἀλλὰ δικαστής σας.

Ἐρώτηση:

Γέροντα, εἶναι ἡ ἐξομολόγηση ἀπαραίτητη, γιὰ νὰ βαλουμε ἀρχὴ μετανοίας; Καὶ πῶς μποροῦμε νὰ μετανοήσουμε, ἀφοῦ σκεφτόμαστε μόνο τὴν ἁμαρτία;

Ἀπάντηση:

Ἂν δὲν σιχαθοῦμε τὴν ἁμαρτία, δὲν ἔχουμε μετάνοια. Δυστυχῶς, τὶς περισσότερες φορές, ἐνῶ μισοῦμε τὴν ἁμαρτία, τὴν διαπράττουμε. «Ὁ μισώ τοῦτο πράσσω» (Ρωμ. ζ’ 15) μᾶς λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος.

Ἡ ἑξομολόγηση δὲν εἶναι ἀρχὴ μετανοίας, ἀλλὰ ὅταν κάνουμε ἀρχὴ μετανοίας ἀκολουθεῖ ἡ ἐξομολόγηση. Καὶ ἡ μετάνοια εἶναι δώρο Θεοῦ. Αὐτὸ πρέπει νὰ παρακαλοῦμε τὸν Κύριο. Νὰ μᾶς ἀξιώσει νὰ βάλουμε ἀρχὴ μετανοίας. Ἐμεῖς προσευχόμαστε καὶ ὁ Θεὸς μᾶς τὴν χαρίζει.

Τότε, ὅμως, ἀρχίζει καὶ ὁ πειρασμὸς ἐντονότερος, ἀφοῦ μᾶς φέρνει στὴν σκέψη ὅλες τὶς ἁμαρτίες μας καὶ μᾶς ὠθεῖ πάλι στὸ νὰ τὶς ἀπολαύσουμε. Ἂς τὸν ἀφήνουμε, ἂς μὴν τοῦ δίνουμε σημασία, ἀφοῦ ἡ δουλειά του εἶναι νὰ μᾶς πειράζει. Καὶ μᾶς πειράζει περισσότερο, ὅταν ἔχουμε ἀνεξομολόγητες ἁμαρτίες. Ἐμεῖς, ποὺ μὲ τὴν βοήθεια τῆς ἐξομολογήσεως ἔχουμε ἐνδυθεῖ χιτῶνα ἀγαλλιάσεως ἀπωθοῦμε τὰ βέλη του πονηροῦ, τὶς ἁμαρτωλές σκέψεις, τοὺς λογισμούς, καὶ πορευόμαστε ἔχοντας μαζί μας τὸν Χριστό, φύλακα, φρουρό, πατέρα καὶ ἀδελφό.

Ερώτηση:

Μποροῦμε μόνοι μας νὰ ὁδηγηθοῦμε στὴν μετάνοια ἡ χρειάζεται βοήθεια ἄνωθεν;

Απάντηση:

Ἤδη τὸ εἴπαμε. Ἐμεῖς βάζουμε τὴν θέληση, τὴν προσευχὴ καὶ τὴν ἀπόφαση νὰ διαρρήξουμε τοὺς δεσμούς μας μὲ τὴν ἁμαρτία καὶ ὁ Χριστὸς παρεμβαίνει βοηθητικά. Αὐτὸς ἄλλωστε δὲν μᾶς εἶπε, ὅτι «Χωρὶς ἑμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ιωάν. ιε΄ 5); Γι’ αὐτὸ θεωρῶ, ὅτι ἡ μετάνοια εἶναι δώρο Θεοῦ. Εἶναι δῶρο πού δίνεται στὶς ψυχὲς ποὺ τὴν ζητοῦν, ποὺ ἀγωνίζονται γι’ αὐτήν. Στὶς μὴ ἀγωνιζόμενες ψυχές τὸ δῶρο αὐτὸ παραμένει ἄχρηστο, ἀνενεργό. Καὶ μόνο νὰ σκεφθούμε τὴν μετάνοια, καὶ ἂς μὴν κάνουμε ἀρχή της, ὁ Θεὸς παρεμβαίνει καὶ μᾶς βοηθάει, μᾶς ἀναμένει νὰ μᾶς ἀγκαλιάσει, γιατὶ εἴμαστε παιδιά Του καὶ πονάει γιὰ τὶς πτώσεις μας, γιὰ τὴν ἄσωτη ζωή μας.

Ερώτηση:

Γέροντα, πῶς θὰ πιστέψω πραγματικὰ στὸν Κύριο καὶ πῶς θὰ μείνω σταθερὸς στὴν πίστη χωρὶς νὰ κλονίζομαι μὲ τὸ παραμικρὸ ποὺ μοῦ συμβαίνει;

Απάντηση:

Ὁ κλονισμός δηλώνει ὀλιγοπιστία. Πιστεύω σημαίνει ὅτι ἐμπιστεύομαι τὸν Θεό μου πλήρως, ἀφήνω τον ἑαυτό μου στὰ χέρια Του, ὅπως τὰ παιδιὰ στὰ χέρια τῶν γονιών τους. Δυστυχῶς, δὲν ἀγαποῦμε τὸν Χριστό μας «ἐξ ὅλης ψυχῆς καὶ ἐξ ὅλης καρδίας καὶ ἐξ ὅλης διανοίας» (Λουκ. ιβ΄ 30). Ἂν τὸν ἀγαπούσαμε θὰ εἴχαμε στραμμένο τὸν νοῦν μας σὲ Αὐτόν, θὰ λέγαμε συνεχῶς τὴν εὐχή, θὰ τοῦ μιλούσαμε, ὅπως στοὺς δικούς μας ἀνθρώπους, στοὺς φίλους μας. Καὶ ὅταν ὁ νοῦς μας βρίσκεται μόνιμα πλησίον τοῦ Θεοῦ δὲν μᾶς συγκινεῖ τίποτα τὸ γήϊνο, τὸ μάταιο, τὸ φθαρτό. Στὴν καρδιά μας φουντώνει ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, αἰσθανόμασθε μιὰ πληρότητα καὶ δὲν θέλουμε νὰ σκεφτόμαστε τίποτα πέραν Αὐτοῦ.

Ὅλοι οἱ ἐφευρέτες ἀπορροφοῦνται ἀπὸ τις ἐπιστημονικές τους ενασχολήσεις καὶ ἐπιτεύξεις, μήπως καὶ ἐμεῖς ποὺ γνωρίσαμε τον Θεό μας δὲν θὰ πρέπει νὰ εἴμαστε ἐντελῶς ἀπορροφημένοι ἀπὸ τὴν ἀγάπη Του, ἀπὸ τὴν ζωντανή παρουσία Του στην ζωή μας;

Ὅλα νὰ τὰ ἀνάγουμε σε Ἐκεῖνον καὶ ὄντας σίγουροι ὅτι μᾶς παρακολουθεῖ, νὰ ρωτάμε τὸν ἑαυτό μας πρὶν ἀπὸ κάθε μας ἐνέργεια: «Άραγε αὐτὸ ποὺ σκέφτομαι νὰ πράξω θὰ εἶναι ἀρεστό στον Θεό μου;». Έτσι, θὰ εἴμαστε συνεχώς κοντά Του, θὰ γλυκαίνεται ὄ νοῦς καὶ ἡ καρδιά μας ἀπὸ τὴν γλυκύτατη παρουσία Του καὶ ἡ εὐχὴ θὰ βγαίνει άκοπα ἀπὸ τὰ χείλη μας μαζὶ μὲ τὴν δοξολογία τοῦ Παναγίου Του ονόματος. θὰ εἴμαστε πυρφόροι ἀγάπης, ή καρδιά μας θὰ γίνει καμίνι της, ποὺ ὅσα χαρτιά καὶ σκουπίδια νὰ τοῦ ρίξουμε θὰ τὰ κάνει στάχτη. Ὁ πειρασμός τότε γίνεται «πύρ καταναλίσκον» (Εβρ. ιβ’ 29), ἀφοῦ κατακαίεται ἀπὸ τὴν ἀγαπῶσα τὸν Θεὸ καρδιά μας.

Ερώτηση:

Γέροντα, πῶς θὰ ἀπαλλαγῶ ἀπὸ τὸν ἐγωϊσμό, ἀπὸ την υπερηφάνεια, ἡ ὁποία εἶναι ἡ πηγὴ τοῦ κακοῦ, ἡ απωθητική δύναμη τῆς μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως;

Απάντηση:

Ὁ Κύριος ἐπιβλέπει ἐπὶ τοὺς ταπεινούς. Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό μας ένεργοποιεῖται αὐτόματα με την δική μας ταπείνωση. Καὶ τί μας λέει Ἐκεῖνος: «Ἐπί τινα επιβλέψω, άλλ’ εἰ ἐπὶ τὸν ταπεινόν καὶ ἡσύχιον καὶ τρέμοντα τοὺς λόγους μου» (Ησ. 66, 2). Τὸ ὅτι με ἀγαπᾶ ὁ Θεὸς, τοὺς ταπεινοὺς, μᾶς τὸ βεβαιώνει καὶ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος λέγοντάς μας ὅτι ὁ Θεὸς «Ταπεινοῖς δίδωσι χάριν. (Α΄ Πέτρ. ε΄ 5). Ἀπὸ τὸ ὕψος τῆς μεγαλωσύνης Του ἐπιβλέπει ἐπὶ τοὺς ταπεινούς, ὅπως λέει καὶ ὁ Προφητάναξ Δαβίδ «Ὁ Θεὸς τὰ ταπεινὰ ἐφορᾶ» (Ψαλμ. 137, 6), γιὰ νὰ τοὺς ὁδηγήσει ἀπὸ τὴν ταπείνωση στὴ δόξα, ἀφοῦ «προπορεύεται ταπεινοῖς δόξα» (Παρ. 16, 1).

Ἡ ταπείνωση θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὸ νὰ μισήσουμε τὴν ἁμαρτία καὶ μετὰ στὴν μετάνοια καὶ στὴν ἐξομολόγηση.

Δυστυχῶς οἱ περισσότεροι τῶν ἀνθρώπων μισοῦν τὴν ἁμαρτία μόνον ὅταν αὐτὴ τοὺς προκαλεῖ θλίψη καὶ ταραχή. Στὶς ὑπόλοιπες περιπτώσεις ζοῦν μὲ αὐτὴν χωρὶς πρόβλημα. Ὁ Ἀββᾶς Δωρόθεος λέγει ὅτι δὲν πρέπει νὰ θέλουμε νὰ ἀποφύγουμε τὸ πάθος, ἐπειδὴ μᾶς προκαλεῖ θλίψη, ἀλλὰ ἐπειδὴ τὸ μισοῦμε.

Ἂν ή καρδιά μας ἔχει καθαρισθεῖ τότε μόνο καθαρές σκέψεις κάνουμε καὶ τὰ πάντα τὰ βλέπουμε καθαρά, ἀφοῦ εἶναι «πάντα καθαρὰ τοῖς καθαροῖς» (Τῖτ. α΄ 15).

Ἐρώτηση:

Γέροντα, πῶς τελικὰ θὰ ἀγαπήσω τὸν Θεό μας, ἁφοῦ ζῶ μέσα στὴν ἁμαρτία;

Ἀπάντηση:

Μόνο ζητώντας τὸ θεῖον ἔλεος. Καὶ ἡ ἐκζήτηση να εἶναι συνειδητή. Ὅταν προσευχόμαστε, νὰ εἴμαστε συγκεντρωμένοι, νὰ κατανοοῦμε αὐτὰ ποὺ λέμε, αὐτὰ ποὺ ζητοῦμε ἀπὸ τὸν Κύριο. Τότε μόνο καὶ Ἐκεῖνος θὰ μᾶς ἀκούσει καὶ θὰ μᾶς στείλει ἀγάπη, εἰρήνη, μετάνοια. Ἡ διὰ τῆς προσευχῆς ἐπικοινωνία μας μὲ τὸν Θεό μας εἶναι ἀποτελεσματική ὅταν σκεφτόμαστε Αὐτὸν καὶ μόνον Αὐτὸν σὲ ὅλη τὴν διάρκειά της. Σκέψου νὰ ἔχεις συνομιλία μὲ κάποιον ἀνώτερο σου, διοικητή, καθηγητή, προϊστάμενο, γιὰ δικό σου θέμα, καὶ τὸ μυαλό σου νὰ τρέχει ἀλλοῦ, νὰ ἔχεις διάσπαση προσοχῆς. Θὰ τὸ ἀντιληφθεῖ καὶ θὰ πεῖ:

-Δὲν εἶναι ὤριμος γιὰ προαγωγή, γιὰ κάτι καλύτερο. Χρειάζεται χρόνο καὶ κόπο γιὰ νὰ ὠριμάσει.

Καὶ μὲ ἀπορριπτικὸ ὕφος θὰ σοῦ πεῖ:

-Θὰ τὰ ποῦμε πάλι.

Ο Θεός μας βέβαια, δὲν μᾶς ἀπορρίπτει, ἀλλὰ μᾶς παιδαγωγεῖ μὲ τὴν μὴ ἐκπλήρωση τῶν αἰτημάτων μας. Ἡ ἐκπλήρωση ἔρχεται μὲ τὴν προσοχή μας στὴν προσευχὴ καὶ τὴν ζέση τῆς καρδιᾶς μας.

Πηγή: “Γέρων Γαβριὴλ Ἁγιοβαρναβίτης – Διδαχὲς καὶ ρήσεις”, Δρoς Χαραλάμπους Μ. Μπούσια, ἐκδ. Ἀγαθὸς Λόγος, Ἀθήνα 2023, σελ. 58-65

Συντάκτης

Πηγή: https://orthodoxia.gr