Καλφέλης Γρηγόρης
Και τα κόμματα και η κυβέρνηση είναι αναγκαίο να βοηθήσουν, ώστε να αποκαλυφθούν οι πραγματικοί ένοχοι για τα Τέμπη
Ηδιερεύνηση ποινικών ευθυνών του Υφυπουργού και η πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης. Ήταν ορθή επιλογή; Καταρχήν, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ένα βασικό μέγεθος το οποίο αφορά τις δυτικές δημοκρατίες. Ποιο;
Μια κοινωνική δυναμική , όπως αυτή η οποία προέκυψε από τις πολυπληθείς και μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις για το τραγικό έγκλημα των Τεμπών, δεν αλλάζει ούτε τους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς που προέκυψαν από τις εκλογές , ούτε τη δικονομική πορεία διερεύνησης μιας ποινικής υπόθεσης.
Γιατί κάνω αυτή την αναφορά;
Γιατί έχω μεγάλη επιφύλαξη, αν ήταν ορθή -τώρα – η κατάθεση αιτήματος για τη διερεύνηση των ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών του τότε Υφυπουργού κ. Τριαντόπουλου και η πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης.
Και τις επιφυλάξεις αυτές τις ενστερνίζονται και κάποιοι από τους συγγενείς των θυμάτων.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΟΜΦΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
Και αρχίζω από την πρόταση για την ενεργοποίηση της διαδικασίας μομφής κατά της κυβέρνησης (που υποβλήθηκε από το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ). Δεν μπορώ να την κατανοήσω, γιατί προβλέπω ότι θα απορριφθεί (:θα ήταν πραγματική έκπληξη το αντίθετο) και θα οδηγήσει απλώς σε μια κομματική συσπείρωση του κυβερνητικού χώρου .
Και αυτή η διαπίστωση ενισχύεται επίσης και από το γνωστό γεγονός, δηλαδή ότι ζούμε σε μια χώρα με έντονα κομματικά πάθη .
Η ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΕΥΘΥΝΩΝ ΕΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ
Ωστόσο , έχω επιφυλάξεις και για το αίτημα σύστασης κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης , η οποία θα έχει ως αντικείμενο τη διερεύνηση των ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών του τότε Υφυπουργού κ. Τριαντόπουλου ( με βάση το ν. 3126/2003 για την ποινική ευθύνη των Υπουργών ).
Σημειώνω επίσης, ότι το αδίκημα για το οποίο προτείνεται να διενεργηθεί η ποινική διερεύνηση είναι το έγκλημα της παράβασης καθήκοντος του άρθρου 259 του Ποινικού Κώδικα.
Σε ποιο επίπεδο εστιάζονται οι νομικές και οι γενικότερες επιφυλάξεις μου;
Καταρχήν ο συγκεκριμένος Υφυπουργός δεν είναι το κεντρικό πολιτικό πρόσωπο στο τραγικό έγκλημα των Τεμπών , ούτε συσχετίζεται με το βασικό έγκλημα για το οποίο έχει κινηθεί η ποινική δίωξη εναντίον των 43 άλλων κατηγορουμένων (που είναι το κακούργημα του άρθρου 291 του ΠΚ και αφορά τις επικίνδυνες παρεμβάσεις στη συγκοινωνία..).
Η κατηγορία για την οποία θα γίνει προκαταρκτική εξέταση από τη Βουλή εναντίον του κ. Τριαντόπουλου αφορά το γεγονός , ότι δύο μέρες ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΊΑ , ήταν επικεφαλής του κυβερνητικού κλιμακίου και καθ΄ υπέρβαση των υπηρεσιακών του καθηκόντων έκανε παράνομη επέμβαση στον τόπο του εγκλήματος και αλλοίωσή του, ώστε να εξαφανιστούν αποδεικτικά στοιχεία.
Αντίθετα, το πολιτικό πρόσωπο για το οποίο κατά την αξιολογική μου κρίση θα ήταν απαραίτητο να διενεργηθεί διερεύνηση ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών ήταν ο τότε Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών κ. Καραμανλής ( με σημείο αναφοράς την μη υλοποίηση της σχετικής σύμβασης για την τηλεδιοίκηση , η οποία αν είχε ενεργοποιηθεί θα απέτρεπε το θάνατο των 57 ατόμων , αφού ο ελεγκτής του ηλεκτρονικού συστήματος θα «έβλεπε» ότι τα δύο τραίνα πήγαιναν στην ίδια θανατηφόρα διαδρομή).
Ωστόσο, με ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης και του πρωθυπουργού δεν έγινε μια ανάλογη διερεύνηση (και μάλιστα ο τότε Υπουργός Μεταφορών μπήκε και πάλι ως υποψήφιος με το κυβερνών κόμμα, λες και δεν είχε συμβεί απολύτως τίποτε).
Αντ΄ αυτού, όπως ανέφερα και παραπάνω, επιλέγεται σήμερα από τον κ. Ανδρουλάκη του ΠΑΣΟΚ ως πολιτικό πρόσωπο για το οποίο προτείνεται να γίνει η ποινική διερεύνηση ο Υφυπουργός κ. Τριαντόπουλος.
Ποιες είναι οι νομικές μου επιφυλάξεις σε ότι αφορά το επιλεχθέν έγκλημα της παράβασης καθήκοντος; Το έγκλημα του άρθρου 259 του Ποινικού Κώδικα είναι «υπερχειλούς υποκειμενικής υπόστασης» και προϋποθέτει δόλο α’ βαθμού, είτε για να προκαλέσει κανείς βλάβη στο κράτος ή σε άλλον , είτε για να προσπορίσει ο ίδιος ο αυτουργός παράνομο όφελος στον εαυτό του ή σε άλλον.
Όπως γίνεται μάλιστα δεκτό, ως βλάβη του κράτους στην περίπτωση αυτή νοείται μια βλάβη με συγκεκριμένο περιεχόμενο η οποία είναι διακριτή από την όποια γενική δυσλειτουργία μιας υπηρεσίας («Μπιτζιλέκης, Υπηρεσιακά εγκλήματα»).
Υπό το πρίσμα τούτο τίθεται το ακόλουθο ερώτημα: Ποια ήταν η βλάβη του κράτους την οποία επεδίωκε στη συγκεκριμένη υπόθεση ο ανωτέρω Υφυπουργός με δόλο α’ βαθμού ;
Να διενεργήσει την επικίνδυνη επέμβαση στις συγκοινωνίες (η οποία είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο των 57 ανθρώπων);
Ομολογώ, ότι δεν μπορώ να αντιληφθώ με ποιο τρόπο είναι δυνατό να «οριοθετηθεί» η κρατική βλάβη στην επίμαχη τραγική ιστορία και πως θα αποκαλυφθεί ένα τέτοιο μέγεθος με αποδεικτικό υλικό.
Μόνο αν υποθέσει κανείς, ότι στη μοιραία αμαξοστοιχία μεταφερόταν λαθραίο φορτίο και ο ανωτέρω Υφυπουργός επεδίωκε μέσω της μεταφοράς αυτής να προσκομίσει στον εαυτό του ή σε άλλο παράνομο όφελος , τότε και μόνο τότε θα ήταν δυνατό να νομιμοποιηθεί μια ανάλογη ποινική διερεύνηση.
Αλλά και πάλι «σκοντάφτουμε» στο ίδιο βασικό πρόβλημα: Δηλαδή, με τι αποδεικτικά μέσα θα μπορούσε να «λάμψει ευκρινώς» ο δόλος του α’ βαθμού ;
Εξάλλου, μέχρι τώρα δεν έχει διευκρινιστεί με πραγματογνωμοσύνη, εάν στη μοιραία αμαξοστοιχία μεταφερόταν λαθραίο φορτίο καυσίμων .
Και υπάρχει και κάτι άλλο πιο σοβαρό. Η σχετική κοινοβουλευτική επιτροπή η οποία θα διενεργήσει την προκαταρκτική εξέταση λειτουργεί ως Εισαγγελική αρχή (σύμφωνα με το νόμο περί της ποινικής ευθύνης των Υπουργών).
Αν κατά συνέπεια η ανωτέρω διερεύνηση -με απόφαση της κυβερνητικής πλειοψηφίας – τεθεί στο αρχείο, όπως προβλέπω (λόγω και της κομματικής πόλωσης), τότε η προκείμενη αρχειοθέτηση θα παράγει ένα «οιονεί προσωρινό δεδικασμένο» και θα μπορεί να ανασυρθεί από το αρχείο μόνο εάν προκύψουν νέα πραγματικά γεγονότα ή νέα αποδεικτικά στοιχεία (σύμφωνα με το άρθρο 43 παρ.6 του ΚΠΔ).
Ενόψει όλων αυτών θα ήθελα να διατυπώσω τις ακόλουθες παρατηρήσεις:
Έγινε στάθμιση των παραπάνω νομικών προβλημάτων;
Επιπρόσθετα έχω επιφυλάξεις και για το άτομο για το οποίο θα γίνει η ποινική ανίχνευση (αφού δεν είναι το κεντρικό πολιτικό πρόσωπο της υπόθεσης) και για τη χρονική στιγμή κατά την οποία κατατέθηκε το σχετικό αίτημα , πριν δηλαδή την παραπομπή στο αρμόδιο δικαστήριο και χωρίς να έχει αξιολογηθεί συνολικά το υφιστάμενο αποδεικτικό υλικό από τις αρμόδιες δικαιοδοτικές αρχές.
Τέλος, σε ένα γενικότερο επίπεδο, είναι απαραίτητο να θυμόμαστε πάντοτε την περίφημη «αξιακή επιταγή» του Γερμανού φιλοσόφου Καντ.
Δηλαδή, ότι είναι απαραίτητο να προσεγγίζουμε τον κάθε άνθρωπο «πάντοτε ως σκοπό και ποτέ ως μέσο» .
Υπό την έννοια αυτή οι ψυχές των πολλών νέων παιδιών που χάθηκαν άδικα στο έγκλημα των Τεμπών «απαιτούν» μια προσεκτική διερεύνηση της αλήθειας, ώστε να αποκαλυφθούν οι πραγματικές αιτίες που οδήγησαν στο μοιραίο αποτέλεσμα.
Το συμπέρασμα; Και τα κόμματα και η κυβέρνηση είναι αναγκαίο να βοηθήσουν, ώστε να αποκαλυφθούν οι πραγματικοί ένοχοι ενός απίστευτου εγκλήματος.
Κάθε άλλη στάθμιση η οποία λαμβάνει υπόψη το κυβερνητικό ή κομματικό όφελος οδηγεί σε ένα τραγικό αδιέξοδο!
O Γρηγόρης Καλφέλης είναι Καθηγητής στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ
Πηγή: https://www.tovima.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.