ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΦΟΒΟ ΜΑΣ;

Ένα από τα φυσικά συναισθήματα του ανθρώπου είναι και ο Φόβος. Ένα συναίσθημα που δεν θα θέλαμε να το έχουμε κι όμως είναι τόσο οικείο, που εμπλέκεται με οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα, κρυμμένο κάπου στον πυρήνα του εαυτού μας. 

Αν προσπαθήσουμε να μπούμε σ’ ένα νοητό πλαίσιο που να περιέχει ένα από τα υπόλοιπα τέσσερα συναισθήματα, ήτοι τη θλίψη, τοθυμό, τη ζήλια και την Αγάπη, τότε θα διαπιστώσουμε ότι ο φόβος είτε σε συνειδητό είτε σε ασυνείδητο επίπεδο, κάνει πάντα αισθητή την παρουσία του με τη μορφή ευαλωτότητας, άγχους ή πανικού, ανησυχίας, αγωνίας, επιθετικότητας,κ.λ.π Kαι σαφώς κυριαρχεί. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό;

Mπορούμε αλήθεια να τον περιορίσουμε, να φοβόμαστε λιγότερο;

Πάντα μας άρεσε ο φόβος!!!

Αν γυρίσουμε πίσω στα παιδικά μας χρόνια, όλοι/ες μας θα αναπολήσουμε τα καρδιοχτύπια και την αγωνία να μην μας βρουν όταν παίζαμε κρυφτό, τον τρόμο όταν λουφάζαμε σε κάποια σκοτεινή γωνιά που ήταν απομακρυσμένη από το χώρο του παιχνιδιού, όταν μπαίναμε στο τρενάκι του τρόμου στο λούνα παρκ ή τρέχαμε με μεγάλη ταχύτητα με το ποδήλατό μας και παίρναμε τις πιο κλειστές στροφές του κατηφορικού δρόμου. 

Στην εφηβεία μας, μας άρεσε να αφηγούμαστε τα βράδια τρομακτικές ιστορίες με ξωτικά και νεράιδες, να στοιχηματίζουμε με τ’ άλλα παιδιά ότι μπορούμε να περάσουμε ή να μπούμε νύχτα στο νεκροταφείο του χωριού ή σε κάποιο μέρος που είχε γίνει φόνος και βεβαίως μας ενθουσίαζε να βλέπουμε ταινίες τρόμου που μπορεί και να μας αρέσουν ακόμα.

Τέλος στην ενήλικη ζωή μας, μας αρέσει να φτάνει στα ύψη η αδρεναλίνη, συμμετέχοντας σε επικίνδυνα σπορ ή δοκιμάζοντας τις αντοχές μας, αψηφώντας κάθε κίνδυνο, που μπορεί κάποιες φορές να αποβούν μοιραίες. (αγώνες ταχύτητας με αυτοκίνητο ή μότο, κ.λ.π). 

Γιατί πραγματικά μπαίνουμε σε τέτοιες διαδικασίες, ενώ ελλοχεύει το συναίσθημα του φόβου; Γιατί απλούστατα ο φόβος μας είναι απαραίτητος, τον νοιώθουμε σαν την δυναμική «ώθηση», σαν «πρόκληση» για να ξεπερνάμε τον εαυτό μας, να προσπαθούμε, να παλεύουμε,να βελτιωνόμαστε και να κάνουμε την υπέρβαση. Κατά μία έννοια ο φόβος περιέχει ένα απεριόριστο «μπορώ» που αποτελεί την κινητήρια δύναμη της ανθρώπινης ύπαρξης.(Κίρκεγκωρ). Ίσως ν’ακούγεται παράδοξο γιατί ο φόβος ερμηνεύεται με το «δεν μπορώ».

Αν εμβαθύνουμε όμως και το προσεγγίσουμε με άλλη οπτική θα δούμε ότι τα πράγματα που πραγματικά δεν μπορούμε, δεν τα φοβόμαστε ποτέ, δεν μας απειλούν. Φοβόμαστε όμως αυτά που ξέρουμε ότι θα μπορούσαμε ή θα θέλαμε να μπορούσαμε. Κοντολογίς ίσως φοβόμαστε ότι μπορούμε να τα κάνουμε και αυτό μας κινητοποιεί σε δράση.

Οι άνθρωποι φοβούνται κι αντιστέκονται στις αλλαγές !!!

Μέσα στα πλαίσια της ψυχοθεραπείας, διαπιστώνουν όλοι οι θεραπευτές, ότι κάθε αλλαγή που συμβαίνει στον θεραπευόμενο,αντιμετωπίζεται με φόβο και γι’ αυτόν τον λόγο πάντα αντιστέκεται. Κάθε τι καινούργιο στοιχείο μάς φοβίζει γιατί μας δοκιμάζει και μας φέρνει αντιμέτωπους με τον εαυτό μας, με επώδυνο πολλές φορές τρόπο. 

Κάθε νέο μονοπάτι που ανοίγεται μπροστά μας, αν και νοιώθουμε ότι αυτό βοηθάει στην εξέλιξή μας και στην προσωπική μας ανάπτυξη, εν τούτοις το διατρέχουμε με συναισθήματα φόβου. Απ’ τη μια έχουμε την ανάγκη να διαφοροποιηθούμε από παλιές διαστρεβλωμένες αντιλήψεις και στερεότυπα και να βιώσουμε την αυτοπραγμάτωση, απ’ την άλλη όμως αισθανόμαστε «ακάλυπτοι» και βλέπουμε την αλλαγή με καχυποψία, γιατί μας φέρνει αντιμέτωπους με το φόβο μας. 

Όταν μάλιστα η αλλαγή βιώνεται ως αλματώδης, τότε ο φόβος και η αίσθηση της απειλής μπορεί να γίνουν τρομακτικά.

Παίζοντας το «παιχνίδι του φόβου»!!!

Πολλοί άνθρωποι αυτό που φοβούνται είναι ο φόβος. Ακούγεται παιδαριώδες ή αστείο, αλλά πολλοί εξ ημών, φοβούμαστε, ανησυχούμε, αγωνιούμε, αγχωνόμαστε, υποφέρουμε από ένα γενικευμένο φόβο που συνήθως δεν μπορούμε να δώσουμε νόημα και αξία σ’ αυτό το συναίσθημα, γιατί απλούστατα ερμηνεύουμε καταστάσεις, γεγονότα και πρόσωπα, με κριτήρια «απωθημένες» μη επεξεργασμένες εμπειρίες, βιώματα και αναμνήσεις, με άλλα λόγια σε ασυνείδητο επίπεδο. 

 

Κάπου ξεπηδάει ένας φόβος, που όμως δεν γνωρίζουμε από πού προέρχεται (δηλ. δεν έχει συμβολοποιηθεί ή αναγνωρισθεί η εμπειρία), με ποιο γεγονός ή κατάσταση συνδέεται και επενδυμένος με κάποια εξωγενή αιτία, μας δημιουργεί απροσδιόριστη ανησυχία και έντονο αίσθημα ευαλωτότητας, συνοδευόμενα συνήθως με ψυχοσωματικά συμπτώματα. 

Αυτή η απροσδιοριστία του συναισθήματος δημιουργεί το φόβο, που δεν ξέρουμε γιατί φοβόμαστε πραγματικά, απλά φοβόμαστε. Κι όσο φοβάμαι γενικά τόσο γιγαντώνεται ο φόβος για το φόβο.

Πως γίνεται ο φόβος να περιοριστεί;

Όταν οι στενοχώριες, οι δυσκολίες, η ενασχόληση με αυτά που περάσανε (παρελθόν) και η συνεχής ανησυχία για το πώς θα πάνε τα πράγματα στο μέλλον, κοντεύουν να μας τρελάνουν και να μας στερήσουν κάθε στιγμή ηρεμίας, μάλλον ήρθε η ώρα ν’ αλλάξουμε κάτι, γιατί διαφορετικά κινδυνεύουμε πραγματικά να αρρωστήσουμε.

O ίδιος ο φόβος είναι το πρώτο εργαλείο που κρατάμε στα χέρια μας. Όπως ένας σωματικός πόνος είναι μια πρώτη ένδειξη ότι κάτι δεν πάει καλά, έτσι είναι ο φόβος για τον ψυχικό μας κόσμο. Kι ενώ συνήθως τον αγνοούμε και συνεχίζουμε σαν να μην συμβαίνει τίποτε, θα ήταν πιο σοφό να του δώσουμε ιδιαίτερη σημασία για να βρούμε τι πηγαίνει στραβά. 

O φόβος μπορεί να μας δώσει την ιδέα να κάνουμε κάτι που είναι στα δικά μας μέτρα και ν’ αναρωτηθούμε πραγματικά: «Tι θέλω απ’ τη ζωή μου;», «Τι δεν μ’ αρέσει που μέχρι τώρα έκανα;», «Τι πρέπει ν’ αλλάξω για να είμαι ευτυχής;», κ.λ.π. Αν πραγματικά σκάψουμε μέσα μας και διαπιστώσουμε ότι δεν θέλουμε ν’ αλλάξουμε κάτι, αυτή και μόνο η διαπίστωση φτάνει για να περιορίσει το φόβο και την αγωνία. 

Τέτοιες αναζητήσεις επειδή δεν είναι και τόσο εύκολες να τις κάνουμε μόνοι μας, ίσως να απαιτηθεί κάποια υποστήριξη από κάποιον ειδικό. 

Όλη αυτή η διαδικασία έχει ως προαπαιτούμενα, δύο σημαντικά χαρακτηριστικά του εαυτού μας, την γενναιότητα και τηνταπεινοφροσύνη. 

Μόνο με αυτά θα μπορέσουμε ν’ αντιμετωπίσουμε το φόβο μας και να τον περιορίσουμε, σε ανεκτά επίπεδα. Γιατί είναι γεγονός, ότι δεν υπάρχει σώφρων άνθρωπος που να μη φοβάται. 

Ακόμη και οι ήρωες φοβούνται μπροστά στον κίνδυνο, με τη διαφορά ότι μπορούν τον διαχειριστούν και να επιλέξουν. 

Η επιλογή είναι και η νίκη του φόβου τους.

Πηγή:http://anthrwposkaipsuxologia.blogspot.gr