Η εισβολή στον ναό της αμερικανικής δημοκρατίας δεν έχει προηγούμενο και παραπέμπει σε εξεγέρσεις σε δικτατορικά καθεστώτα. (Φωτ. A.P./J. Scott Applewhite)
Στάθης Ν. Καλύβας*
Τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου στην αμερικανική πρωτεύουσα ήταν τόσο σοκαριστικά όσο και η επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Η εισβολή στον ναό της αμερικανικής δημοκρατίας δεν έχει προηγούμενο και παραπέμπει σε επαναστάσεις σε δικτατορικά καθεστώτα και όχι στη λειτουργία της αρχαιότερης και ισχυρότερης σύγχρονης δημοκρατίας. Η συμβολική δύναμη των εικόνων που όλοι είδαμε είναι αδιαμφισβήτητη και δεν αποκλείεται να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για το κύρος των ΗΠΑ. Σε συνδυασμό με την άθλια διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού, το γεγονός αυτό ροκανίζει τα θεμέλια του διεθνούς πολιτικού και οικονομικού συστήματος που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην πολιτική υγεία των ΗΠΑ. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως η ζημιά που έγινε είναι ανεπανόρθωτη και η πορεία προδιαγεγραμμένη. Το αντίθετο, ενδεχομένως.
Θεωρώ πως, άμεσα, τα χθεσινά γεγονότα σημαίνουν ουσιαστικά το τέλος του τραμπισμού. Θα θυμίσω εδώ πως ο Τραμπ κατάφερε το 2016 να διεμβολίσει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και να το υφαρπάξει μέσα από τα χέρια της παραδοσιακής του ηγεσίας. Η απρόσμενη οικονομική υγεία της χώρας ώς την έλευση του κορωνοϊού ενίσχυσε τη δημοφιλία του και οδήγησε στην ταύτιση των Ρεπουμπλικανών με τον Τραμπ, γεγονός που όμως συνιστούσε περισσότερο οπορτουνιστική ένωση παρά έναν βαθύ έρωτα. Η ένωση αυτή είχε όμως μπει σε τροχιά διάλυσης μετά την πρωτοφανή για τα δημοκρατικά δεδομένα άρνηση του Τραμπ να αποδεχθεί την ήττα του στις εκλογές. Αρκεί να διαβάσει κανείς την ομιλία τού κατά τα άλλα σκληροπυρηνικού ηγέτη των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία Μιτς Μακόνελ λίγο πριν από την εισβολή στο Καπιτώλιο. Μετά τα χθεσινά γεγονότα, το διαζύγιο αυτό οριστικοποιήθηκε. Είναι πολύ πιθανό πλέον πως οι τραμπικοί θα απολέσουν τη θεσμική τους ισχύ, που απέρρεε από την κυριαρχία τους στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Θα απομονωθούν και θα διασπαστούν.
Δεν πιστεύω πως ο Τραμπ ακολουθούσε κάποιο σχέδιο πραξικοπήματος ή οποιοδήποτε σχέδιο. Εκ των υστέρων είναι πολύ εύκολος ο ισχυρισμός πως η εισβολή στο Καπιτώλιο ήταν προδιαγεγραμμένη, αναπόφευκτο προϊόν της αμετροέπειάς του. Αμφισβητώντας ανοικτά και συνεχώς το αποτέλεσμα των εκλογών, ο Τραμπ προκαλούσε και απειλούσε, αλλά έως χθες φάνταζε περισσότερο σαν χάρτινος τίγρης που ωρυόταν στο κενό. Οι θεσμοί της αμερικανικής δημοκρατίας λειτουργούσαν και η μια μετά την άλλη, όλες του οι ενστάσεις για εκλογικές παρατυπίες έπεφταν στο κενό. Θεωρώ, αντίθετα, πως ακολούθησε τη μοναδική στρατηγική που γνωρίζει, αυτή του χάους, δίχως συγκεκριμένη στόχευση και με μόνη σταθερά την πίστη πως το χάος κάπως θα τον βοηθήσει, όπως πάντα του συνέβαινε στο παρελθόν. 'Οπως ένας κανονικός τζογαδόρος, μπέρδεψε την τύχη με την ικανότητά του, σπρώχνοντας τα πράγματα στα άκρα και τελειώνοντας και ο ίδιος και το κίνημα που δημιούργησε. Προφανώς θα επιβιώσουν υπολείμματα, χλωμά αντίγραφα του πρόσφατου παρελθόντος.
Τελικά, πέρα από το αρχικό σοκ, αυτό που μένει από την 6η Ιανουαρίου του Ντόναλντ Τραμπ είναι μια φρικτή μεν, αλλά γκροτέσκα φάρσα. Μένει να δούμε ποιες θα είναι οι μακροχρόνιες συνέπειές της.
* Ο κ. Στάθης Ν. Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, κάτοχος της έδρας Gladstone στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Πηγή: https://www.kathimerini.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.