Τον απολογισμό της 10ετούς θητείας του στην προεδρία της Κομισιόν έκανε ο Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο, αποκαλύπτοντας άγνωστες πτυχές της... ιστορίας και πως πίεσε τον Αντώνη Σαμαρά να κάνει μεταρρυθμίσεις αλλά και την Άνγκελα Μέρκελ να μην μας... πετάξει από την ευρωζώνη!
Ο Μπαρόζο, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, διανύει τις τελευταίες μέρες του στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Από την 1η Νοεμβρίου θα τον διαδεχτεί ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ένας άνθρωπος με τον οποίο έζησε μαζί την κρίση στην ευρωζώνη, αφού ήταν τότε πρόεδρος του Eurogroup.
Η ευτυχέστερη στιγμή της θητείας του ήταν όταν έλαβε το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης εξ ονόματος της ΕΕ το 2012, «όταν υπήρχαν πολλές αμφιβολίες για την ΕΕ, ακόμη και σε ευρωπαϊκές χώρες»
Λίγες μέρες πριν περάσει στο... παρελθόν, ο Μπαρόζο έκανε τον απολογισμό του, παραχωρώντας μια συνέντευξη ποταμό στον Πολ Τέιλορ και το πρακτορείο Reuters. Δηλώνει περήφανος γιατί συνέβαλε μέσα στα τελευταία δέκα χρόνια η Ευρώπη να αντιμετωπίσει την πιο σοβαρή οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του τελευταίου μισού αιώνα.
«Ήμουν πάντα σίγουρος ότι θα υπερισχύαμε, αλλά έπρεπε να κατευθύνω το πλοίο στη σωστή κατεύθυνση και μερικές φορές αντιμετωπίσαμε πολύ ισχυρούς μετωπικούς ανέμους», δήλωσε ο Μπαρόζο έπειτα από μια ιδιαίτερα δύσκολη Σύνοδο Κορυφής, την 75η του επί των ημερών του στην προεδρία της Κομισιόν.
Ο Μπαρόζο ολοκληρώνει τη θητεία του εν μέσω της επανεμφάνισης ευρωσκεπτικιστικών τάσεων στη Βρετανία και ενός νέου αντιευρωπαϊκού λαϊκιστικού ρεύματος σε πολλά άλλα κράτη-μέλη, που εντείνεται από τη μαζική ανεργία και το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει η οικονομία.
«Κανείς δεν πίστευε την Ελλάδα»
Μετά από χρόνια κρίσης και ατελείωτες νύχτες διαπραγματεύσεων για να αποτραπεί η διάλυση της ευρωζώνης, ο Μπαρόζο κάποιες δυσάρεστες αναμνήσεις.
Θυμάται την ιδιωτική σύσκεψη που είχε συγκαλέσει με κορυφαίους οικονομολόγους από ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες τον Ιούλιο του 2012, στο αποκορύφωμα της κρίσης.
«Τους έκανα δύο ερωτήσεις. "Πόσοι από εσάς πιστεύετε ότι η Ελλάδα θα είναι ακόμη στην ευρωζώνη στα τέλη του έτους;". Όλοι, εκτός από έναν, είπαν "όχι" (δεν θα είναι). Το κεντρικό σενάριο προέβλεπε την έξοδο της Ελλάδας. Κατόπιν ρώτησα: "πόσοι από εσάς πιστεύετε ότι θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε το ευρώ με τη σημερινή του μορφή;" Οι απαντήσεις ήταν πενήντα-πενήντα».
Πείθοντας τον Σαμαρά και τη Μέρκελ
Ο Μπαρόζο είπε ότι ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος του μήνα εκείνου στην προσπάθειά του να πείσει τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Αντώνη Σαμαρά να προωθήσει ευρείες μεταρρυθμίσεις και τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ να κρατήσει την Ελλάδα στην ευρωζώνη.
«Υπάρχουν πολλές σημαντικές προσωπικότητες ακόμη και μέσα στη γερμανική κυβέρνηση που έλεγαν ότι το καλύτερο θα ήταν η Ελλάδα και ορισμένες άλλες χώρες να αποχωρήσουν από την ευρωζώνη ώστε να μπορέσουμε να σώσουμε την υπόλοιπη», θυμήθηκε.
Εάν η Ελλάδα έβγαινε από την ευρωζώνη η συνέπεια θα ήταν πως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία θα αντιμετώπιζαν άμεσα πίεση από τις αγορές. Η επιβίωση του ευρώ θα ετίθετο υπό αμφισβήτηση.
Ο Μπαρόζο είπε ότι απευθύνθηκε στα επιφυλακτικά ένστικτα της Μέρκελ. «Για μένα αυτό που είχε σημασία δεν ήταν τόσο να την πείσω ότι είχε συμφέρον να διατηρήσει την Ελλάδα στο ευρώ, αλλά να την πείσω σχετικά με τους κινδύνους που θα ενέσκηπταν εάν δεν είχαμε την Ελλάδα στο ευρώ. Είπα: "Θέλετε να κάνετε ένα άλμα στο σκοτάδι;" Αυτό ήταν ένα ισχυρό επιχείρημα για έναν άνθρωπο όπως η Άνγκελα Μέρκελ το σύστημα της οποίας όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων είναι συντηρητικό με την καλή έννοια της λέξης. Προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο, όχι να μεγιστοποιήσει το κέρδος», ανέφερε ο απερχόμενος πρόεδρος της Κομισιόν.
Με σύμμαχο τον Ομπάμα υπέρ της... Ιταλίας
Σε μια άλλη περίπτωση, σε μια τεταμένη σύνοδο της G20 στις Κάννες τον Νοέμβριο του 2011, ο Μπαρόζο θυμάται πως ζήτησε τη βοήθεια του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για να αποκρουστεί η πίεση την οποία ασκούσε η Γερμανία ώστε να εξαναγκαστεί η Ιταλία να αποδεχθεί την υπαγωγή της σε μια συμφωνία δανεισμού της από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, πιθανόν με τη δημιουργία μιας προληπτικής γραμμής πιστώσεων. «Αυτή ήταν ίσως η πιο δύσκολη στιγμή για εμένα», είπε χαρακτηριστικά.
Ο Μπαρόζο θυμήθηκε πως είπε σε ηγέτες όπως ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, που αμφισβητούσαν πως το ευρώ θα συνέχιζε να υπάρχει, ότι δεν υπήρχε μια βολική και ξεκάθαρη λύση αλλά ότι έπρεπε η ευρωζώνη να πασχίσει να υπερβεί την κρίση σέρνοντας «το κάρο στη λάσπη».
Η δύσκολη αρχή
Η Σύνοδος Κορυφής την άνοιξη του 2004 όπου αποφασίστηκε να είναι ο Μπαρόζο ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν μια από τις πιο δύσκολες όλων των εποχών. Ο Μπαρόζο δεν ήταν το πρόσωπο που ήθελαν οι δύο ισχυρότερες δυνάμεις στην ΕΕ, η Γερμανία και η Γαλλία. Αλλά επιλέχθηκε μόνο αφού η Βρετανία άσκησε βέτο στην επιλογή του τότε Βέλγου πρωθυπουργού Γκι Φέρχοφστατ, ενθουσιώδη φεντεραλιστή.
Ο Μπαρόζο είχε αντιμετωπίσει με πικρία τις επικρίσεις των πιο ενθουσιωδών υποστηρικτών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, οι οποίοι διατείνονται πως εξασθένισε τον ηγετικό ρόλο της Επιτροπής και υποχώρησε έναντι των ισχυρότερων κρατών της ΕΕ. «Δεν έχουν καταλάβει τίποτε», απαντά ο Μπαρόζο.
«Οι εξουσίες που έχω σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές του σπουδαίου προκατόχου μου Ζακ Ντελόρ, ενός ανθρώπου που θαυμάζω πολύ», ανέφερε ο Μπαρόζο.
Αυτές οι νέες εξουσίες είναι ένας από τους λόγους που η θητεία του Μπαρόζο τερματίζεται εν μέσω μιας νέας σφοδρής πολιτικής αντιπαράθεσης. Επιδιώκοντας την εφαρμογή των αυστηρότερων δημοσιονομικών κανόνων, η Κομισιόν έχει εμπλακεί σε σύγκρουση με τη Γαλλία και την Ιταλία όσον αφορά τα σχέδια προϋπολογισμών τους.
Ο Μπαρόζο συγκρούστηκε με τον πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι διότι η κυβέρνησή του έδωσε στη δημοσιότητα την εμπιστευτική επιστολή της Επιτροπής με την οποία ζητούσε εξηγήσεις από τη Ρώμη.
Σε εξέλιξη βρίσκεται άλλη μια σύγκρουση, καθώς η Βρετανία αρνείται να καταβάλει την πρόσθετη συνεισφορά που της ζητείται στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ύψους 2,1 δισεκ. ευρώ, ως την 1η Δεκεμβρίου. Κανένας στις Βρυξέλλες δεν είχε αντιληφθεί πόσο εκρηκτικός θα αποδεικνυόταν ο τρόπος υπολογισμού και αναπροσαρμογής του ποσού που καλούνται να συνεισφέρουν τα κράτη-μέλη, παραδέχθηκε ο απερχόμενος πρόεδρος της Κομισιόν.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, εξοργισμένος, αρνήθηκε «να πληρώσει». Υπέρ του τάχθηκε ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι που κατήγγειλε τους «γραφειοκράτες που δεν έχουν καρδιά». Εμφανώς ενοχλημένος και αναστατωμένος από τη νέα κρίση, ο Μπαρόζο δήλωσε πως για το θέμα αυτό οι χειρισμοί έγιναν «σε τεχνικό επίπεδο», χωρίς να είναι ενήμερος ο ίδιος.
Ο Μπαρόζο, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, διανύει τις τελευταίες μέρες του στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Από την 1η Νοεμβρίου θα τον διαδεχτεί ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ένας άνθρωπος με τον οποίο έζησε μαζί την κρίση στην ευρωζώνη, αφού ήταν τότε πρόεδρος του Eurogroup.
Η ευτυχέστερη στιγμή της θητείας του ήταν όταν έλαβε το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης εξ ονόματος της ΕΕ το 2012, «όταν υπήρχαν πολλές αμφιβολίες για την ΕΕ, ακόμη και σε ευρωπαϊκές χώρες»
Λίγες μέρες πριν περάσει στο... παρελθόν, ο Μπαρόζο έκανε τον απολογισμό του, παραχωρώντας μια συνέντευξη ποταμό στον Πολ Τέιλορ και το πρακτορείο Reuters. Δηλώνει περήφανος γιατί συνέβαλε μέσα στα τελευταία δέκα χρόνια η Ευρώπη να αντιμετωπίσει την πιο σοβαρή οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του τελευταίου μισού αιώνα.
«Ήμουν πάντα σίγουρος ότι θα υπερισχύαμε, αλλά έπρεπε να κατευθύνω το πλοίο στη σωστή κατεύθυνση και μερικές φορές αντιμετωπίσαμε πολύ ισχυρούς μετωπικούς ανέμους», δήλωσε ο Μπαρόζο έπειτα από μια ιδιαίτερα δύσκολη Σύνοδο Κορυφής, την 75η του επί των ημερών του στην προεδρία της Κομισιόν.
Ο Μπαρόζο ολοκληρώνει τη θητεία του εν μέσω της επανεμφάνισης ευρωσκεπτικιστικών τάσεων στη Βρετανία και ενός νέου αντιευρωπαϊκού λαϊκιστικού ρεύματος σε πολλά άλλα κράτη-μέλη, που εντείνεται από τη μαζική ανεργία και το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει η οικονομία.
«Κανείς δεν πίστευε την Ελλάδα»
Μετά από χρόνια κρίσης και ατελείωτες νύχτες διαπραγματεύσεων για να αποτραπεί η διάλυση της ευρωζώνης, ο Μπαρόζο κάποιες δυσάρεστες αναμνήσεις.
Θυμάται την ιδιωτική σύσκεψη που είχε συγκαλέσει με κορυφαίους οικονομολόγους από ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες τον Ιούλιο του 2012, στο αποκορύφωμα της κρίσης.
«Τους έκανα δύο ερωτήσεις. "Πόσοι από εσάς πιστεύετε ότι η Ελλάδα θα είναι ακόμη στην ευρωζώνη στα τέλη του έτους;". Όλοι, εκτός από έναν, είπαν "όχι" (δεν θα είναι). Το κεντρικό σενάριο προέβλεπε την έξοδο της Ελλάδας. Κατόπιν ρώτησα: "πόσοι από εσάς πιστεύετε ότι θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε το ευρώ με τη σημερινή του μορφή;" Οι απαντήσεις ήταν πενήντα-πενήντα».
Πείθοντας τον Σαμαρά και τη Μέρκελ
Ο Μπαρόζο είπε ότι ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος του μήνα εκείνου στην προσπάθειά του να πείσει τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Αντώνη Σαμαρά να προωθήσει ευρείες μεταρρυθμίσεις και τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ να κρατήσει την Ελλάδα στην ευρωζώνη.
«Υπάρχουν πολλές σημαντικές προσωπικότητες ακόμη και μέσα στη γερμανική κυβέρνηση που έλεγαν ότι το καλύτερο θα ήταν η Ελλάδα και ορισμένες άλλες χώρες να αποχωρήσουν από την ευρωζώνη ώστε να μπορέσουμε να σώσουμε την υπόλοιπη», θυμήθηκε.
Εάν η Ελλάδα έβγαινε από την ευρωζώνη η συνέπεια θα ήταν πως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία θα αντιμετώπιζαν άμεσα πίεση από τις αγορές. Η επιβίωση του ευρώ θα ετίθετο υπό αμφισβήτηση.
Με σύμμαχο τον Ομπάμα υπέρ της... Ιταλίας
Σε μια άλλη περίπτωση, σε μια τεταμένη σύνοδο της G20 στις Κάννες τον Νοέμβριο του 2011, ο Μπαρόζο θυμάται πως ζήτησε τη βοήθεια του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για να αποκρουστεί η πίεση την οποία ασκούσε η Γερμανία ώστε να εξαναγκαστεί η Ιταλία να αποδεχθεί την υπαγωγή της σε μια συμφωνία δανεισμού της από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, πιθανόν με τη δημιουργία μιας προληπτικής γραμμής πιστώσεων. «Αυτή ήταν ίσως η πιο δύσκολη στιγμή για εμένα», είπε χαρακτηριστικά.
Ο Μπαρόζο θυμήθηκε πως είπε σε ηγέτες όπως ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, που αμφισβητούσαν πως το ευρώ θα συνέχιζε να υπάρχει, ότι δεν υπήρχε μια βολική και ξεκάθαρη λύση αλλά ότι έπρεπε η ευρωζώνη να πασχίσει να υπερβεί την κρίση σέρνοντας «το κάρο στη λάσπη».
Η δύσκολη αρχή
Η Σύνοδος Κορυφής την άνοιξη του 2004 όπου αποφασίστηκε να είναι ο Μπαρόζο ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν μια από τις πιο δύσκολες όλων των εποχών. Ο Μπαρόζο δεν ήταν το πρόσωπο που ήθελαν οι δύο ισχυρότερες δυνάμεις στην ΕΕ, η Γερμανία και η Γαλλία. Αλλά επιλέχθηκε μόνο αφού η Βρετανία άσκησε βέτο στην επιλογή του τότε Βέλγου πρωθυπουργού Γκι Φέρχοφστατ, ενθουσιώδη φεντεραλιστή.
Ο Μπαρόζο είχε αντιμετωπίσει με πικρία τις επικρίσεις των πιο ενθουσιωδών υποστηρικτών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, οι οποίοι διατείνονται πως εξασθένισε τον ηγετικό ρόλο της Επιτροπής και υποχώρησε έναντι των ισχυρότερων κρατών της ΕΕ. «Δεν έχουν καταλάβει τίποτε», απαντά ο Μπαρόζο.
«Οι εξουσίες που έχω σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές του σπουδαίου προκατόχου μου Ζακ Ντελόρ, ενός ανθρώπου που θαυμάζω πολύ», ανέφερε ο Μπαρόζο.
Ο Μπαρόζο συγκρούστηκε με τον πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι διότι η κυβέρνησή του έδωσε στη δημοσιότητα την εμπιστευτική επιστολή της Επιτροπής με την οποία ζητούσε εξηγήσεις από τη Ρώμη.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, εξοργισμένος, αρνήθηκε «να πληρώσει». Υπέρ του τάχθηκε ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι που κατήγγειλε τους «γραφειοκράτες που δεν έχουν καρδιά». Εμφανώς ενοχλημένος και αναστατωμένος από τη νέα κρίση, ο Μπαρόζο δήλωσε πως για το θέμα αυτό οι χειρισμοί έγιναν «σε τεχνικό επίπεδο», χωρίς να είναι ενήμερος ο ίδιος.
Πηγή - Φωτογραφίες: ΑΠΕ - ΜΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.