ΤΕΧΝHΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ!

Γράφει ο Απόστολος Ζιώγας // *

Είσαι σε μια κηδεία και το άτομο που έχει πεθάνει σου μιλάει απευθείας, απαντώντας στις ερωτήσεις σου και μοιράζοντας αναμνήσεις. Απίθανο; Ε, αυτό συνέβη στην κηδεία μιας εκπαιδευτικού το 2022, η οποία μάλιστα ίδρυσε και Μουσείο του Ολοκαυτώματος στο Nottinghamshire στην Αγγλία. Χάρη σε μια εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης, η θανούσα φάνηκε να αλληλεπιδρά φυσικά με την οικογένεια και τους φίλους της: το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποίησε προηχογραφημένες απαντήσεις προκειμένου να δημιουργήσει μια ρεαλιστική, διαδραστική εμπειρία, δεν ήταν δηλαδή απλώς ένα βίντεο, ήταν κάτι που έμοιαζε με πραγματική συζήτηση, δίνοντας στους ανθρώπους έναν νέο τρόπο να αισθάνονται συνδεδεμένοι με ένα αγαπημένο τους πρόσωπο μετά τον θάνατό του!

Η τεχνολογία έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει τον τρόπο που οι άνθρωποι σκέφτονται τη ζωή μετά θάνατον˙ έτσι, αρκετές εταιρείες τεχνολογίας βοηθούν τους ανθρώπους να διαχειρίζονται την ψηφιακή τους ζωή μετά τον θάνατό τους. Για παράδειγμα, η Apple, η Google και η Meta προσφέρουν εργαλεία που επιτρέπουν σε κάποιον που εμπιστεύεσαι να έχει πρόσβαση στους διαδικτυακούς σου λογαριασμούς όταν πεθάνεις. Η Microsoft έχει κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ένα σύστημα που μπορεί να λάβει τα ψηφιακά δεδομένα σου – όπως μηνύματα κειμένου, email και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – και να τα χρησιμοποιήσει για να δημιουργήσει ένα chatbot, το οποίο να μπορεί να απαντήσει με τρόπους που ακούγονται σαν εσένα. Στη Νότια Κορέα, προχώρησαν την ιδέα ακόμη παραπέρα, αφού ένας γονιός μπορεί να επανενωθεί με ένα παιδί μέσω εικονικής πραγματικότητας: χρησιμοποιώντας προηγμένη τεχνολογία ψηφιακής απεικόνισης και φωνής, ο γονιός μπορεί να δει και να μιλήσει στο νεκρό παιδί του σαν να ήταν πραγματικά εκεί.

Όλα αυτά ακούγονται σαν επιστημονική φαντασία, αλλά είναι πραγματικά εργαλεία που είναι διαθέσιμα σήμερα˙ καθώς η τεχνητή νοημοσύνη συνεχίζει να βελτιώνεται, η δυνατότητα δημιουργίας ψηφιακών εκδόσεων ανθρώπων μετά τον θάνατό τους φαίνεται πιο κοντά από ποτέ. Ενώ η ιδέα μιας ψηφιακής μετά θάνατον ζωής είναι συναρπαστική, ωστόσο εγείρει ορισμένα ερωτήματα. Για παράδειγμα, σε ποιον ανήκουν οι διαδικτυακοί σου λογαριασμοί μετά τον θάνατό σου; Αυτό το ζήτημα συζητείται ήδη σε δικαστήρια και από κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, σχεδόν όλες οι πολιτείες έχουν θεσπίσει νόμους που επιτρέπουν στους ανθρώπους να συμπεριλαμβάνουν ψηφιακούς λογαριασμούς στις διαθήκες τους. Στη Γερμανία, τα δικαστήρια αποφάσισαν ότι το Facebook έπρεπε να δώσει στην οικογένεια ενός αποθανόντος πρόσβαση στον λογαριασμό του, λέγοντας ότι οι ψηφιακοί λογαριασμοί θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως κληρονομήσιμη περιουσία, όπως ένας τραπεζικός λογαριασμός ή ένα σπίτι. Όμως, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές προκλήσεις. Για παράδειγμα, τι θα γινόταν αν ένας ψηφιακός κλώνος σου, πει ή κάνει κάτι στο διαδίκτυο που δεν θα έλεγες ή δεν θα έκανες ποτέ στην πραγματική ζωή; Ποιος είναι υπεύθυνος για το τι κάνει η εκδοχή τεχνητής νοημοσύνης του εαυτού σου;

Έτσι, ενώ ορισμένα βασικά εργαλεία για τη διαχείριση ψηφιακών λογαριασμών μετά θάνατον είναι δωρεάν, οι πιο προηγμένες υπηρεσίες μπορεί να είναι ακριβές, οπότε μόνο πλούσιοι άνθρωποι θα μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά να «ζήσουν» ψηφιακά. Επομένως, αυτό το εμπόδιο κόστους εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το εάν η ψηφιακή αθανασία θα μπορούσε να δημιουργήσει νέες μορφές ανισότητας. Το θέμα πάντως είναι πως η απώλεια κάποιου είναι συχνά επώδυνη και στον σημερινό κόσμο, γι’ αυτό πολλοί άνθρωποι στρέφονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να νιώσουν συνδεδεμένοι με αυτούς που έχουν χάσει: έρευνες δείχνουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων διατηρεί τις συνδέσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τα αγαπημένα τους πρόσωπα που έχουν αποβιώσει. Αυτός ο νέος τρόπος πένθους συνοδεύεται από προκλήσεις, δεδομένου ότι σε αντίθεση με τις φυσικές αναμνήσεις, όπως φωτογραφίες ή αναμνηστικά που ξεθωριάζουν με την πάροδο του χρόνου, οι ψηφιακές αναμνήσεις παραμένουν φρέσκες και εύκολα προσβάσιμες. Μπορούν ακόμη και να εμφανιστούν απροσδόκητα στις ροές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, φέρνοντας πίσω συναισθήματα όταν δεν τα περιμένεις. Αλλά προκαλεί ανησυχία κάτι τέτοιο, μια κι η διατήρηση της σύνδεσης με την ψηφιακή παρουσία κάποιου θα μπορούσε να δυσκολέψει τους ανθρώπους στο να προχωρήσουν τη ζωή τους. Φαντάσου να μπορείς να συνομιλείς με μια ψηφιακή εκδοχή ενός αγαπημένου προσώπου που μοιάζει σχεδόν πραγματική: μπορεί να φαίνεται παρήγορο αυτό, αλλά θα μπορούσε να κάνει ακόμη πιο δύσκολο για σένα να αποδεχτείς την απώλειά του.

Όταν σκέφτεσαι το μέλλον, πιθανότατα φαντάζεσαι τι θέλεις να πετύχεις στη ζωή, όχι τι θα συμβεί στους διαδικτυακούς σου λογαριασμούς όταν φύγεις από τη ζωή. Οι ειδικοί λένε ότι είναι σημαντικό να σχεδιάζεις τα ψηφιακά σου περιουσιακά στοιχεία: τα πάντα, από προφίλ κοινωνικών μέσων και λογαριασμούς email μέχρι ψηφιακές φωτογραφίες και διαδικτυακούς τραπεζικούς λογαριασμούς. Η προσθήκη ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων στη διαθήκη σου μπορεί να σε βοηθήσει να αποφασίσεις πώς θα πρέπει να διαχειρίζονται οι λογαριασμοί σου μετά την απώλειά σου. Ίσως θελήσεις να αφήσεις οδηγίες σχετικά με το ποιος μπορεί να έχει πρόσβαση στους λογαριασμούς σου, τι πρέπει να διαγραφεί και αν θέλεις να δημιουργήσεις μια ψηφιακή εκδοχή του εαυτού σου.

Πριν από χιλιάδες χρόνια, οι Αιγύπτιοι Φαραώ έχτισαν πυραμίδες για να διατηρήσουν την κληρονομιά τους. Σήμερα, οι ψηφιακές πυραμίδες μας είναι πολύ πιο προηγμένες και ευρέως διαθέσιμες, καθότι δεν διατηρούν μόνο αναμνήσεις και μπορούν να συνεχίσουν να επηρεάζουν τον κόσμο, πολύ μετά τον θάνατό μας. Οπότε παύει πλέον να έχει ισχύ εκείνο που έλεγε ο Αισχύλος, ότι ”ευκλεώς τοι κατθανείν χάρις βροτώ”, δηλαδή, σίγουρα το να πεθαίνεις ένδοξα είναι μεγάλη χάρη για τους ανθρώπους.

*Ο Ζιώγας Απόστολος είναι βιολόγος

Πηγή: https://www.fractalart.gr