DIDIER LEMAIRE: ΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΣ ΟΥΣΑΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ!

Το βιβλίο του Γάλλου καθηγητή είναι μια μαρτυρία για το τι συμβαίνει σήμερα στη γαλλική δημόσια εκπαίδευση

Didier Lemaire © Eric Fougere/Corbis via Getty Images

Σώτη Τριανταφύλλου

Ο Didier Lemaire και το βιβλίο «Γράμμα από έναν ουσάρο της δημοκρατίας», η γαλλική δημόσια εκπαίδευση, οι νόμοι περί κοσμικότητας και η στάση της γαλλικής αριστεράς

Μετά τη σύλληψη ενός καθηγητή λυκείου στη μικρή πόλη Σαπονόστ κοντά στη Λυόν με την κατηγορία της ρητορικής μίσους εναντίον του Ισλάμ, θυμήθηκα το βιβλίο του επίσης καθηγητή λυκείου Didier Lemaire που κυκλοφόρησε το 2021 με τίτλο «Γράμμα από έναν ουσάρο της δημοκρατίας» και υπότιτλο «Προτού να είναι πολύ αργά». Το «Γράμμα από έναν ουσάρο της δημοκρατίας» είναι μια μαρτυρία από τη γαλλική δημόσια εκπαίδευση: αν και από το 2021 η κατάσταση έχει επιδεινωθεί —ο «ρατσιστής» καθηγητής της Σαπονόστ συνελήφθη στο προαύλιο του σχολείου με θεαματικό τρόπο: χειροπέδες και αστυνομική κλούβα— ο Lemaire περιγράφει πώς φτάσαμε ώς το 2021 και τι υφίστανται οι εκπαιδευτικοί που εφαρμόζουν τον νόμο περί κοσμικότητας του γαλλικού κράτους. Καλός καθηγητής είναι ο νεκρός καθηγητής.

Ο Didier Lemaire, η γαλλική αριστερά, η γαλλική δημόσια εκπαίδευση και οι νόμοι περί κοσμικότητας

Ο Lemaire είναι ―ήταν― καθηγητής της φιλοσοφίας σε λύκειο της Trappes: πρόκειται για τη μικρή πόλη της μείζονος περιοχής του Παρισιού όπου πριν από δύο χρόνια φανατικός ισλαμιστής αποκεφάλισε τον Samuel Paty, με την ενθάρρυνση ισλαμιστών γονέων. (Κανείς από τους γονείς δεν έχει καταδικαστεί για ηθική αυτουργία). Μετά από είκοσι χρόνια διδασκαλίας ο Lemaire παραιτήθηκε από το σχολείο, ζήτησε μετάθεση και περιμένοντάς τη, έγραψε το «Γράμμα ενός ουσάρου της δημοκρατίας». Αλλά, τα περισσότερα ΜΜΕ στη Γαλλία απέφυγαν να προβάλουν το βιβλίο, επιβεβαιώνοντας όσα φοβάται και όσα καταγγέλλει.

Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια ο Lemaire, ψηφοφόρος της αριστεράς όπως η πλειονότητα των εκπαιδευτικών στη Γαλλία, άρχισε να δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να διδάξει φιλοσοφία στην τάξη. Διαμαρτυρίες, καζούρα, απουσίες, φασαρία, αντιρρήσεις για το παραμικρό· παρεμβάσεις γονέων στη διδακτέα ύλη: τι συνέβαινε; Τα παιδιά, παράλληλα με το σχολείο, διδάσκονταν εντελώς διαφορετικά πράγματα στην οικογένεια, στα τζαμιά και στα κορανικά κατηχητικά. Κάθε απόγευμα και κάθε Σαββατοκύριακο ό,τι άκουγαν στο σχολείο το ανέστρεφαν οι γονείς και οι ιμάμηδες, ενώ, σε πολλές περιπτώσεις, οι οικογένειες προέτρεπαν τους μαθητές να σαμποτάρουν τα μαθήματα της βιολογίας, της φιλοσοφίας, της ιστορίας, της φυσικής και της γυμναστικής ―στην πραγματικότητα, σχεδόν όλα τα μαθήματα. Στο μεταξύ, η περιβόητη και τόσο επιθυμητή «πολυμορφία» υποχωρούσε δίνοντας τη θέση της σε σχολικές τάξεις όπου υπήρχαν μόνο παιδιά που προέρχονταν από τη μουσουλμανική μετανάστευση. Ο Lemaire προσπάθησε να συζητήσει το πρόβλημα με τους συναδέλφους του αλλά εκείνοι του απαντούσαν με μισόλογα ή αδιαφορούσαν.

Η στάση της γαλλικής αριστεράς για τις επιθέσεις νεαρών μουσουλμάνων στο εκπαιδευτικό προσωπικό

Παρά τις ταραχές του 2005, κατά τις οποίες στα παρισινά περίχωρα έγιναν βανδαλισμοί και λεηλασίες ενώ ένα άτομο έχασε τη ζωή του από ηλεκτροπληξία, η γαλλική δημοκρατία συνέχισε να κοιμάται τον ύπνο των δικαίων. Πολλοί νέοι της εποχής, ιδιαίτερα σε αυτά τα περίχωρα, που ήταν ήδη θαυμαστές του Μπιν Λάντεν και άλλων περιβόητων τζιχαντιστών, προσχώρησαν στα ισλαμιστικά κινήματα. Ο κοινοτισμός γνώριζε καινούργια άνθηση, οι μουσουλμάνοι νεαροί επετίθεντο στους γαλλικούς θεσμούς και οι γαλλικοί θεσμοί υποχωρούσαν κάτω από την πίεση· στο μεταξύ, πολλαπλασιάζονταν τα τρομοκρατικά πλήγματα, oι στρατολογίες σε σαλαφιστικές συμμορίες και οι αναχωρήσεις για τη Συρία.

Ο Lemaire παρατηρούσε αυτές τις εξελίξεις μέσα στη σχολική αίθουσα, αλλά ούτε οι συνάδελφοί του, ούτε οι δημοτικές αρχές ήθελαν να ακούσουν ότι η Trappes, όπως πολλές πόλεις στη Γαλλία, περνούσαν στον αστερισμό του ηγεμονικού ισλάμ. Οι τοπικές αρχές φοβούνταν μήπως στιγματιστεί η περιοχή τους και πέσουν ακόμα περισσότερο οι τιμές των ακινήτων: έτσι, διέψευδαν όσους εξέφραζαν ανοιχτά τους φόβους τους ― και βεβαίως τους κατηγορούσαν για έλλειψη ανεκτικότητας, για ισλαμοφοβία, ρατσισμό και τα λοιπά. Ο Lemaire απομονώθηκε όχι μόνο στο σχολείο αλλά και στον χώρο της αριστεράς τον οποίον θεωρούσε σπίτι του.

Η έκδοση του βιβλίου του τον αποξένωσε ακόμα περισσότερο από αυτό το σπίτι. Για τη γαλλική αριστερά το πρόβλημα δεν υπάρχει: η διαπίστωση ότι το ταυτοτικό, θυματικό και αντι-γαλλικό ισλάμ τροφοδοτεί τον τζιχαντισμό στρατολογώντας μαθητές θεωρείται υπερβολική και κακόβουλη. Οι αριστεροί αρνούνται να δουν το ότι τα παιδιά σε πολλές περιοχές όπου υπάρχει ισχυρή ισλαμική παρουσία μεγαλώνουν με αξίες «αντι-κοινωνίας» ― χωρίς αρχές ελευθερίας, ισότητας και νομιμότητας. Κι αυτό μολονότι, σχεδόν κάθε μέρα, καταγράφονται επιθέσεις εναντίον εκκοσμικευμένων μουσουλμάνων μαθητών, και ιδιαίτερα μαθητριών, που δεν συμπεριφέρονται σαν «σωστές» μουσουλμάνες. Τους τελευταίους μήνες έχουν καταγραφεί εγκλήματα για λόγους που κάποτε χαρακτηρίζονταν «τιμής».

Η αριστερά άφησε τον Lemaire ακάλυπτο: μερικοί τον συμβούλεψαν να χαμηλώσει τους τόνους, άλλοι τον κατηγόρησαν ότι υιοθετεί το λεξιλόγιο της άκρας δεξιάς• κανείς δεν αναρωτήθηκε μήπως ο Lemaire παραμένει αφοσιωμένος στις αριστερές ιδέες ενώ η αριστερά τις έχει προδώσει. Όπως είναι γνωστό, στις περιοχές με υψηλά ποσοστά ισλαμιστών, το εθνο-θρησκευτικό μίσος οξύνει τη βία εναντίον των αστυνομικών, τη βία του ναρκεμπορίου και του εμπορίου όπλων και βεβαίως τη βία των νταήδων σε όλους αυτούς τους τομείς: ο Lemaire περιγράφει τα φαινόμενα ως αυτόπτης μάρτυρας, όχι ως ιδεολόγος, και προτείνει συνδυαστικές λύσεις που απαιτούν εθνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια στρατηγική.

Κατ’ αρχάς, λέει ότι χρειάζεται επανίδρυση του σχολείου ώστε να ανακτήσει τον κοσμικό του χαρακτήρα και να καλλιεργεί τις αρχές του σεβασμού στους νόμους, στη δικαιοσύνη, στα όργανα της τάξης, στους διδάσκοντες και στην ιεραρχία ― αρχές που έχουν καταρρεύσει. Κατά δεύτερο λόγο, χρειάζεται η αναγνώριση και η αντιμετώπιση του προβλήματος της πελατοκρατίας: οι πόλεις έχουν παραδοθεί στους ισλαμιστές επειδή οι δήμαρχοι τούς κολακεύουν και τους κάνουν τα χατίρια με αντάλλαγμα την ψήφο τους ―εξάλλου, πολλοί εκλεγμένοι στη Γαλλία δεν είναι απλώς «μουσουλμάνοι»· προωθούν τον κοινοτισμό και έχουν ισλαμιστική ατζέντα. Τρίτον, γράφει ο Lemaire, χρειάζεται προστασία των συνόρων και περισσότερη έγνοια για την ασφάλεια: το πρόβλημα του εξισλαμισμού έχει ταυτοτική, πολιτιστική, θρησκευτική και νομική διάσταση. Όποιος δεν θέλει να δει αυτές τις διαστάσεις καθιστά τον δημόσιο διάλογο αδύνατο: προσαρμόζει την πραγματικότητα στην προϋπάρχουσα ιδεολογία του.

Ο Lemaire έγινε σάκος του μποξ επειδή ξεστόμισε μερικές απλές αλήθειες: ότι η αριστερά εγκατέλειψε τις δημοκρατικές, ρεπουμπλικανικές της αξίες, ότι με την πρόφαση της αντίθεσης στην πολιτική του Ισραήλ ολίσθησε στον αντισημιτισμό κι ότι μέσω των αντιρατσιστικών κινημάτων έγινε ρατσιστική και διασπαστική. Ενώ η γαλλική δημοκρατία θεμελιώνεται σε μία και μοναδική κοινότητα, η σημερινή αριστερά κάνει ό,τι μπορεί για να την κατακερματίσει, να αναγκάσει τους μεν να μεταμεληθούν για τις προπατορικές τους αμαρτίες ανυψώνοντας τους δε σε αθώα θύματα που ζητούν εκδίκηση.

«Στο όνομα μιας αντίληψης διαφορετικών ανθρώπινων φυλών ―μουσουλμάνων, μαύρων, ομοφυλοφίλων, λεσβιών και τρανς― η αριστερά βυθίζεται στον ολοκληρωτισμό,» λέει ο Didier Lemaire. (Όπως έχει συμβεί στην Ιστορία, ξανά και ξανά.) Ο Lemaire συνεχίζει περιγράφοντας την καθημερινή του ζωή στην Τrappes και τη συμμετοχή του σε συλλόγους που αρχικά του φαίνονταν ειρηνικοί και απολιτικοί για να αποδειχθούν βιτρίνες των ισλαμιστών Tabligh ― όπως η Ένωση «Λόγια με ανοιχτή καρδιά»: ο καθηγητής μοιάζει να αφηγείται ένα ταξίδι μύησης στην πραγματικότητα.

Σήμερα ο Didier Lemaire ζει με αστυνομική προστασία και περιοριστικά μέτρα ασφαλείας, έχοντας δημιουργήσει πολλούς εχθρούς και έχοντας χάσει όλους του τους φίλους.

Πηγή: https://www.athensvoice.gr