Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2016

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΔΡΑΣΤΩΝ!

Η κα Δέσποινα Σβουρδάκου

Από την έρευνα πεδίου που πραγματοποιήθηκε με τη Δρ. Σβουρδάκου Δέσποινα στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Ανηλίκων του Αυλώνα ( Μάρτιος 2006-…) και τον Τομέα της Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, πλαισιωμένη από τους Καθηγητές: Αντώνη Μαγγανά και Γρηγόρη Λάζο, συγκεντρώθηκε πρωτογενές υλικό το οποίο επεξεργάστηκε και αναδύθηκαν:
1.οι παράγοντες που ώθησαν τους εγκλείστους στην παρέκκλιση και στο έγκλημα
2. η κουλτούρα της φυλακής. ( η αργκό: ειδική ορολογία, το σύστημα συμβόλων, δηλαδή τα τατουάζ της φυλακής και οι τύποι ανδρισμού.)
3.το τυπικό και το ουσιαστικό 24ωρο των εγκλείστων.
Από τις βιοαφηγήσεις 37 ανηλίκων που έχουν διαπράξει κακουργήματα, αναφύονται οι παράγοντες που τους ώθησαν στο έγκλημα.
Το προφίλ των δραστών βασίζεται:
1.Ενδοοικογενειακή βία: Αυτόπτες μάρτυρες κ θύματα σωματικής, ψυχολογικής και λεκτικής βίας.
2.Αλκοολισμός από την πλευρά των γονέων
3.Έλλειψη προτύπων προς μίμηση και ειδικά του πατέρα
4Φτώχεια
5Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των γονέων
-Ο Δ.Ε, βαρυποινίτης, αναφέρεται στην οικογενειακή του κατάσταση:
«…Η μητέρα μου είναι αλκοολική, τώρα πιστεύω θα πίνει ακόμα περισσότερο. Ο πατέρας μου, άνοιγε την πόρτα και έφευγε. Αυτή του πετούσε αντικείμενα, φώναζε και αρκετές φορές του είχε τραβήξει μαχαίρι. Όταν έλειπε, ξεσπούσε πάνω μου. Έχω φάει πολύ ξύλο, μου έχει ρίξει βάζο στο κεφάλι, με έδερνε με ζωστήρα, με ξύλινα ραβδιά και προσπαθούσε πολλές φορές να με μαχαιρώσει. Χάλια κατάσταση στο σπίτι. Η μητέρα μου πίστευε πως την απατάει ο μπαμπάς μου.»
Ο Σ.Τ, καταδικασμένος για ανθρωποκτονία από πρόθεση παραπονείται ότι:
«Ο Πατέρας αλκοολικός, δούλευε οικοδόμος. Γύριζε στο σπίτι και τσακωνόταν με τη μαμά έντονα και συνέχεια…Χτυπούσε, έβριζε και δεν μας έδινε καμία απολύτως σημασία. Στα 7 μου, έφυγε.! Ωραίος πατέρας ε;»
-Ο Παναγιώτης, καταδικασμένος για εκβιασμούς, διακίνηση ναρκωτικών και όπλων κατηγορεί τον πατέρα του ότι:
«Ο μπαμπάς αλκοολικός, πίνει 4 μπουκάλια κρασί την ημέρα. Η μαμά μεγαλώνει παιδιά. Όμως η κακομοίρα ατύχησε. Πήρε τον πατέρα μου που τη χτυπούσε αλύπητα και συνέχεια. Γυρνούσε για να δείρει τη μάνα μου και μετά έφευγε για 3-4 μέρες, ξαναγυρνούσε, χτυπούσε, έβριζε, έσπαγε ότι έβρισκε, ξαναέφευγε, γυρνούσε με γκόμενες. Τι να κάνω; Αφού ο πατέρας μου δεν έδινε σημασία; Μόνο έβριζε και βαρούσε. Η μητέρα μου έχει χάσει παιδί από το πολύ ξύλο …την κλώτσησε στην κοιλιά και το έχασε το παιδάκι, απέβαλε. Κλωτσιές, μπουνιές, αντικείμενα, κουτουλιές, τράβηγμα τα μαλλιά. Απουσία και εγκατάλειψη του πατέρα.
Απουσία του θεσμού του σχολείου: αποτέλεσμα της ενδοοικογενειακής βίας είναι η εγκατάλειψη της οικογένειας και του σχολείου:
Β.Α, βαρυποινίτης με αγανάκτηση λέει:
-«Δεν τον πάω με τίποτα, δεν τον γουστάρω. Δεν ήταν ποτέ και πουθενά δίπλα μου. Ούτε στο σχολείο, ούτε στις δύσκολες. Τα παράτησα όλα, σχολεία, σπίτι, μάνα και έφυγα, την έκανα για να μην βλέπω και να μην ακούω. Γυρνούσα, περιπλανιόμουνα και οι παρέες μου ήταν το σπίτι και η οικογένεια μου. Ένας μεγαλύτερος ήταν δίπλα μου και μου έδειξε τη δουλειά.»
Ο Γ.Π εκτίει για δεύτερη φορά ποινή και ομολογεί ότι:«Με το σχολείο δεν τα πήγαινα και πού σπουδαία. Οι καθηγητές δεν ήταν περίεργοι, ούτε μεγάλοι σε ηλικία. Εγώ δεν ήθελα και πολύ το διάβασμα. Ήθελα να φεύγω και να πηγαίνω με τις παρέες μου βόλτες κανα ποτό, τσιγάρο.»
Παρέες οι οποίες παίρνουν τη θέση της οικογένειας και του σχολείου
Ο.Π.Δ, εμπλέκεται στο οργανωμένο έγκλημα. Γι΄αυτόν: «. Οι γονείς μου δεν είναι αυτοί, αλλά ο Γιάννης και ο Γιώργος. Σχολείο δεν γούσταρα να πηγαίνω, μου την έσπαγε η καθηγήτρια. Συνέχεια με πέταγε έξω, πριν κάνω κάτι..μαζί με δυο άλλους. Έξω, κατ΄ ευθείαν…δεν άκουγα ποτέ ότι έλεγαν, μου ακούγονταν μαλακίες, δεν έβρισκα κάτι κοινό και δεν μπορούσαν να με κερδίσουν οι καθηγητές. Στην 1 γυμνασίου με απέβαλαν γιατί κάτι έκανα μαζί με άλλους.. δείραμε και έτσι ήθελαν να με διώξουν, να αλλάξω σχολείο. Σταμάτησα. Δεν είχε νόημα. Οι δικοί μου με έδιωξαν με τον τα τρόπο τους από το σπίτι…φύγε, εμείς δεν θέλουμε τέτοια παιδιά…έφυγα και γω…πήγα στο σπίτι του Γιώργου…με είχε πάντα μαζί και δίπλα του. Από τα 11 στη νύχτα.»
Ο Δ.Μ ομολογεί ότι: «Η οικογένεια μου είναι φτωχή αλλά αξιοπρεπής και πάντα προσπαθεί. Ήρεμα μεγάλωσα, μόνο στο γυμνάσιο μου την έδιναν οι καθηγητές, δεν καταλάβαιναν την ηλικία μας, μας έριχναν τιμωρίες, αποβολές. Για τα μπάζα!!! Μα έτσι, δεν το κρατάς, δεν το κερδίζεις το παιδί. Το κάνεις να μην θέλει να πάει στο σχολείο. Δεν γουστάρεις ο άλλος στα χώνει και να σε προσβάλλει…έτσι, τα παράτησα στη 2α γυμνασίου και πολύ προσπάθησα. Με ενδιέφερε να είμαι με τις παρέες μου.»
Η χρήση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ. Παράνομες δραστηριότητες στα πλαίσια της οργανωμένης πλέον παρέας- συμμορίας- για την απόκτηση παράνομου χρήματος και υλικών αγαθών.
Ο Χ.Τ παραδέχεται: «….βέβαια από μικρός πλακωνόμουν, έπινα μπάφους, αλκοόλ, ναρκωτικά, έκλεβα μηχανάκια, κλοπές, έκανα διάφορα… Πίνω πάρα πολύ, βλέπεις; Τα μάτια μου είναι μαύρα από το πολύ ποτό και το συκώτι μου καμένο.
-Γιατί κάνεις ό,τι κάνει και ο πατέρας σου αφού δεν σου άρεσαν όταν τα έβλεπες.
-Δεν ξέρω…τώρα που το λες…και κόκα πίνω πολύ και επιθετικός είμαι γιατί αλλιώς δεν μπορείς να πουλήσεις τσαμπουκά και να επιβληθείς. Μπιστολιές πέφτουν γιατί η περιοχή έχει πολλά λεφτά και ο καθένας κοιτάει να σε φάει για να πάρει το κομμάτι σου.»
«Ήξερα ότι τα ναρκωτικά δεν είναι καλή συνήθεια, όμως, στα 14, ήδη έπινα τσιγαριλίκια, χάπια και ότι άλλο μπορείς να φανταστείς. Το τσιγάρο το άρχισα από τα 11 και το αλκοόλ μαζί.»
Η Βία αποτελεί τρόπο ζωής και μέσο επίλυσης διαφορών και προβλημάτων.
Ο Γ.Κ., αφηγείται: « Ναι όμως, τι θα γίνει;;; τι νόημα έχει; Έχεις τόσους εχθρούς, είσαι με τα όπλα στα χέρια και ξέρεις ότι κάποια στιγμή θα φας μολύβι;
-Ναι…είναι αργά πια, είναι τρόπος ζωής και δεν μπορώ να αλλάξω.»
-Άλλος,καταδικασμένος για ανθρωποκτονία λέει:
«Πρώτη φορά μπήκα στον Κορυδαλλό το 1995. Ήμουν 14,5 όταν κάποιοι μέσα από ένα αυτοκίνητο, πούλησε τσαμπουκά σε φίλο μου, χωρίς να φταίει. Τον είχε βάλει κάτω και τον χτυπούσε με τα παπούτσια στο κεφάλι…του είπα:
΄΄ φύγε, έχουμε πιει διάφορα, δεν είμαστε καλά…φύγετε.. τίποτα αυτός…πήγα να βοηθήσω τον κολλητό μου. Από τα 10 άτομα που μπλεχτήκαμε στον καβγά, κανένας δεν πήρε την ευθύνη πάνω του. Μόνο εγώ! τον σκότωσα… και έφαγα ισόβια»
-Επαγγελματισμός και εγκληματική σταδιοδρομία
-Δευτερογενής παρέκκλιση και εγκλεισμός
Α.Α. μιλάει για την ομάδα του: «4 άτομα ήταν η παρέα μου. Κάναμε δουλειές για να βγάλουμε λεφτά και για να πιούμε. Μεγαλύτεροι από μένα. Ο ένας είχε κάνει φυλακή…..δηλαδή μπαινοβγαίνει στις φυλακές. Για διάφορα: Ναρκωτικά, κλοπές, ληστείες, σωματικές βλάβες.»
-Ο Π.Χ 16 χρόνων λέει ότι: «Είναι η δεύτερη φορά που μπαίνω και τον ξαναβρήκα τον κολλητό μου. Είμαι με άλλους τρεις, για ναρκωτικά όλοι, έχουν φάει και αυτοί πολύ καιρό. Ο Εισαγγελέας, όταν πηγαίνω στο δικαστήριο, τα παίζει…με κοιτάει καλά- καλά γιατί μιλάω σαν μεγάλος, έχω επιχειρήματα, ξέρω τι πουστιά θα κάνω, πόσο θα τη χρεωθώ, τι λεφτά θα ξοδέψω….τώρα σε λίγους μήνες περιμένω το Εφετείο.»
Άλλος γνωρίζει πως: «Ένα 5 τοις εκατό από εμάς δεν ξαναέρχεται εδώ μέσα. Θα ανήκω σε αυτούς, πίστεψε με. Οι υπόλοιποι ξαναγυρνάνε και κάνουν τα ίδια ή και χειρότερα!»
-Ο Β.Α μιλάει για τη ζωή του: «-Είμαι στις φυλακές από το 1995, από τα 15 μου χρόνια. Καταλαβαίνεις τι έχουν δει τα μάτια μου και τι έχω ζήσει..
-Μια ολόκληρη ζωή σε τόσο λίγο…και από την άσχημη πλευρά της, τη σκληρή.. την απάνθρωπη!»
11.Η ετικέτα του εγκληματία και ο κοινωνικός αποκλεισμός τους αφήνει στο περιθώριο-στιγματισμός.
«Πρόβλημα από δουλειά δεν έχω. Άλλοι, λερώνεται το ποινικό τους μητρώο και δεν μπορούν να πιάσουν πουθενά δουλειά.»
«-Τα τατουάζ; Τι σημαίνουν Γιώργο;
-Είναι της φυλακής …στο δάχτυλο, ο σταυρός με την παράλληλα γραμμή στη βάση του σημαίνει: Αδιόρθωτος.. ξέρεις, πέφτω στα ίδια και τα ίδια, δεν μπορώ να ξεφύγω από την παρανομία, τις σφαίρες και την πρέζα.. Στα χέρια μου τα σχήματα δεν έχουν εικόνα, λέγεται τράιμπαλ, δηλαδή, ανακατεμένη ζωή… δείχνουν το χάος και το σκοτάδι της φυλακής…στον έναν καρπό έχω τα αρχικά στα ρωσικά: C.O.C ,δηλαδή :c=Σούκι= μπάτσοι, ο =αντιέλι = μας πήραν, c= σφαμπόντα = την ελευθερία μας.
Ο Σ.Κ. με παράπονο λέει: «Παίρνω τηλέφωνο και μου το κλείνουνε, ΄΄φύγε από δω ρε φυλακισμένε…΄΄ δεν με αναγνωρίζει κανείς. Και γω, όποτε παίρνω άδεια, δεν τηλέφωνο σε κανέναν…βγαίνω μόνος μου. Πηγαίνω σε καφενεία, καφετέριες κάθομαι μόνος μου και προσπαθώ να γνωριστώ, να κάνω καινούργιους γνωστούς, όχι φίλους, φίλοι δεν υπάρχουν!!! Το πρώτο πράμα που τους λέω είναι ότι είμαι φυλακισμένος και ότι έχω κάνει ανθρωποκτονία.»
Αλλοδαπός, απογοητευμένος παραδέχεται ότι: <<Η φυλακή έχει νόμους και μεις τους τηρούμε, πληρώνουμε με σκληρότητα τα λάθη μας και όταν βγούμε πληρώνουμε ακόμη περισσότερο, ένας κύκλος που ποτέ δεν αλλάζει, δεν μπορούμε να βγούμε από μέσα και απλά πηγαίνουμε χωρίς να ξέρουμε πού, γνωρίζουμε όμως καλά το τέλος: Τα κάγκελα!>>
Το ουσιαστικό 24ωρο των εγκλείστων: Τα δύο τελευταία χρόνια, λόγω διοικητικών αλλαγών στο σωφρονιστικό κατάστημα ανηλίκων δεν γίνονται εξεγέρσεις και η παράνομη διακίνηση ναρκωτικών ουσιών έχει μειωθεί σημαντικά. Οι έγκλειστοι έχουν κίνητρα για δημιουργία, όπως:
Δουλειά- για μείωση της ποινής, σχολείο, γυμναστική για εκτόνωση και τηλεόραση. Όμως αρκετές φορές, από αδράνεια, προσπαθούν να δημιουργήσουν αφορμές «για να περάσει η ώρα» όπως λένε οι ίδιοι:
«Εδώ είναι ήρεμα, πηγαίνω σχολείο και μετά πιάνω δουλειά στο καφενείο. Είμαι αρχικαφετζής. Θα περάσει ο καιρός…Η ζωή είναι πολύ ωραία. Βέβαια εδώ είναι σκληρά για ένα παιδί, όμως η φυλακή σε ωριμάζει. Σε κάνει να σκεφτείς τα λάθη σου, να καταλάβεις τι έκανες και τι δεν θα ξανακάνεις. Είμαι με άλλους 3 στο κελί. Η μέρα μου είναι γεμάτη και όταν έχω ελεύθερο χρόνο παίζω ποδόσφαιρο. Έχουμε και γυμναστήριο. ¨Όμως …το έξω είναι αλλιώς!!!»
Άλλος παραδέχεται ότι: «...τώρα βέβαια συνήθισα, όμως στην αρχή είναι άσχημα. Σε στριμώχνουν να σε ψαρώσουν, έτσι…χωρίς λόγο. Τώρα είναι ήσυχα, από τότε που άλλαξε η διεύθυνση και ο αρχιφύλακας.όταν κάνεις μια μαλακία δε σε τιμωρεί.. εκεί που περιμένεις να ακούσεις την καμπανιά, αυτός σου δίνει μια δεύτερη ευκαιρία…σε στέλνει!!!! Σε ρίχνει στο φιλότιμο,γιατί έχουμε σε πληροφορώ και μάλιστα, σου λέω πως σεβόμαστε πολύ περισσότερο από ότι οι έξω….μας δίνει την ευκαιρία και μεις προσπαθούμε να του ανταποδώσουμε την εμπιστοσύνη που μας έδειξε!!! Κάθεται, κουβεντιάζει, σου δίνει σημασία, είναι ο άνθρωπος της φυλακής. Όλοι τον πάνε!!!»
-«Μέχρι να παλιώσεις περνάς διάφορες φάσεις. Καψώνια από τους παλιούς.. αλλά δεν πρέπει να μιλάς, γιατί μετά γίνεται τσαμπουκάς. Υπάρχουν παιδιά που είναι όλο φασαρίες. Και όμως ο αρχιφύλακας, αντί να τους τιμωρήσει, τους δίνει μια ακόμα ευκαιρία…να…τον βλέπεις αυτόν με το τεράστιο κομπολόι; με τις φωσφόριζε χάντρες; Όλο φασαρίες και ανακάτεμα…τον έβαλε στα μαγειρεία, κάνει γυμναστική, βλέπει και άλλους, ήρθε στα ίσα του το παιδί. Σιγά-σιγά προσαρμόζεται…. Δεν είναι εύκολο να κινείσαι σε μικρό χώρο και να μη βλέπεις τίποτα και μόνο κάγκελα…. τρελαίνεσαι. Όμως ξέρουμε πως κάναμε λάθη και πρέπει να πληρώσουμε…πληρώνουμε.. ντάξει, τι άλλο να κάνουμε;;» «Έχω κάνει και 3,5 χρόνια στον Κορυδαλλό…κελιά με πολλά άτομα, κοινά μπάνια, καταλαβαίνεις τι γίνεται. Ήρθα εδώ και ηρέμησα…ειλικρινά. Δεν υπάρχει τίποτα εδώ…όλα ήρεμα και μπορείς να σκεφτείς, να δεις τα λάθη σου, να κάνεις σχέδια για το μέλλον, αν έχεις και αν μπορείς να αντιμετωπίσεις την κοινωνία που ξέρει ότι είσαι φυλακισμένος και σε φοβάται.. σε κοιτάνε με μισό μάτι..»

Άλλος αναφέρεται σε γνωριμίες: «Εγώ αλβανικά δεν μιλάω, μέσα στη φυλακή τα έμαθα από τους άλλους. Σχολείο, πήγαινα σε ελληνικό που είχαν φτιάξει οι ομογενείς και το συνέχισα εδώ μέσα, πάντα ελληνικά.»
Ομάδες, παρέες, φιλίες και αντιπάθειες υπάρχουν. Βασίζονται στη συνεργασίες και τα συμφέροντα που έχουν πριν μπουν στη φυλακή. «Ποιος καταλαβαίνει; Κανείς! Δεν μπορούν αν καταλάβουν πως είναι η φυλακή, ζέστη, ζέστη, και κενό!!! Μόνο με τους Ρώσους κάνω παρέα γιατί έχουν μπέσα …κάνω κανένα τατουάζ για να περνάει η φυλακή: Σταυρό, γιατί πιστεύω στο Θεό, 3 βούλες: μπάτσοι- γουρούνια δολοφόνοι και ο ιστός της αράχνης- με μικρό έντομο- που με έπιασε και είμαι μέσα και όχι κοινωνία..
-Κοινωνία;
-Έξω, στην κοινωνία…»
Ανήλικος, κατάλαβε ότι: “Θα φάω τη ζωή μου εδώ μέσα…δεν έχω καταλάβει που βρίσκομαι και γιατί; βέβαια η φυλακή σε ωριμάζει, μαζεύεσαι, συνέρχεσαι, καταλαβαίνεις τα λάθη σου, τους περιορισμούς, τα ΄΄όχι΄΄ και τα ΄΄μη΄΄… πως αλλιώς είναι η ζωή. Στην αρχή είναι δύσκολα. Σε κοιτάνε κάπως. Ξέρεις, όταν όλη την ημέρα δεν κάνεις τίποτα, ψάχνεσαι, όλα σου φταίνε και ψάχνεις αφορμές να ξεσπάσεις, να την μπεις στον άλλο χωρίς σοβαρή αιτία. Γίνονται τσακωμοί, όμως όχι τίποτα σπουδαίο. Πριν έρθει ο κύριος Α. γινότανε χαμός… ξύλο. Ο λόγος; δεν ξέρω. Μάλλον στη βαράει εδώ μέσα. Βαριέσαι κιόλας να κάνεις οτιδήποτε. Δεν γυμναζόμαστε, δεν διαβάζουμε, μόνο τηλεόραση βλέπουμε.”

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.