ΨΑΡΕΥΟΝΤΑΣ...ΠΛΑΣΤΙΚΑ!

Πρωτοποριακή δράση δίνει κίνητρα σε αλιείς για να συνεισφέρουν στον καθαρισμό της θάλασσας από απορρίμματα – Σε 2,5 μήνες πλήρους λειτουργίας μάζεψαν 5 τόνους σκουπίδια από τον Αργοσαρωνικό

Βυθούλκας Διονύσης

Το πιλοτικό έργο δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Ιδρυμα Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη και τέθηκε σε εφαρμογή με αλιευτικά σκάφη τον Μάιο του 2018

Στις ελληνικές θάλασσες η αλιεία είναι μια δραστηριότητα θεμελιώδους σημασίας για τις κοινωνίες των νησιών και των παράκτιων περιοχών στηρίζοντας διατροφικά, επαγγελματικά αλλά και κοινωνικά τους κατοίκους τους.
Είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εθνική οικονομία καθώς υποκαθιστά εισαγωγές αλιευτικών προϊόντων και προσφέρει βασικές πρώτες ύλες στη μεταποιητική βιομηχανία – η οποία είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στη Βόρεια Ελλάδα – καθώς και στην άμεση κατανάλωση, όπου καλύπτει σημαντικό μέρος από το έλλειμμα πρωτεϊνών υψηλής διαιτητικής αξίας που εμφανίζει η χώρα μας. Στον καιρό της κρίσης πολλοί νέοι αλιείς εγκατέλειψαν το επάγγελμα αναζητώντας εναλλακτικούς τρόπους αποκατάστασης και εξασφάλισης εισοδήματος με αποτέλεσμα καΐκια να αποσύρονται από τη θάλασσα. Αλλοι, ωστόσο, αποφάσισαν να «κληρονομήσουν» το επάγγελμα από τον πατέρα τους και άλλοι να εξελίξουν την κλασική αλιεία σε αλιευτικό τουρισμό. Και άλλοι αποφάσισαν να μετατρέψουν το χόμπι του ψαρέματος σε επάγγελμα.

Η πρώτη σχολή στην Ελλάδα

Η ανάγκη για κάλυψη εργατικού δυναμικού στα αλιευτικά σκάφη και το αυξημένο ενδιαφέρον αρκετών ανθρώπων να στραφούν επαγγελματικά στη θάλασσα «γέννησε» πριν τρία χρόνια την ΕΝΑΛΕΙΑ. Είναι η πρώτη σχολή για επαγγελματική αλιεία στην Ελλάδα, καθώς η χώρα μας είναι η μοναδική στην Ευρωπαϊκή Ενωση που δεν διαθέτει κρατική σχολή για ψάρεμα, την ίδια στιγμή που λειτουργούν σε άλλες γειτονικές χώρες, όπως στην Τουρκία και στην Αίγυπτο.

΄Οπως μας είπε ο συντονιστής και συνιδρυτής της ΕΝΑΛΕΙΑΣ κ. Λευτέρης Αραπάκης, ο οποίος ανακάλυψε την αλιεία από το οικογενειακό του περιβάλλον, καθώς είναι πάνω από πέντε γενιές στον κλάδο, είναι μια νεανική πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2016 και η οποία στοχεύει να εκπαιδεύσει νέους ανέργους στο επάγγελμα του αλιεργάτη και του αλιευτικού καπετάνιου. Αφετηρία αποτέλεσε το «παράπονο» παλιών ψαράδων ότι δεν υπήρχαν νέοι οι οποίοι να θέλουν να ασχοληθούν με το επάγγελμα.

Με αυτόν τον τρόπο, όπως λέει, μπορεί να παραχθεί αξία για τους πλοιοκτήτες και τους καπετάνιους, οι οποίοι έχουν πλέον στη διάθεσή τους εκπαιδευμένα πληρώματα, ενώ προάγεται η προστασία των αλιευμάτων και του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Μέχρι στιγμής, 58 σπουδαστές έχουν ολοκληρώσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο είχε την υποστήριξη του Ιδρύματος Λαιμού, ενώ πρόσφατα υποστήριξε την πρωτοβουλία και το The Hellenic Initiative. Ο σκοπός του είναι, παράλληλα, να πιέσουν την Πολιτεία να δημιουργήσει μια κρατική δομή δωρεάν εκπαίδευσης και επιμόρφωσης αλιέων.

Τα κίνητρα της δράσης

Εκτός από την εκπαίδευση των αλιέων το τελευταίο χρονικό διάστημα οι υπεύθυνοι της ΕΝΑΛΕΙΑΣ επιχειρούν να παροτρύνουν τους αλιείς εκτός από ψάρια να «αλιεύουν» και πλαστικά ή μεταλλικά αντικείμενα που βρίσκουν στις ελληνικές θάλασσες.

Πρόσφατα σε μια ανάρτηση στο facebook σημείωσαν ότι «το προηγούμενο διάστημα αναφερθήκαμε στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ψαράδες, αλλά και οι θάλασσες με τα πλαστικά. Στην κουλτούρα μας όταν αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα πρώτα κοιτάμε στον καθρέφτη για να δούμε ποιες είναι οι δικές μας ευθύνες. Δεν μένουμε στα λόγια, αλλά περνούμε στις δράσεις. Για αυτό ανακοινώνουμε επίσημα τη λειτουργία της δράσης μας Re – Fresh (www.re-fresh.gr), μέσω της οποίας συνεργαζόμαστε και επιβραβεύουμε επαγγελματίες αλιείς ώστε να φέρνουν στο λιμάνι πλαστικά που πιάνουν στα δίχτυα τους».Ανάμεσα στα κίνητρα είναι βεβαίωση για τη συνεισφορά τους στον καθαρισμό της θάλασσας και ένα συμβολικό χρηματικό ποσό ανάλογα με την ποσότητα πλαστικών που έχουν συλλέξει.

Πώς ξεκίνησε η re-fresh

Αφορμή για τη δράση, όπως εξηγεί ο κ. Αραπάκης, αποτέλεσαν τα όσα είδε σε αλιευτικό ταξίδι για μαθητεία στις Κυκλάδες. Κατά τη διάρκεια της αλιείας αντιλήφθηκε πως στα δίχτυα, ανάμεσα στα ψάρια, ήταν μπλεγμένα πολλά απορρίμματα (πλαστικά και αλουμινένια αντικείμενα). «Ενα από αυτά ήταν ένα κουτάκι από αναψυκτικό και είδα πως είχε ημερομηνία λήξης κάπου τη δεκαετία του ’80 και δεν είχε πάθει τίποτα. Το πρώτο σοκ ήταν αυτό και το δεύτερο αμέσως μετά όταν μου το πήρε από τα χέρια ο ψαράς και το πέταξε ξανά στη θάλασσα. Οταν τον ρώτησα γιατί το έκανε μου απάντησε: Πληρώνομαι για να φέρνω ψάρια πίσω, όχι πλαστικά. Και εκεί σκέφτηκα πως εάν δίναμε ένα κίνητρο για να φέρνει και τα πλαστικά πίσω; Κάπως έτσι συλλάβαμε την ιδέα να δημιουργήσουμε ένα σύστημα που να συλλέγει, να αποθηκεύει και να ανακυκλώνει αυτά τα απορρίμματα» επεσήμανε.

Το πιλοτικό έργο δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Ιδρυμα Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη και τέθηκε σε εφαρμογή με αλιευτικά σκάφη τον Μάιο 2018, ενώ η συνεργασία αναμένεται να συνεχιστεί και το 2019. Εξόπλισαν τα καΐκια με κάδους για τα απορρίμματα και διαπίστωσαν ότι με αυτόν τον τρόπο κάθε αλιευτικό σκάφος συλλέγει ικανές ποσότητες πλαστικών, τα οποία βρίσκονται από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι και 300 μέτρα στον βυθό.

Κουτάκια από την Τουρκία

Επιπλέον πρόσθεσε ότι μπορεί να προέρχονται από επιβάτες πλοίων ή από λουομένους αλλά μια άλλη παράμετρος είναι ότι, όπως έχουν δείξει διάφορες μελέτες, υπάρχουν υποθαλάσσια ρεύματα που συνδέουν τον Βόσπορο με την Αττική και το λέμε αυτό γιατί είδαμε πολλά αντικείμενα τουρκικής προέλευσης, όπως κουτάκια αναψυκτικών ή μπίρας. Πάρα πολλά επίσης, υπογράμμισε, έρχονται από τον Κηφισό, καθώς βρέθηκαν αστικά απορρίμματα στον Αργοσαρωνικό.

«Περίπου το 20% είναι τα λεγόμενα δίχτυα-φαντάσματα. Αυτά είναι δίχτυα που μπορεί να βρίσκονται από τη δεκαετία του ’50 όταν αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε πλαστικό στην κατασκευή διχτυών και συνήθως εντοπίζονται στον βυθό κοντά στην ακτή και αποτελούν παγίδες θανάτου για τα ψάρια».

Και συμπλήρωσε ότι «αυτή τη στιγμή, ξεκίνησε η δράση με 10 αλιευτικά και έχουμε ήδη καθαρίσει σε 2,5 μήνες πλήρους λειτουργίας 5 τόνους απορριμμάτων στον Αργοσαρωνικό. Είδαμε πως είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος να συλλέγεις πλαστικά από τη θάλασσα. Τα απορρίμματα μεταφέρθηκαν σε αποθήκη όπου διαπιστώσαμε, κατά τη διαλογή, ότι το 84% από αυτά ήταν πλαστικά: μπουκάλια, κουτιά αναψυκτικών, ακόμη και κομμάτια πλοίων, αυτοκινήτων και αεροπλάνων».

Στόχος για το 2020 είναι να συμμετέχουν στην πρωτοβουλία 100 επαγγελματίες αλιείς, να επεκταθεί η δράση σε 5 αλιευτικά λιμάνια (τώρα είναι σε Κερατσίνι και Λαύριο) και να συλλέγονται 50 τόνοι απορριμμάτων τον χρόνο. «Σύμφωνα με τις έρευνες το 2050 θα έχουμε πιο πολλά πλαστικά από ό,τι ψάρια στις θάλασσες. Γι’ αυτό και θέλουμε να κινητοποιήσουμε τους επαγγελματίες αλλά και τους ιδιώτες ψαράδες προς αυτή την κατεύθυνση» λέει ο κ. Αραπάκης.

Πηγή: https://www.tovima.gr