Του Νίκου Χατζηγιαννάκη
Πρόσφατη πανευρωπαϊκή επιστημονική έρευνα (Generation What) μεταξύ νέων 18-34 ετών επιβεβαίωσε αυτό που ακούγεται μονότονα στην Ελλάδα από τα χείλη της νεολαίας σαν επανάληψη κασέτας. 76% των νέων Ελλήνων θεωρούν υπεύθυνη τη γενιά των γονιών τους για το δυσοίωνο μέλλον τους.
Αυτονόητη, θα πείτε, αντίδραση μιας υπερ-προσοντούχας γενιάς που βολοδέρνει ξενιτεμένη, άνεργη, υποαπασχολούμενη και υποαμειβόμενη.
Είναι φυσικά αμφίβολο αν οι νέοι είναι σε θέση να εξηγήσουν αναλυτικά τις ευθύνες των γονιών τους (ποιος να τους το μάθει;), δεν είναι όμως μικρότερης σημασίας η διαισθητική τους διαπίστωση.
Θα μπορούσε κάποιος να ψελλίσει αμήχανα ότι η αντίληψη περί συλλογικής ευθύνης είναι αφοριστική και ίσως φασίζουσα, δεν μπορεί δηλαδή να ενοχοποιείται συλλήβδην μια ολόκληρη γενιά, ξεπλύνοντας τις αμαρτίες των πολιτικών ελίτ. Παρακολουθώντας ωστόσο κάποιος ουδέτερος τις σπασμωδικές, οργίλες και αποκομμένες από το κοινωνικό γίγνεσθαι αντιδράσεις αρκετών ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας, τείνει να συμπεράνει ότι η άποψη αυτή των νέων μας δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Στην κατηγορία αυτή των «κατηγορουμένων» εντάσσεται και μεγάλο τμήμα των συνταξιούχων που φορτώνονται ενοχές από τα ίδια τα παιδιά τους.
Το γεγονός αυτό θα αρκούσε από μόνο του για αναστοχασμό, αναθεωρήσεις, περισυλλογή, αυτοκριτική, αυτοσυνειδησία, απόδοση ευθυνών στους υπαίτιους της χρεωκοπίας κλπ.
Κι όμως, αρκετοί δείχνουν να παραμένουν αγκιστρωμένοι στο παρελθόν, αναπολώντας τις μέρες αφθονίας, κλεισμένοι στο μικρόκοσμο τους, αιωρούμενοι σε πλάνες και ψευδαισθήσεις.
Παρατηρείται μάλιστα το οξύμωρο, κάποιοι συνταξιούχοι υψηλού μορφωτικού επιπέδου, έχοντες κατά τεκμήριο σφαιρικότερη αντίληψη των πραγμάτων, να επιδεικνύουν μεγαλύτερη ακαμψία και εγωιστική στάση, επικεντρωμένοι μυωπικά στο προσωπικό τους πρόβλημα.
Μάλλον θα πρόκειται για τους σπασμούς απώλειας του κοινωνικού στάτους μιας εξαϋλωμένης μεσαίας τάξης που ίστατο υψηλά στην κοινωνική κλίμακα αλλά ξαφνικά κατέπεσε με πάταγο.
Δεν αντιλαμβάνονται, δυστυχώς, αρκετοί συμπαθείς συνταξιούχοι ότι η συντελεσθείσα από το 2010 χρεωκοπία της χώρας θα απαιτήσει τουλάχιστον μια εικοσαετία ομαλότητας και αδιατάρακτης πορείας για την ανάταξη της οικονομίας και κοινωνίας, με την προϋπόθεση φυσικά ότι δεν θα επαναληφθούν τα εγκλήματα του παρελθόντος. Απουσία λοιπόν της αναγκαίας ενσυναίσθησης, λειτουργούν αμυντικά αντανακλαστικά, συναισθηματικές προσεγγίσεις, πανικόβλητες συμπεριφορές και ανορθολογικά επιχειρήματα. Όπως λχ «πλήρωνα μια ζωή, με ποιο δικαίωμα μου τα παίρνουν» ή «με τη σύνταξη ζω τα άνεργα παιδιά μου».
Από πότε όμως ο κάθε συνταξιούχος προέκυψε αναλογιστής για να γνωρίζει πόσα ακριβώς του οφείλει το ασφαλιστικό ταμείο; Κι αφού δεν επαρκούν τα έσοδα των ταμείων, ποιος θα κρίνει πόσα θα διαθέσει το κράτος από τη φορολογία πολιτών για την πληρωμή συντάξεων;
Από πότε τέλος οι παραγωγικοί νέοι βιοπορίζονται από τους συνταξιούχους και όχι το αντίστροφο; Ξεχνάμε μήπως ότι η αλληλεγγύη των γενεών, βασική αρχή του αναδιανεμητικού ασφαλιστικού συστήματος, σημαίνει ότι η νεώτερη γενιά τροφοδοτεί με πόρους την αξιοπρεπή διαβίωση της τρίτης ηλικίας;
Η στρέβλωση αυτή, δυστυχώς, δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί επί μακρόν, χωρίς την εύρεση ενός νέου προσωρινού σημείου ισορροπίας.
Σε ανύποπτο χρόνο, από το 2011, κάθε νουνεχής και εχέφρων πολίτης, χωρίς ιδιαίτερες οικονομικές γνώσεις, είχε ήδη καταλήξει στο συμπέρασμα ότι προοπτικά οι συντάξεις θα μετατραπούν σε βοηθήματα, αν οι δανειστές συνεχίσουν την τιμωρητική και αδίστακτη πολιτική της νεοφιλελεύθερης λιτότητας.
Κανένα ασφαλιστικό σύστημα δεν μπορεί να επιβιώσει σε καθεστώς οικονομικής χρεοκοπίας (απώλεια ΑΕΠ 25%, ανεργία 27%, διάλυση εργασιακών σχέσεων, μερική απασχόληση, αδήλωτη εργασία, γκρέμισμα μισθών άρα και εισφορών, σχέση εργαζομένων προς συνταξιούχους 1.3:1 κλπ).
Αργά ή γρήγορα θα εγειρόταν αδυσώπητα ερωτήματα από τους γραφειοκράτες του ΔΝΤ-Βρυξελλών και τους εδώ τοποτηρητές τους. Τι ποσοστό του ΑΕΠ δαπανά το κράτος στις συντάξεις; Είναι νοητό να παρέχεται διπλάσια σύνταξη από το μισθό; Τέτοια ψευδεπίγραφα ερωτήματα, δηλωτικά της πανουργίας των νεοφιλελεύθερων, θα ήταν βλάσφημα και ανυπόστατα, αν σεβόταν στοιχειωδώς το μόχθο και τον ιδρώτα του Ελληνικού λαού και αν οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχαν χρεοκοπήσει τη χώρα και δεν είχαν ασελγήσει πολλαπλά στο σώμα του ασφαλιστικού συστήματος.
Τελικά, αν η γενιά των σημερινών συνταξιούχων καλείται να απολογηθεί για κάτι, δεν είναι η θεμιτή προσδοκία της να απολαύσει ένα αξιοπρεπές και ανεκτό επίπεδο ζωής, που άλλωστε κατακτήθηκε με σκληρή δουλειά και κοινωνικούς αγώνες.
Η ευθύνη τους πηγάζει από το γεγονός ότι, ενώ έβλεπαν σε κάθε βήμα της καθημερινότητας να επελαύνει η αναξιοκρατία, ο κομματισμός, η ευνοιοκρατία, η οικογενειοκρατία, ο νεποτισμός, η κακοδιαχείριση, η διαπλοκή, η διαφθορά, η ανομία και αταξία, η υποκουλτούρα, η διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής, η παντοκρατορία των οικονομικά ισχυρών, εξακολούθησαν με ασυγχώρητη αμεριμνησία και επιμονή να εμπιστεύονται δυο φθαρμένα κόμματα, που είχαν αναγάγει σε αυτοσκοπό τη διαιώνιση εναλλαγής τους στην εξουσία, ενισχύοντας έτσι την αλαζονεία, το βοναπαρτισμό τους και την αίσθηση ότι είναι αποκλειστικοί ιδιοκτήτες της χώρας, με ότι αυτό συνεπαγόταν για την κοινωνία.
Η Ελληνική οικογένεια απ’ τη μια θυσίαζε τα πάντα για το μέλλον των παιδιών της κι απ’ την άλλη το ναρκοθετούσε, κλείνοντας τα μάτια στη γενικευμένη ασχήμια.
Τα επίχειρα αυτής της αντίφασης, αφέλειας, αμέλειας, απάθειας ή πλάνης πληρώνονται σήμερα πολύ ακριβά. Ελάχιστοι φαίνεται είχαν κατανοήσει τότε ότι μια οικονομική κρίση έπεται της ηθικής και πολιτισμικής παρακμής ή, ακριβέστερα, ο ηθικός εκπεσμός οδηγεί αναπόδραστα στην οικονομική καταστροφή.
Τι απομένει λοιπόν από το επώδυνο μάθημα ιστορίας της τελευταίας επταετίας; Αν η «ένοχη» γενιά των μεγάλων δεν επιθυμεί (κακώς) να ερμηνεύσει με ιδεολογικούς όρους την πραγματικότητα, τουλάχιστον ας εκπαιδευτεί, έστω καθυστερημένα, να διακρίνει την ευαισθησία από την αναλγησία, την εντιμότητα από την ανεντιμότητα, την υπευθυνότητα από τον καιροσκοπισμό, τη σύνεση από την ακρότητα, τον ανθρωπισμό από τη μισαλλοδοξία, το ήθος από τον αμοραλισμό, την κοινωνική συνοχή από την κοινωνική ζούγκλα, τη χρηστή διαχείριση από την κακοδιοίκηση, τους αμέτοχους από τους συμμέτοχους στην καταβαράθρωση της χώρας.
Αυτό θα αποτελούσε μια καθαρτήρια και εξιλεωτική διαδικασία και την καλύτερη παρακαταθήκη στα πληγωμένα παιδιά της.
Όλα τα υπόλοιπα είναι πομφόλυγες, έπεα πτερόεντα και στρίβειν διά του αρραβώνος.
Νίκος Χατζηγιαννάκης
Πηγή: tvxs.gr
Αυτονόητη, θα πείτε, αντίδραση μιας υπερ-προσοντούχας γενιάς που βολοδέρνει ξενιτεμένη, άνεργη, υποαπασχολούμενη και υποαμειβόμενη.
Είναι φυσικά αμφίβολο αν οι νέοι είναι σε θέση να εξηγήσουν αναλυτικά τις ευθύνες των γονιών τους (ποιος να τους το μάθει;), δεν είναι όμως μικρότερης σημασίας η διαισθητική τους διαπίστωση.
Θα μπορούσε κάποιος να ψελλίσει αμήχανα ότι η αντίληψη περί συλλογικής ευθύνης είναι αφοριστική και ίσως φασίζουσα, δεν μπορεί δηλαδή να ενοχοποιείται συλλήβδην μια ολόκληρη γενιά, ξεπλύνοντας τις αμαρτίες των πολιτικών ελίτ. Παρακολουθώντας ωστόσο κάποιος ουδέτερος τις σπασμωδικές, οργίλες και αποκομμένες από το κοινωνικό γίγνεσθαι αντιδράσεις αρκετών ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας, τείνει να συμπεράνει ότι η άποψη αυτή των νέων μας δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Στην κατηγορία αυτή των «κατηγορουμένων» εντάσσεται και μεγάλο τμήμα των συνταξιούχων που φορτώνονται ενοχές από τα ίδια τα παιδιά τους.
Το γεγονός αυτό θα αρκούσε από μόνο του για αναστοχασμό, αναθεωρήσεις, περισυλλογή, αυτοκριτική, αυτοσυνειδησία, απόδοση ευθυνών στους υπαίτιους της χρεωκοπίας κλπ.
Κι όμως, αρκετοί δείχνουν να παραμένουν αγκιστρωμένοι στο παρελθόν, αναπολώντας τις μέρες αφθονίας, κλεισμένοι στο μικρόκοσμο τους, αιωρούμενοι σε πλάνες και ψευδαισθήσεις.
Παρατηρείται μάλιστα το οξύμωρο, κάποιοι συνταξιούχοι υψηλού μορφωτικού επιπέδου, έχοντες κατά τεκμήριο σφαιρικότερη αντίληψη των πραγμάτων, να επιδεικνύουν μεγαλύτερη ακαμψία και εγωιστική στάση, επικεντρωμένοι μυωπικά στο προσωπικό τους πρόβλημα.
Μάλλον θα πρόκειται για τους σπασμούς απώλειας του κοινωνικού στάτους μιας εξαϋλωμένης μεσαίας τάξης που ίστατο υψηλά στην κοινωνική κλίμακα αλλά ξαφνικά κατέπεσε με πάταγο.
Δεν αντιλαμβάνονται, δυστυχώς, αρκετοί συμπαθείς συνταξιούχοι ότι η συντελεσθείσα από το 2010 χρεωκοπία της χώρας θα απαιτήσει τουλάχιστον μια εικοσαετία ομαλότητας και αδιατάρακτης πορείας για την ανάταξη της οικονομίας και κοινωνίας, με την προϋπόθεση φυσικά ότι δεν θα επαναληφθούν τα εγκλήματα του παρελθόντος. Απουσία λοιπόν της αναγκαίας ενσυναίσθησης, λειτουργούν αμυντικά αντανακλαστικά, συναισθηματικές προσεγγίσεις, πανικόβλητες συμπεριφορές και ανορθολογικά επιχειρήματα. Όπως λχ «πλήρωνα μια ζωή, με ποιο δικαίωμα μου τα παίρνουν» ή «με τη σύνταξη ζω τα άνεργα παιδιά μου».
Από πότε όμως ο κάθε συνταξιούχος προέκυψε αναλογιστής για να γνωρίζει πόσα ακριβώς του οφείλει το ασφαλιστικό ταμείο; Κι αφού δεν επαρκούν τα έσοδα των ταμείων, ποιος θα κρίνει πόσα θα διαθέσει το κράτος από τη φορολογία πολιτών για την πληρωμή συντάξεων;
Από πότε τέλος οι παραγωγικοί νέοι βιοπορίζονται από τους συνταξιούχους και όχι το αντίστροφο; Ξεχνάμε μήπως ότι η αλληλεγγύη των γενεών, βασική αρχή του αναδιανεμητικού ασφαλιστικού συστήματος, σημαίνει ότι η νεώτερη γενιά τροφοδοτεί με πόρους την αξιοπρεπή διαβίωση της τρίτης ηλικίας;
Η στρέβλωση αυτή, δυστυχώς, δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί επί μακρόν, χωρίς την εύρεση ενός νέου προσωρινού σημείου ισορροπίας.
Σε ανύποπτο χρόνο, από το 2011, κάθε νουνεχής και εχέφρων πολίτης, χωρίς ιδιαίτερες οικονομικές γνώσεις, είχε ήδη καταλήξει στο συμπέρασμα ότι προοπτικά οι συντάξεις θα μετατραπούν σε βοηθήματα, αν οι δανειστές συνεχίσουν την τιμωρητική και αδίστακτη πολιτική της νεοφιλελεύθερης λιτότητας.
Κανένα ασφαλιστικό σύστημα δεν μπορεί να επιβιώσει σε καθεστώς οικονομικής χρεοκοπίας (απώλεια ΑΕΠ 25%, ανεργία 27%, διάλυση εργασιακών σχέσεων, μερική απασχόληση, αδήλωτη εργασία, γκρέμισμα μισθών άρα και εισφορών, σχέση εργαζομένων προς συνταξιούχους 1.3:1 κλπ).
Αργά ή γρήγορα θα εγειρόταν αδυσώπητα ερωτήματα από τους γραφειοκράτες του ΔΝΤ-Βρυξελλών και τους εδώ τοποτηρητές τους. Τι ποσοστό του ΑΕΠ δαπανά το κράτος στις συντάξεις; Είναι νοητό να παρέχεται διπλάσια σύνταξη από το μισθό; Τέτοια ψευδεπίγραφα ερωτήματα, δηλωτικά της πανουργίας των νεοφιλελεύθερων, θα ήταν βλάσφημα και ανυπόστατα, αν σεβόταν στοιχειωδώς το μόχθο και τον ιδρώτα του Ελληνικού λαού και αν οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχαν χρεοκοπήσει τη χώρα και δεν είχαν ασελγήσει πολλαπλά στο σώμα του ασφαλιστικού συστήματος.
Τελικά, αν η γενιά των σημερινών συνταξιούχων καλείται να απολογηθεί για κάτι, δεν είναι η θεμιτή προσδοκία της να απολαύσει ένα αξιοπρεπές και ανεκτό επίπεδο ζωής, που άλλωστε κατακτήθηκε με σκληρή δουλειά και κοινωνικούς αγώνες.
Η ευθύνη τους πηγάζει από το γεγονός ότι, ενώ έβλεπαν σε κάθε βήμα της καθημερινότητας να επελαύνει η αναξιοκρατία, ο κομματισμός, η ευνοιοκρατία, η οικογενειοκρατία, ο νεποτισμός, η κακοδιαχείριση, η διαπλοκή, η διαφθορά, η ανομία και αταξία, η υποκουλτούρα, η διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής, η παντοκρατορία των οικονομικά ισχυρών, εξακολούθησαν με ασυγχώρητη αμεριμνησία και επιμονή να εμπιστεύονται δυο φθαρμένα κόμματα, που είχαν αναγάγει σε αυτοσκοπό τη διαιώνιση εναλλαγής τους στην εξουσία, ενισχύοντας έτσι την αλαζονεία, το βοναπαρτισμό τους και την αίσθηση ότι είναι αποκλειστικοί ιδιοκτήτες της χώρας, με ότι αυτό συνεπαγόταν για την κοινωνία.
Η Ελληνική οικογένεια απ’ τη μια θυσίαζε τα πάντα για το μέλλον των παιδιών της κι απ’ την άλλη το ναρκοθετούσε, κλείνοντας τα μάτια στη γενικευμένη ασχήμια.
Τα επίχειρα αυτής της αντίφασης, αφέλειας, αμέλειας, απάθειας ή πλάνης πληρώνονται σήμερα πολύ ακριβά. Ελάχιστοι φαίνεται είχαν κατανοήσει τότε ότι μια οικονομική κρίση έπεται της ηθικής και πολιτισμικής παρακμής ή, ακριβέστερα, ο ηθικός εκπεσμός οδηγεί αναπόδραστα στην οικονομική καταστροφή.
Τι απομένει λοιπόν από το επώδυνο μάθημα ιστορίας της τελευταίας επταετίας; Αν η «ένοχη» γενιά των μεγάλων δεν επιθυμεί (κακώς) να ερμηνεύσει με ιδεολογικούς όρους την πραγματικότητα, τουλάχιστον ας εκπαιδευτεί, έστω καθυστερημένα, να διακρίνει την ευαισθησία από την αναλγησία, την εντιμότητα από την ανεντιμότητα, την υπευθυνότητα από τον καιροσκοπισμό, τη σύνεση από την ακρότητα, τον ανθρωπισμό από τη μισαλλοδοξία, το ήθος από τον αμοραλισμό, την κοινωνική συνοχή από την κοινωνική ζούγκλα, τη χρηστή διαχείριση από την κακοδιοίκηση, τους αμέτοχους από τους συμμέτοχους στην καταβαράθρωση της χώρας.
Αυτό θα αποτελούσε μια καθαρτήρια και εξιλεωτική διαδικασία και την καλύτερη παρακαταθήκη στα πληγωμένα παιδιά της.
Όλα τα υπόλοιπα είναι πομφόλυγες, έπεα πτερόεντα και στρίβειν διά του αρραβώνος.
Πηγή: tvxs.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.