ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΣΤΗ ΖΩΗ;

του Γιάννη Αγγελή*

Η απάντηση στο αδιέξοδο, είναι ο δρόμος που δεν είναι τίποτα άλλο από το πάθος για ζωή. Να ρουφάς κάθε στιγμή και να διερωτάσαι πόσο τυχερός είσαι, που το ζεις.

Είναι πολλές στιγμές στη ζωή του που ο κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει το απόλυτο αδιέξοδο και έχει την αίσθηση του τέλματος. Νιώθει έντονα πως κατρακυλάει προς τον απέραντο γκρεμό και το χειρότερο όλων είναι, πως νομίζει πως αυτή η πορεία, δεν έχει επιστροφή. Αυτή η βεβαιότητα σχετικά με την έλλειψη εναλλακτικής, νομίζω ότι στραγγαλίζει κάθε άνθρωπο. Ότι δε μπορεί να σωθεί με τίποτα και η απόφαση που αφορά τη ζωή του, είναι ειλημμένη από κάποιον που είναι πέρα από αυτόν. Έτσι λοιπόν τα παρατάει και αφήνεται στη μοίρα του.

Το ερώτημα που τίθενται από πολλούς, είναι όντως υπάρχει ένα βέβαιο αδιέξοδο ή είναι αποκύημα της φαντασίας μας. Θα ξεκινήσω αρχικά με την πιο ακλόνητη αλήθεια που δε χωράει αμφιβολία. Η μοναδική σιγουριά σε αυτή τη ζωή, είναι ο θάνατος. Από κει και πέρα όλα μπορούν να ανατραπούν είτε για καλό, είτε για κακό. Η ζωή είναι μια αέναη διαδικασία που όλα εξελίσσονται και μεταμορφώνονται. Μπορείς να το διαπιστώσεις αυτό από απλές παραδοχές της πραγματικότητας όπως είναι η εναλλαγή των εποχών ή ακόμα και η διαδοχή νύχτας- μέρας που βρίθει πολλών ερμηνειών για κάθε πολιτισμό.

Το ερώτημα που τίθενται είναι γιατί οι άνθρωποι έχουν την εντύπωση πως όλα είναι καθορισμένα και δεν έχουν καμία δυνατότητα, να εναρμονιστούν με αυτό το υπέροχο όλον που λέγεται ζωή. Να γίνουν συνένοχοι αυτής της ασταμάτητης κίνησης, που έχει να σου χαρίσει πολύτιμα δώρα. Θέτοντας αυτές τις ανησυχίες, αμέσως εμφανίζονται δυο λέξεις κλειδιά που είναι ο "πόνος" και η "κρίση". Είναι δυο έννοιες που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή κάθε έμβιου όντος. Κάθε άτομο ή ακόμα μια ολόκληρη κοινωνία θα νιώσει την κρίση, που δεν είναι τίποτα άλλο από τον κλυδωνισμό των θεμελίων της. 

Αυτό συμβαίνει, όταν στερούμαστε την προσωπική μας κρίση που είναι συνυφασμένη με την έλλειψη αυτογνωσίας. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως η γνώση, είναι παράγωγο της αυτογνωσίας. Αυτή η έλλειψη προσωπικής γνώσης προκαλεί έντονη δυσφορία και πόνο. Νιώθουμε ότι είμαστε σε μια γυάλα φυλακισμένοι και δε θα ξεφύγουμε ποτέ. 

Για να αντιστρέψουμε το κλίμα πρέπει να αποδεχτούμε ότι η κρίση είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης πορείας. Δεν είναι κυρίαρχο ούτε μηδαμινό, αλλά άξιο προσοχής από το καθένα. Εμείς οφείλουμε να το δούμε ως μια πρώτη ευκαιρία, να ανασυνταχτούμε και να κατασταλάξουμε ως άνθρωποι. Η έννοια της κρίσης κρύβει μια βαθιά υποκειμενικότητα. Εννοώ δηλαδή πως αν την αντιληφθούμε ως κατάρα, θα έχει μόνο αυτή τη χρησιμότητα. Αν τη δούμε ως ευλογία, θα είναι το ελιξίριο μιας πιο ουσιαστικής ζωής. Όσον αφορά το πόνο, είναι ένα συναίσθημα επώδυνο, άλλα άκρως απαραίτητο για την προσωπική εξερεύνηση. 

Πονώντας, βιώνεις τον εαυτό σου στην πλήρη διάσταση του. Και έτσι μπορείς να μεταβείς στη χαρά χωρίς φόβο και ενοχές. Αν δεν έχεις νιώσει τη σκληρή συνειδητοποίηση μιας επιφανειακής σχέσης, πως θα δοθείς πραγματικά σε μια ουσιαστική σχέση με το με τον ερωτικό σου σύντροφο; Πως θα απολαύσεις πραγματικά ένα ταξίδι, αν δεν έχεις βιώσει τον πόνο και τον φόβο, να σου στερεί κάποιο άλλο. Όλα είναι μια αλυσίδα με πολλούς κρίκους. 

Ένας άλλος σημαντικό σημαντικός παράγοντας, είναι η έλλειψη προοπτικής και διαφορετικής θέασης των πραγμάτων. Θα αναρωτηθούμε τώρα πως γίνεται όλο αυτό και τι μπορούμε να κάνουμε. Αρχικά θα πω πως η άποψη μας για αυτό που είμαστε και έν γένει για τον κόσμο που ζούμε, ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία. Πριν ακόμα συνειδητοποιήσουμε οτιδήποτε. Όλες οι παραστάσεις που μας καθορίζουν, λαμβάνουν μέρος όταν δεν είμαστε έτοιμοι να το συνειδητοποιήσουμε και να αντιδράσουμε εγκαίρως. Είναι σα μεγαλώνεις σε ένα κελί και να σε έχουν πείσει πως όλος ο έξω κόσμος περικλείεται σε αυτό το κελί. Αυτό έχει ως συνέπεια, να μη μπορείς να κοιτάξεις μακριά. Να ασφυκτιείς συνεχώς, δίχως να βλέπεις πουθενά λίγο φως. 

Ο μόνος τρόπος για να σωθείς, είναι να ξεχωρίσεις τη δική σου φωνή, μέσα στις άλλες φωνές που ακούς συνεχώς μέσα σου και έχεις την ψευδαίσθηση ότι ανήκουν σε σένα. Αν συμβεί αυτή η αλλαγή, θα την καταλάβεις αμέσως. Δε θα νιώσεις μόνο συναισθηματική ευφορία, αλλά θα μπορείς να στρέφεις το βλέμμα προς πέρα μακριά, δίχως να σκέφτεσαι τίποτα άλλο. 

Κλείνοντας ξέρω και από προσωπική εμπειρία, ότι όλοι οι άνθρωποι απελπίζονται βαθιά εξαιτίας των δύσκολων καιρών που ζούμε, αλλά και των προσωπικών τους θεμάτων. Νιώθουν μόνοι, άχρηστοι, ανεπαρκείς και τόσα άλλα. Πριν όμως αφήσουν την θλίψη να εισβάλει στην ψυχή τους, οφείλουν να μεταφερθούν στα παιδικά τους χρόνια. Όταν κάθονταν με τις ώρες στη μοκέτα και έπαιζαν με τα αυτοκινητάκια τους. Φαντάζονταν πως θα τα σύρουν σε απέραντους δρόμους και λεωφόρους. 

Η απάντηση στο αδιέξοδο, είναι ο δρόμος που δεν είναι τίποτα άλλο από το πάθος ζωή. Να ρουφάς κάθε στιγμή και διερωτάσαι πόσο τυχερός είσαι, που το ζεις. Αυτό είναι όλο.

 *Γιάννης Αγγελής, Κοινωνικός Λειτουργός

Ο Γιάννης Αγγελής γεννήθηκε το 1990 στην Αθήνα και σπούδασε στο τμήμα της κοινωνικής εργασίας του ΑΤΕΙ Κρήτης. Έκανε την πρακτική του άσκηση στην Νορβηγία και πιο συγκεκριμένα στο κέντρο ατόμων με αναπηρίες Skoleveien, στην πόλη Γκριμσταντ.

Πηγή: https://www.psychologynow.gr/