Ο ΜΑΗΣ ΤΟΥ 1976 ΚΑΙ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΤΥΦΛΩΝ!

Από: Μανώλης Αδάμ

Πηγή: meallamatia.gr| Οι τυφλοί μπροστά από το άγαλμα του Αγνώστου Στρατιώτη ως ένδειξη διαμαρτυρίας

Τα τελευταία χρόνια η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει πως οι ανάπηροι αποτελούν τη πιο φτωχή και αποκλεισμένη ομάδα συγκριτικά με τις υπόλοιπες αποκλεισμένες ομάδες. Πολλά είναι τα περιστατικά που έχουμε είτε ακούσει είτε βιώσει από κοντά όπου παρουσιάζουν τα άτομα με αναπηρίες ως κατώτερους. Ως παιδιά ενός κατώτερου Θεού για τα οποία δεν μπορεί κανείς να κάνει κάτι παραπάνω. Δεν είναι χρήσιμοι για τη κοινωνία στα μάτια ορισμένων και αποτελούν βάρος. Αυτό το πράγμα όμως θέλησαν κάποια στιγμή να το αλλάξουν τα ίδια τα άτομα με αναπηρία. Ο Μάης του ’76 θα μείνει γνωστός για το κίνημα των τυφλών στην μεταπολιτευτική Ελλάδα.

Αφορμή και αιτήματα

Στις 2 Μαΐου συνολικά 300 τυφλοί καταλαμβάνουν τον Οίκο Τυφλών. Από αυτούς οι 100 ήταν μαθητές/οικότροφοι του Οίκου. Αφορμή για την κατάληψη του κτηρίου ήταν η αποβολή τεσσάρων μαθητών λόγω της συνδικαλιστικής τους δράσης. Τα αιτήματα των καταληψιών ήταν τα εξής:

• Να ανακληθούν αμέσως οι άδικες αποβολές των μαθητών και να σταματήσει κάθε είδους τρομοκρατία, ώστε οι μαθητές να συνεχίσουν χωρίς εμπόδια την φοίτησή τους.
• Να παραιτηθεί αμέσως το Δ.Σ της Σχολής, όπου πρόεδρος ήταν ο Αρχιεπίσκοπος με αντιπρόεδρο τον παπά Σχοινιωτάκη και διευθυντή τον παπά Ανδρουλάκη.
• Να κρατικοποιηθεί ο Οίκος Τυφλών και όλα τα άλλα ιδρύματα που είχαν σχέση με την εκπαίδευση των τυφλών.
• Να επιλυθούν νομοθετικά αιτήματα των τυφλών, όπως η πλήρης συνταξιοδότηση όλων των τυφλών, η ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη, η ανάληψη από το κράτος της εκπαίδευσής τους, η επαγγελματική αποκατάσταση των δυνάμεων να εργαστούν.
• Να δοθούν άδειες μόνιμων μικροπωλητών στους τυφλούς στο κέντρο της Αθήνας και άλλων μεγαλουπόλεων.
• Να αναγνωριστεί το δικαίωμα στους τυφλούς να χειρίζονται οι ίδιοι τα θέματά τους με τους αιρετούς εκπροσώπους τους, χωρίς καμία μεσολάβηση ξένων προς αυτούς παραγόντων

(τα αιτήματα αναγράφονται όπως ακριβώς είχαν δημοσιευτεί στην εφημερίδα Τα Νέα στις 13/5/1976)

Την επόμενη μέρα της κατάληψης τα μέλη της συντονιστικής επιτροπής της κατάληψης οδηγήθηκαν στο Α.Τ Καλλιθέας. Εκεί πιέστηκαν να δηλώσουν τα πολιτικά τους φρονήματα και κατηγορήθηκαν με τον Νόμο 4000. Να σημειωθεί πως ο συγκεκριμένος νόμος είναι γνωστός ως ο περίφημος νόμος περί τεντιμποϊσμού. Συγχρόνως, το διοικητικό προσωπικό του Οίκου έδωσε διαταγή να τοποθετηθεί λουκέτο στις αποθήκες τροφίμων και να αποχωρήσει όλο το προσωπικό.

Η υποστήριξη

Αρκετοί ήταν αυτοί που στήριξαν το κίνημα των τυφλών που είχε εκδηλωθεί εκείνες τις μέρες. Διάσημες προσωπικότητες των τεχνών και των γραμμάτων τάχθηκαν στο πλευρό των καταληψιών όπως οι Sartre, Foucault, Πουλαντζάς, Γαβράς, Ζέη κ.α. Επιπλέον, βουλευτές από διάφορα κόμματα κατήγγειλαν την αντιμετώπιση των καταληψιών από το Δ.Σ. στηρίζοντας τον αγώνα τους. Ακόμα και η κοινή γνώμη συντάχθηκε με το μέρος των καταληψιών όπου λίγες μέρες αργότερα 20.000 άνθρωποι έδωσαν το παρών στο γήπεδο του Πανιωνίου στη Νέα Σμύρνη, εκφράζοντας τη συμπαράστασή τους στο κίνημα των τυφλών.

Ο αγώνας των καταληψιών συνεχίστηκε όπου στις 20/5/1976 κατέβηκαν σε 48ωρη προειδοποιητική απεργία πείνας στο άγαλμα του Αγνώστου Στρατιώτη. Στις 9 Ιουνίου πραγματοποίησαν συγκέντρωση έξω από το Υπουργείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Σύνθημα που φώναζαν ήταν “Ψωμί, παιδεία και όχι επαιτεία”, επηρεασμένοι από το σύνθημα των καταληψιών του Πολυτεχνείου το 1974. Την πρώτη μέρα του Οκτώβρη, κατέλαβαν το Δημαρχείο Αθηνών με αποτέλεσμα ο Δήμος και το Υπουργείο Δημοσίας Τάξης να δώσουν άδειες μικροπωλητών στους τυφλούς που είχαν αποβληθεί από τον Οίκο. Το ίδιο βράδυ, εκατοντάδες ήταν οι τυφλοί που κοιμήθηκαν έξω από την Αρχιεπισκοπή, απειλώντας να την καταλάβουν. Εν τέλει, στις 8 Οκτωβρίου υπογράφηκε η παραχώρηση του Οίκου Τυφλών στο κράτος όπου τον Σεπτέμβριο του 1979 το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών έγινε ο διάδοχος του σωματείου Οίκος Τυφλών.

Πηγή: chiourea.gr

Αποτελέσματα

Ύστερα από πέντε μήνες κινητοποιήσεων και κατάληψης του Οίκου Τυφλών δικαιώθηκαν τρία από τα έξι αιτήματα. Αυτά ήταν η ανάκληση των αποβολών των μαθητών, η κρατικοποίηση του Οίκου και η παροχή αδειών για μόνιμους μικροπωλητές τυφλούς. Κατά τη δεκαετία του ’80 ικανοποιήθηκαν και άλλα αιτήματα που αφορούσαν τη συνταξιοδότηση όλων των τυφλών, την εκπαίδευση των τυφλών και την επαγγελματική τους αποκατάσταση.

Η εξέγερση των τυφλών της μεταπολίτευσης ήταν ένα νέο κοινωνικό κίνημα όπου χρησιμοποιήθηκαν ριζοσπαστικές τακτικές κινητοποίησης. Ήταν διαταξικό και αποτέλεσε φορέα αμφισβήτησης κανονιστικών ρυθμίσεων πάνω στις οποίες θεμελιώνονταν διαδικασίες κοινωνικής αναπαραγωγής και νομιμοποίησης. Μέσα από το κίνημα των τυφλών ο τυφλός παρουσιάστηκε ως ένα ενεργό υποκείμενο που διεκδικεί για τον εαυτό του, νικάει και καταρρίπτει την εικόνα του τυφλού ως επαίτη.

Παρακάτω τοποθετείται ένα απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ της Μαρίας Χατζημιχάλη Παπαλιού “Ο Αγώνας των Τυφλών” (1976-1977)

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο αυτό:

Βούγιας, Β. (2021). 45 χρόνια από την εξέγερση των τυφλών 1976-2021. Ανακτήθηκε από https://www.especial.gr/45-xronia-apo-tin-eksegersi-twn-tuflwn-1976-2021/ (τελευταία πρόσβαση 22.7.2021)

Καραγιάννη, Γ. (2017). Η αναπηρία στην Ελλάδα της κρίσης. Αθήνα: Gutenberg

Πηγή: https://www.maxmag.gr/