Νίνα Διονυσίου, Δρ. Γεωπόνος,
Ζούμε σε μια όμορφη χώρα του κόσμου, με καταγάλανες θάλασσες, λίμνες, καταρράκτες, χιονισμένα βουνά και δάση που συνθέτουν ένα μοναδικό και με εναλλαγές τοπίο. Παράλληλα, ελληνικές πόλεις, γεωργικές εκτάσεις και υδάτινοι αποδέκτες φιγουράρουν ψηλά στις λίστες με τις πιο ρυπασμένες περιοχές στην Ευρώπη, στις οποίες οι ρύποι υπερβαίνουν τα όρια των ευρωπαϊκών κανονισμών.
Και ενώ η πρόοδος της τεχνολογίας προοδευτικά υποβαθμίζει το φυσικό περιβάλλον, τα δύσκολα χρόνια της κρίσης συντέλεσαν στο να διογκωθούν πολλά προβλήματα κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα με ένα από τα κυρίαρχα αυτό της καθαριότητας. Με αφορμή τον πρόσφατο καύσωνα, και την απεργιακή κινητοποίηση των χειριστών των απορριμματοφόρων διαπίστωσα για ακόμη μία φορά εκτός από τα παραπάνω, πως ο σύγχρονος Έλληνας στερείται περιβαλλοντικής γνώσης, συνείδησης και ευαισθησίας. Σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, συνεχίζει να πετάει σκουπίδια σε κάδους που ήδη ξεχειλίζουν ενώ βρίσκοντας κανείς καταφύγιο για μια ανάσα δροσιάς σε υπέροχες παραλίες διαπιστώνει πως όπου δεν υπάρχουν σκουπιδοτενεκέδες, αυτές είναι γεμάτες σκουπίδια που δεν θα μαζέψει ποτέ κανείς.
Παρά τις προσπάθειες που γίνονται τα τελευταία χρόνια είναι φανερό πως ακόμη δεν έχει πλήρως αναπτυχθεί φιλοπεριβαλλοντικό πνεύμα στον Έλληνα πολίτη και δεν έχει αλλάξει εντελώς η νοοτροπία και η στάση ζωής του σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον.
Περιβαλλοντικοί προβληματισμοί όπως η κλιματική αλλαγή, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η ρύπανση και η υποβάθμιση των εδαφοϋδατικών πόρων, η μείωση της βιοποικιλότητας, η ανακύκλωση, η βιώσιμη ανάπτυξη κ.α. είναι μερικά από τα ζητήματα που κυριαρχούν στην δημόσια και επιστημονική συζήτηση για το περιβάλλον ενώ αποτελούν αντικείμενα πολιτικής διαπραγμάτευσης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, για τα οποία υπάρχει ελλιπής ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Η πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφόρηση αποτελεί βασική προτεραιότητα των πολιτών στη σύγχρονη κοινωνία και είναι ένα σημαντικό εργαλείο για τη χάραξη μίας αποτελεσματικής περιβαλλοντικής πολιτικής με γνώμονα το περιβάλλον παράλληλα με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Προκειμένου να είναι αποτελεσματικές οι δημόσιες πολιτικές σε θέματα περιβάλλοντος πρέπει να έχουν ως συστατικό στοιχείο τη σωστή και πλήρη ενημέρωση του κοινού. Οι πολίτες προκειμένου να αποκτήσουν ενεργό ρόλο σε ότι αφορά το περιβάλλον στο οποίο διαβιούν και να παίρνουν υπεύθυνες αποφάσεις για τη ζωή τους, και κατ’ επέκταση να ελέγχουν την κρατική δράση σε θέματα περιβάλλοντος θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες ενώ παράλληλα καλό θα ήταν να ενθαρρυνθεί η ατομική πρωτοβουλία και η αίσθηση της υπευθυνότητας του κάθε πολίτη.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, της κοινής γνώμης και ειδικών ομάδων πληθυσμού σχετικά με τα παραπάνω θέματα, μέσω ολοκληρωμένων στρατηγικών σχεδίων διάδοσης κυρίως από την πολιτεία, χρησιμοποιώντας την επιστημονική γνώση, εκπαιδευτικά εργαλεία, επικοινωνιακές δράσεις και βιωματικές εμπειρίες και δίνοντας βασικό ρόλο σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, ακαδημαϊκά ερευνητικά ιδρύματα, τοπικές αρχές και εκπαιδευτικά όργανα. Εξίσου σημαντικός είναι και ό ρόλος των φορέων που διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην οικονομία και στην χάραξη πολιτικής σε θέματα περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης, όπως τοπικές αρχές, δημόσιοι φορείς, βιομηχανίες διαχείρισης αποβλήτων, βιομηχανίες παραγωγής προϊόντων, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, περιβαλλοντικές οργανώσεις κα. Η ευαισθητοποίηση της ακαδημαϊκής κοινότητας μπορεί να διευρύνει την εκπαίδευση και την έρευνα στον τομέα του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων και οι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων, ως ομάδα πίεσης, να διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο στη διαμόρφωση των πολιτικών αναγκών και των αναγκών της κοινωνίας.
Ας μην ξεχνάμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι συνυφασμένη με την βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική πρόοδο, είναι πολιτισμός και αποτελεί κληρονομιά που διασφαλίζει το μέλλον των επόμενων γενεών.
Επιστημονικός Συνεργάτης Α.Π.Θ.
Και ενώ η πρόοδος της τεχνολογίας προοδευτικά υποβαθμίζει το φυσικό περιβάλλον, τα δύσκολα χρόνια της κρίσης συντέλεσαν στο να διογκωθούν πολλά προβλήματα κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα με ένα από τα κυρίαρχα αυτό της καθαριότητας. Με αφορμή τον πρόσφατο καύσωνα, και την απεργιακή κινητοποίηση των χειριστών των απορριμματοφόρων διαπίστωσα για ακόμη μία φορά εκτός από τα παραπάνω, πως ο σύγχρονος Έλληνας στερείται περιβαλλοντικής γνώσης, συνείδησης και ευαισθησίας. Σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, συνεχίζει να πετάει σκουπίδια σε κάδους που ήδη ξεχειλίζουν ενώ βρίσκοντας κανείς καταφύγιο για μια ανάσα δροσιάς σε υπέροχες παραλίες διαπιστώνει πως όπου δεν υπάρχουν σκουπιδοτενεκέδες, αυτές είναι γεμάτες σκουπίδια που δεν θα μαζέψει ποτέ κανείς.
Παρά τις προσπάθειες που γίνονται τα τελευταία χρόνια είναι φανερό πως ακόμη δεν έχει πλήρως αναπτυχθεί φιλοπεριβαλλοντικό πνεύμα στον Έλληνα πολίτη και δεν έχει αλλάξει εντελώς η νοοτροπία και η στάση ζωής του σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον.
Περιβαλλοντικοί προβληματισμοί όπως η κλιματική αλλαγή, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η ρύπανση και η υποβάθμιση των εδαφοϋδατικών πόρων, η μείωση της βιοποικιλότητας, η ανακύκλωση, η βιώσιμη ανάπτυξη κ.α. είναι μερικά από τα ζητήματα που κυριαρχούν στην δημόσια και επιστημονική συζήτηση για το περιβάλλον ενώ αποτελούν αντικείμενα πολιτικής διαπραγμάτευσης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, για τα οποία υπάρχει ελλιπής ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Η πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφόρηση αποτελεί βασική προτεραιότητα των πολιτών στη σύγχρονη κοινωνία και είναι ένα σημαντικό εργαλείο για τη χάραξη μίας αποτελεσματικής περιβαλλοντικής πολιτικής με γνώμονα το περιβάλλον παράλληλα με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Προκειμένου να είναι αποτελεσματικές οι δημόσιες πολιτικές σε θέματα περιβάλλοντος πρέπει να έχουν ως συστατικό στοιχείο τη σωστή και πλήρη ενημέρωση του κοινού. Οι πολίτες προκειμένου να αποκτήσουν ενεργό ρόλο σε ότι αφορά το περιβάλλον στο οποίο διαβιούν και να παίρνουν υπεύθυνες αποφάσεις για τη ζωή τους, και κατ’ επέκταση να ελέγχουν την κρατική δράση σε θέματα περιβάλλοντος θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες ενώ παράλληλα καλό θα ήταν να ενθαρρυνθεί η ατομική πρωτοβουλία και η αίσθηση της υπευθυνότητας του κάθε πολίτη.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, της κοινής γνώμης και ειδικών ομάδων πληθυσμού σχετικά με τα παραπάνω θέματα, μέσω ολοκληρωμένων στρατηγικών σχεδίων διάδοσης κυρίως από την πολιτεία, χρησιμοποιώντας την επιστημονική γνώση, εκπαιδευτικά εργαλεία, επικοινωνιακές δράσεις και βιωματικές εμπειρίες και δίνοντας βασικό ρόλο σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, ακαδημαϊκά ερευνητικά ιδρύματα, τοπικές αρχές και εκπαιδευτικά όργανα. Εξίσου σημαντικός είναι και ό ρόλος των φορέων που διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην οικονομία και στην χάραξη πολιτικής σε θέματα περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης, όπως τοπικές αρχές, δημόσιοι φορείς, βιομηχανίες διαχείρισης αποβλήτων, βιομηχανίες παραγωγής προϊόντων, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, περιβαλλοντικές οργανώσεις κα. Η ευαισθητοποίηση της ακαδημαϊκής κοινότητας μπορεί να διευρύνει την εκπαίδευση και την έρευνα στον τομέα του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων και οι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων, ως ομάδα πίεσης, να διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο στη διαμόρφωση των πολιτικών αναγκών και των αναγκών της κοινωνίας.
Ας μην ξεχνάμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι συνυφασμένη με την βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική πρόοδο, είναι πολιτισμός και αποτελεί κληρονομιά που διασφαλίζει το μέλλον των επόμενων γενεών.
Πηγή: thessdenthess.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.