ΗΡΩΪΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ 1853 ΕΩΣ ΤΟ 1881!

Μέρος Πρώτον 

(Από το Αρχείο μου). 

Ο συγγραφέας - ερευνητής κ. Ηλίας Τριανταφύλλου

Αναφέρομαι σήμερα αγαπητοί και εκλεκτοί αναγνώσται εις μίαν σπουδαίαν περίοδον της νεωτέρας ιστορίας μας, την περίοδον 1853 με 1881 και εις τους ηρωικούς αγώνας του Έθνους κατά την περίοδον αυτήν.

1. Οι αγώνες αυτοί αγαπητοί μου φίλοι, οι οποίοι δυστυχώς είναι άγνωστοι σε πολλούς Έλληνας και εις την πλειονότητα των νέων Ελλήνων, έκριναν ρηξικέλεθρα, την μετέπειτα πορείαν και ύπαρξιν του Ελληνικού Έθνους ως ανεξαρτήτου και κυριάρχου.

Επιδιώκω αγαπητοί μου φίλοι, μελετώντας (κατά το δυνατόν) εις βάθος την Ιστορίαν εις όλους τους τομείς της, να συλλέγω τα αληθή γεγονότα και εις αυτά πάντοτε να αναφέρωμαι, διότι πιστεύω ότι ένας λαός είναι Ελεύθερος και Ανεξάρτητος μόνον όταν γνωρίζη την μη παραποιημένην, άλλά την αληθή Ιστορίαν του. Πιστεύω προσέτι, ότι η σωστή διδαχή της Ιστορίας εις τα σχολεία επηρεάζει τους νέους και τους διαμορφώνει χαρακτήρα. Τους κάνει να συνειδητοποιήσουν, ποία είναι η έννοια της προσφοράς, η έννοια του καθήκοντος, η έννοια του αγώνος, η έννοια της πειθαρχίας, οι έννοιες των υποχρεώσεων των και των δικαιωμάτων των απέναντι της Οργανωμένης Πολιτείας.

Οφείλομε έναν μεγάλο σεβασμόν απέναντι της Ιστορίας. 

Πρέπει εις τα σχολεία να διδάσκεται η Περιγραφική Ιστορία και η Κριτική Ιστορία, να γίνεται δηλαδή ανάλυσις των γεγονότων και μετά να εξάγωνται συμπεράσματα, πράγμα το οποίον θα ωφελή τους μαθητάς των σχολείων και γιατί θα αποκτούν γνώσεις και γιατί θα διαμορφώνεται ο χαρακτήρ των ώστε να γίνωνται σωστοί και άξιοι πολίται και, όπως αναφέρη ο Ισοκράτης εις τα μέσα του 4ου π.Χ αιώνος, να μάθουν οι νέοι, να μην θεωρούν την αυθάδειαν ως δικαίωμα, την παρανομίαν ως ελευθερίαν, την αναίδειαν του λόγου ως ισότητα και την αναρχίαν ως ευδαιμονίαν. 

Εδώ θέλω όμως να παρατηρήσω, κυρίες και κύριοι, ότι δυστυχώς απέναντι της Ελληνικής Ιστορίας δεν δεικνύεται ο πρέπων σεβασμός και τούτο διότι, εκτός των άλλων, ολόκληρα κεφάλαια είναι ταλείως άγνωστα εις τους περισσοτέρους Έλληνας. Ένα λοιπόν από τα κεφάλαια αυτά είναι και το παρόν. 

Μετά την συντριβήν και την εκδίωξιν των τουρκοαιγυπτίων του Ιμπραϊμ και την απελευθέρωσιν της Χώρας μας, η Ελλάς ήτο ένα Κράτος με Κυβερνήτην τον Ιωάννην Καποδίστριαν και είχεν έκτασιν περίπου 48000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, τα Βόρεια δε σύνορά του ήσαν πλησίον της Λαμίας (το Ζητούνι, κατά την τότε ονομασίαν). Αλλά τα σύνορα της Ελλάδος δεν έμειναν εκεί. Έκτοτε διεξήχθησαν πολλοί και σκληροί αγώνες, από το 1854 έως το 1878, με αποτέλεσμα η Ελλάς να ανέβη πιο επάνω και το 1881 με την προσάρτησιν της Θεσσαλίας να έχη έκτασιν 64000 τ.χ. 

Με την εξόρμησιν του 1912-1913 και τους Βαλκανικούς Πολέμους, έχουμε προσαρτήσει ένα μεγάλο μέρος της Μακεδονίας και η Ελλάς έχει πλέον έκτασιν 120000τ.χ. 

Το 1920 η Ελλάς έχει όλη την Θράκην (Ανατολικήν και Δυτικήν) και ένα μέρος της Σμύρνης και έτσι η έκτασίς της φθάνει εις τα 175οοοΤ.Χ. 

Αλλά το 1923 μετά την Μικρασιατικήν καταστροφήν και την Συνθήκην της Λωζάνης, η έκτασις της Ελλάδος περιορίζεται εις τα 127οοοΤ.Χ, για να φθάση τελικώς εις τα 130οοοΤ.Χ. το 1948 με την απελευθέρωσιν της Δωδεκαννήσου. 

Μετά τον πόλεμον του 1940, η Ελλάς θα αποκτούσε και άλλα εδάφη ΜΑΣ, αν δεν μας είχαν δημιουργήση τον σπαραγμόν του 1946-1949. Διότι με το πρόσχημα αυτό, οι ισχυροί της εποχής εκείνης, δεν μας έδωσαν την Κύπρον μας, την Βόρειον Ήπειρόν μας και άλλα εδάφη μας, τα οποία εδικαιούμεθα διότι εκτός του ότι ήσαν και είναι Ελληνικά, εις τον Β΄Παγκόσμιον Πόλεμον η Ελλάς ήτο με το μέρος των νικητών, και μάλιστα ήτο η πρώτη από όλα τα κράτη της Ευρώπης, η οποία είπεν ΟΧΙ εις τον Άξονα και μάλιστα επολέμησεν εναντίον του, όταν οι άλλοι παρεδίδοντο χωρίς την παραμικράν αντίστασιν. 

Άλλωστε ας μην ξεχνάμε την περίφημον ρήσιν του Τσώρτσιλ πως «Από τωρα δεν θα λέμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες,αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν τους Έλληνες». Δυστυχώς όμως αυτά έμειναν απλώς λόγια και μόνον……… 

Την εποχήν εκείνην λοιπόν οι Έλληνες ηγωνίσθησαν να μεγαλώσουν την Ελλάδα και από μιαν χώραν 48οοο τ.χ.να την κάνουν μια χώρα 130οοοτ.χ. 

Βεβαίως δεν θα εμεγάλωνεν η Πατρίδα μας, αν τότε πολιτικοί και λαός συνεβιβάζωντο με την Μικράν Ελλάδα των 48οοοτ.χ. Δεν θα εμεγάλωνεν η Πατρίδα μας αν το 1854 και το 1878 δεν επολεμούσαν τα παιδιά της Ελλάδος κάτω από την Ηγεσίαν αξίων αρχηγών στρατιωτικών και πολιτικών, για να προσαρτήσωμε την Θεσσαλίαν και ένα μέρος της Ηπείρου, το 1881. Δεν θα εμεγάλωνεν η Ελλάς αν τα Ελληνόπουλα του 1912-1913, με Ηγέτην τον Διάδοχον και Αρχιστράτηγον Κωνσταντίνον τον 12ον, δεν ηγωνίζωντο με αυταπάρνησιν και έλεγαν ότι δεν τους ενδιαφέρε αν η Ελλάς έπρεπεν να ανακτήση τα χαμένα εδάφη της, και δεν διεκδικούν τίποτε από τους γείτονες και ότι όλα έχουν καλώς και διάφορες άλλες του είδους θεωρίες, οι οποίες ισχύουν μόνον για ημάς και ποτέ για τους άλλους. Δεν θα γινώταν η απελευθέρωσις των Ιωαννίνων και της Θεσσαλονίκης, ούτε της Ανατολικής Θράκης και ενός μέρους της Ιωνίας, τα οποία εδάφη μας εχάσαμε δυστυχώς, διότι έλαβαν χώραν διάφορα γεγονότα μεταξύ των οποίων η ανέντιμος και εχθρική συμπεριφορά απέναντι της Ελλάδος των «αιωνίων φίλων και συμμάχων μας», οι οποίοι ημάς μεν πρόδωσαν στερώντας τον στρατόν μας, ο οποίος εμάχετο σκληρώς, του αναγκαίου πολεμικού υλικού όπως είχαν υποσχεθή, αλλά τους Τούρκους του Κεμάλ εβοήθησαν και με οπλισμόν και με πακτωλόν χρημάτων. 

Άλλωστε αυτά είναι γνωστά και δεν αμφισβητούνται….. 

Αλλά παρ’όλα αυτά η Ελλάς έστω και μόνη της κατώρθωσε την εποχήν εκείνην να αποκτήση μιαν έκτασιν αρκετά υπολογίσημον και σεβαστήν, και το κυριώτερον απέδειξεν εις τους ασπόνδους «φίλους της» ότι είναι ικανή χωρίς ψεύτικη βοήθειαν να επιτύχη και πολλά περισσότερα. Γιατί το μεγάλωμα της πατρίδος μας Κυρίες και Κύριοι αναγνώσται μου, είναι η Επιταγή η οποία προέρχεται κατ’ευθείαν από τον ΑρχαιοΕλληνικόν Όρκον: «Ού καταισχυνώ όπλα τα ιερά ……..την δε Πατρίδα Πλείω και Αρείω όσης αν παραδέξωμαι……». Αυτό άλλωστε το νόημα έχει η επίδωσις του ξίφους εις τους αξιωματικούς από τον εκάστοτε Ανώτατον Άρχοντα. Δηλαδή να τιμήσουν τον αρχαίον Ελληνικόν Όρκον και να αναλάβουν την υποχρέωσιν να υπερασπίζωνται και να μεγαλώνουν την Ελλάδα με νέα εδάφη τα οποία ιστορικώς της ανείκουν. 

Εις το μέσον λοιπόν του έτους 1853, ως ορθόδοξος Χριστιανός, ο Τσάρος της Ρωσσίας Νικόλαος, εζήτησεν και δικαίως, από τον μωαμεθανόν Σουλτάνον της Τουρκίας, να επιστραφούν εις την Ορθόδοξον Εκκλησίαν, όπου και ανήκαν, τα προσκυνήματα εις τους Αγίους Τόπους, τα οποία ο Σουλτάνος με φιρμάνι είχε παραδώσει εις τους Καθολικούς. 

Εκτός αυτού εζήτησε την πλήρη αυτοδιοίκησιν του Πατριαρχείου Κων/Πόλεως, χωρίς την επέμβασιν των Τούρκων. Ο Σουλτάνος όχι μόνον απέρριψε τα αιτήματα του Τσάρου, αλλά και εκήρυξε τον πόλεμον κατά της Ρωσσίας, διότι είχεν ως συμμάχους τους Άγγλους, τους Γάλλους και τους Ιταλούς (κυρίως το Πενδεμόντιον). Με την έναρξιν του Πολέμου αυτού, πολλοί Έλληνες κατετάγησαν εις τον Ρωσικόν στρατόν. 

Αυτός ο πόλεμος ωνομάσθη Κριμαϊκός Πόλεμος και κατέληξεν εις την ήτταν της Ρωσσίας, διότι οι ηνωμένοι στόλοι επετέθησαν εναντίον της Χερσοννήσου της Κριμαίας, με σκοπόν να αναγκάσουν την Ρωσσίαν να υποκύψη. 

Αλλά τον Νοέμβριον του 1853, ο Ρωσικός στόλος εναυμάχησε τον Τουρκικόν εις την Σινώπην, με αποτέλεσμα να νικήσουν οι Ρώσοι. Με αφορμήν το γεγονός αυτό τον Δεκέμβριον του ιδίου έτους γίνεται εις την Αθήνα ένα μεγάλο παλαϊκό συλλαλητήριο, με αίτημα τον αγώνα για την απελευθέρωσιν της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Είναι μια εποχή όπου υπάρχει μία έξαρσις Πατριωτισμού και Εθνικισμού,μια εποχή όπου τα Εθνικά πάθη μέσα εις τον λαόν έχουν πάρει διαστάσεις καταιγίδος. Μια εποχή, λίγα χρόνια μετά την θύελλαν του 1821, όπου μέσα σε επτά χρόνια η Ελλάς είχεν Οκτακόσιες χιλιάδες νεκρούς.Τώρα ήταν ένα μικρόν Κράτος το οποίον εκτός από τις πιέσεις που υφίστατο από τους (αιωνίους φίλους) Γάλλους και Άγγλους, το εβασάνιζε και η αιωνία εσωτερική διχόνοια. Εξ αιτίας αυτών των λόγων, η Κυβέρνησις εδίσταζε να αναλάβη την ευθύνην μιάς εκστρατείας εναντίον των Τούρκων, με σκοπον την απελευθέρωσιν των Κατεχομένων εδαφών μας. 

Έτσι το βάρος του αγώνος, έπεσεν κυριολεκτικώς, εις τους ώμους δύο προσωπικοτήτων, του Βασιλέως Όθωνος και της Βασιλίσσης Αμαλίας, οι οποίοι εργάζονται και ενεργούν εν αγνοία της Κυβερνήσεως. 

Με ευθύνη τους, παρακινούν πολλούς αξιωματικούς, να εγκαταλείψουν τις μονάδες των και να περάσουν τα Σύνορα, να εισέλθουν δηλαδή εις τα κατεχόμενα εδάφη μας, την Θεσσαλίαν, την Μαγνησίαν, τηνΉπειρον και την Μακεδονίαν και να οργανώσουν επαναστατικά κινήματα, ξεσηκώνοντας τους εκεί αδελφούς Έλληνας, οι οποίοι δημιουργούν εις την συνέχειαν τα λεγόμενα αντάρτικα των βουνών. Αυτοί οι αντάρτες ήσαν οι περίφημοι Κλέφτες. Είχαν εξασκηθή εις τα όπλα, ήσαν γενναίοι, επίστευαν εις την Ελευθερίαν και ο Θούριός των ήτο το περίφημον εμβατήριον «Μαύρην η νύχτα στα βουνά στους βράχους πεφτει χιόνι κ.λ.π» 

Όταν λοιπόν οι Αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού έφθαναν εις τα Κατεχόμενα, εκτός από την λαϊκήν υποστήριξιν την οποίαν εύρισκαν, εύρισκαν και ετοιμοπόλεμον στρατόν έτοιμον να πολεμήση εναντίον των Τούρκων και των Τουρκαλβανών, τους οποίους οι Τούρκοι εχρησιμοποίουν ως «αιχμήν του δόρατος». 

Τον Ιανουάριον λοιπόν του 1854 αρχίζει ο Πόλεμος αυτός, ο οποίος διήρκεσεν έως τον Ιούνιον του ιδίου έτους. Τότε εξεκίνησαν από εδώ διάφοροι αξιωματικοί, με ηρωϊκά ονόματα, πολλοί από αυτούς είναι οι ίδιοι γνωστοί αγωνισταί του 1821 και άλλοι είναι τα παιδιά αυτών. Είναι, ο στρατηγός Γρίβας, επώνυμος αγωνιστής του 21, ο οποίος πηγαίνει στην Ήπειρο. Ένας άλλος επίσης γνωστός και επώνυμος είναι ο στρατηγός Χατζηπέτρος, ο οποίος φθάνει εις την Θεσσαλίαν.Ένας άλλος, μια μεγάλη και ηρωϊκή φυσιογνωμία του 21, του οποίου το όνομα προκαλεί συγκίνησιν είναι ο Κίτσος Τζαβέλλας. Είχε λάβει μέρος σε πάρα πολλές μάχες κατά την Επανάστασιν του 1821 και το σώμα του ήτο διάτρητον από σφαίρες και χαραγμένο από σπαθιές. Ήταν ένας από τους Οπλαρχηγούς εις την Πολιορκίαν του Μεσολογγίου, ήτο αυτός που διεμήνυσε εις τον Ιμπραϊμ, όταν ο Πασσάς ζήτησε τα κλειδιά της Πόλεως με αντάλλαγμα την ελευθερία των Μεσολογγιτών, ότι «τα κλειδιά της Πόλεως είναι περασμένα στις μπούκες των κανονιών της και για να τα πάρης πρέπει πρώτα να πάρης τα κανόνια της». Δεν εγνώριζεν ούτε να υπογράφη. Ο Όθων όμως τον έκανε Στρατηγόν και μετά Υπουργόν των Στρατιωτικών, παρά τις αντιρρήσεις του, στις οποίες ο Όθων απαντούσε: «Αυτή την στιγμήν, δεν χρειαζόμεθα διανοουμένους και γραφιάδες, χρειαζόμεθα παλάμες ικανές να κρατούν σπαθί και άνδρες με μυαλό». Μετά τον Κωλέτην τον ώρκισε και Πρωθυπουργόν. Ο Κ.Τζαβέλλας αναλαμβάνει γενικός αρχηγός όλης αυτής της εκστρατείας, η οποία αρχίζει από το Ιόνιον και τελειώνει εις το Αιγαίον πέλαγος, δια την απελευθέρωσιν των αδελφών μας. 

Συγχρόνως διάφοροι οπλαρχηγοί συμμετέχουν εις τον Αγώνα, χωρίς την επίσημον συγκατάθεσιν του Κράτους για τους προαναφερθέντας λόγους. Σχηματίζουν αρχικώς μικρές ομάδες εις τα κατεχόμενα, οι οποίες ομάδες ημέραν-ημέραν μεγαλώνουν και πιο πολύ. Εις μίαν απο τις ομάδες αυτές έιναι αρχηγός ένας σκληρός πολεμιστής ονόματι Καρατάσος, ο οποίος πολεμά και πάντοτε σημειώνει λαμπρές νίκες. Υπάρχει και ένας παππάς, ο ΠαππάΔήμος. Οι Έλληνες τον απεκάλουν Καπετάν Παππά, ενώ οι Τούρκοι ΔελήΠαππά. Αυτός ο παππάς βγάζει τα ράσσα, φοράει την φουστανέλλα, οργανώνει μιάν ομάδα από τριακοσίους περίπου άνδρες και περιφέρεται από χωριό σε χωριό και σκοτώνει Τούρκους. Στο τέλος θα σκοτωθή και ο ίδιος σε κάποια μάχη. Εμέτρησαν επάνω του δέκα τέσσαρες σφαίρες και ευρήκαν να έχη σφιχτά μέσα στα δόντια του την Ελληνικήν Σημαίαν. Κάποτε σε μίαν συνέντευξιν που έδωσεν εις την εφημερίδα Ακρόπολιν έλεγεν πώς πρέπει να γίνεται ο Αγώνας «Απλώς, συλλαμβάνεις την ιδέα και παίρνεις την απόφασιν και μπαίνεις στη Μακεδονία και την καταλαμβάνεις. Στη ζωή Όλα είναι μια ιδέα και μια απόφασις». Αλήθεια αυτές οι δύο φράσεις αποτελούν απεσταγμένην Πολιτικήν Σοφίαν. Αποδεικνύουν ότι κινητήριος δύναμις πάντοτε είναι η ψυχή και μόνον. 

Αυτήν την πολιτικήν των τετελεσμένων γεγονότων άλλωστε, υπεστήριζεν και ο Θ.Κολοκοτρώνης, όταν διηγούμενος τα απομνημονεύματά του εις τον Γεώργιον Τερτσέτην, μεταξύ των άλλων, έλεγεν: 

«Τι θα πή είμαστε τρελλοί που εκάναμε την Επανάστασιν. Όλα κρίνονται από το αποτέλεσμα. Ήταν μια τρέλλα, την εκάναμε και επιτύχαμε». 

Υπάρχει ένας άλλος οπλαρχηγός ο Μακεδών Νταβέλης. 

Είναι πραγματικώς μια γραφική φυσιογνωμία αυτός ο Νταβέλης. Η φουστανέλλα του ήταν γεμάτη από σφαίρες και σπαθιές και πάντα πολεμούσε όρθιος. Είχε μίαν ομάδα από τριακοσίους αντάρτες, μέσα εις την οποίαν ήτο κι η οικογένειά του, η γυναίκα του, τα παιδιά του και τα εγγόνια του, οι οποίοι και αυτοί πολεμούσαν. Δεν είχε ποτέ αιχμαλώτους. Όταν συνελάμβανε Τούρκους με μονομαχούσαν με σπαθί αυτός και οι άνδρες του με έναν άναν Τούρκο και τον εσκότωναν. Τον Νταβέλην τον εγνώρισε και ο Παύλος Μελάς, ο οποίος τον περιγράφει ως Οδυσέα, τόσον πολύτιμον εις τις μάχες, και άκρως επικίνδυνον δια τους εχθρούς. 

Αναφέρεται επίσης στα «Θεσσαλικά Χρονικά» ότι εις την Δυτικήν Μακεδονίαν όπου τα χωριά Σπήλαιον και Ελευθεροχώρι, πολεμούσε ένας άλλος επαναστάτης. Ο πολλής Ζιάκας. 

Εκεί σήμερα υπάρχει χωριό το οποίον φέρει το όνομά του. Από την Αθήνα, ο Αρχηγός της Αστυνομίας Αθηνών και ο γραμματεύς του Υπουργικού Συμβουλίου Παπαηλιόπουλος, έχουν περάσει εις την Θεσσαλίαν για να αγωνισθουν. Ο Παπαηλιόπουλος μάλιστα, γράφει εις τον Όθωνα επιστολήν εις την οποίαν αναφέρει: Βασιλεύ έχω την τιμήν και την ευχαρίστησιν να κάνω το καθήκον μου. Δηλαδή να υπηρετήσω την Πατρίδα μου με τις μικρές μου δυνάμεις. Αυτός ο γραμματεύς έχει εξελιχθή εις ένα μεγάλον αντάρτην, ο οποίος έγραψε και ένα Ημερολόγιον, εις το οποίον αναφέρει, ενδιαφέροντα και καταπληκτικά γεγονότα, για τους αντάρτες οι οποίοι πολεμούσαν και στην αρχή τους έλλειπαν όπλα και είδη βασικής διατροφής. Εξ αιτίας μάλιστα του γεγονότος αυτού, ο έμπιστος Υπουργός του Όθωνος Σούτζος, εδημιούργησε μιαν αφανή εταιρείαν και με εράνους, εις το Λονδίνον, εις την Μόσχαν, εις τα νησιά του Αιγαίου και αλλού εντός και εκτός Ελλάδος, συνεκέντρωνε χρήματα, μερικές χιλιάδες λίρες και με αυτά αγόραζεν όπλα, ώστε κάθε στρατιώτης ο οποίος επήγαινεν εις τα Κατεχόμενα να έχη ένα όπλον, ένα σπαθί και μια μπαλάσκα. Πρωτόγνωρον λοιπόν παρουσιάζεται εις τα χρονικά όλων των επαναστάσεων το Κίνημα αυτό. Έφευγαν Έλληνες, από την Αθήνα, από τη Λαμία, από την Πελοπόννησον, από την Κρήτην και επήγαν εις τα κατεχόμενα με σκοπόν να τα ελευθερώσουν. Τέτοιος ενθουσιασμός, τέτοια πίστις εις την Ελευθερίαν της Πατρίδος. Αλλά και τόσον μεγάλον το ενδιαφέρον από τον Όθωνα και την Αμαλίαν, οι οποίοι επιθυμούσαν, όχι μόνον την απελευθέρωσιν των Ελληνικών εδαφών, αλλά και την πλήρη διάλυσιν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. 

Πιστεύω ότι όλα αυτά τα γεγονότα της εποχής εκείνης πρέπει να να διδάσκωνται εις τα σχολεία, με όλες τις λεπτομέρειες και όλην την αλήθειαν ώστε να γίνουν γνωστά εις τα Ελληνόπουλα, τα οποία ως αυριανοί υπεύθυνοι πολίτες αυτής της Χώρας, έχουν το αναφαίρετον δικαίωμα να τα γνωρίζουν χωρίς διαστρευλώσεις και ανακρίβειες (Η αλήθεια όπως ανωτέρω ετονίσθη, αποτελεί πρωτεύουσαν ιδιότητα της Ελευθερίας του πολίτου). Άλλωστε τα πρωτότυπα κείμενα υπάρχουν σε βιβλία, (του συνταγματάρχου Σούτζου και άλλων), αλλά υπάρχουν καταχωρημένα και εις τα Αρχεία του Κράτους, όπου σώζονται επιστολές από την αλληλογραφίαν των ατάκτων Σωμάτων. Εκεί υπάρχουν και απομνημονεύματα μεγάλων ανδρών όπως του Γενναίου Κολοκοτρώνη, ο οποίος ήτο Υπασπιστής του Όθωνος. 

Μία κυρία επι των τιμών, ονόματι Λιδωρίκη, αφηγείται εις τα απομνημονεύματά της ότι ο Όθων και η Αμαλία, όλην την νύκτα εδέχοντο εις τα Ανάκτορα διαφόρους τύπους, από Αξιωματικούς μέχρι ποιμένες και γεωργούς και από γραφιάδες μέχρις αρχηγούς Αστυνομίας. Όλοι αυτοί έπαιρναν οδηγίες και χρήματα και έφευγαν για να κάνουν τον Αγώνα, να πολεμήσουν τον κατακτητή. Ο Όθων μάλιστα αποφασίζει εις την κρίσιμον φάσιν του Αγώνος να μεταβή και ο ίδιος εις τα κατεχόμενα, χωρίς αυτό να το γνωρίζη η Κυβέρνησις, προκειμένου να εμψυχώση περισσότερον τους επαναστάτας. 

Υπάρχει ένας καθηγητής Πανεπιστημίου, Πετιμεζάς, εις το ποινικόν δίκαιον, ο οποίος περιγράφει εις τα απομνημονεύματά του, ότι αυτό το σχέδιον του Όθωνος επροδόθη και όταν η Κυβέρνησις το επληροφορήθη, απήλησε τον Βασιλέα ότι αν πραγματοποιήση το σχέδιον αυτό, θα παραιτηθή. Τότε οι Βασιλείς διαβλέποντες ότι δεν είναι δυνατόν να διεξαχθή ο ιερός αυτός αγών προς τα έξω, όταν υπάρχουν αντιγνωμίες και εσωτερικές προστριβές, εκάλεσεν όλους τους Υπουργούς και τους ανεκοίνωσεν ότι απεφάσισεν, αυτός μεν να μην επισκεφθή τα κατεχώμενα, αυτοί δε να παραμείνουν στις θέσεις των. Χαρακτηριστικά τους είπεν: Θα παραμείνετε στις θέσεις σας και αν χρειασθή, Όλοι μαζύ θα χαθούμε. Όλες αυτές οι ενέργειες του Όθωνος βεβαίως ήσαν αντισυνταγματικές, αλλά τον Βασιλέα τότε τον ενδιέφερεν αν όλα αυτά ωφελούσαν ή έβλαπταν την Ελλάδα. 

Έτσι η Επανάστασις από τον Ιανουάριον του 1854 όπου ο Κίτσος Τζαβέλλας εισήλθεν εις την Ήπειρον και έχουν επαναστατήσει τα Τζουμέρκα, προχωρεί και τον Φεβρουάριον έχει επεκταθή εις την Καλαμπάκαν όπου ευρίσκεται ο Χατζηπέτρος με 2500 πολεμιστάς. Εκεί, σε ένα ύψωμα του Προφήτου Ηλία, έρχονται απο τα Τρίκαλα 4000 Τούρκοι και άλλοι τόσοι από την Καλαμπάκα. Εκεί στο ύψωμα αυτό διεξάγονται τριήμερες σκληρές μάχες και οι Τούρκαλβανοί διαλύονται και εξολοθρεύονται. Όσον προχωρεί τόσον πιο πολύ φουντώνει η Επανάστασις. Οι επαναστάτες προχωρούν ακάθεκτοι και σε μια άλλη μάχην ο Χατζηπέτρος κατά παράταξιν ενίκησε 3500 Τουρκαλβανούς, συνέλαβεν 200 αιχμαλώτους και απέσπασε πολλά πυροβόλα. 

Έτσι στην Ήπειρον οι Τούρκοι έχουν μείνει μόνον στα Γιάννενα, στο Μέτσοβο και στο φρούριο της Άρτας το οποίον πολυορκεί ο Κίτσος Τζαβέλλας. Στην Θεσσαλία έχουν περιορισθή εις την Λάρισσαν. Εις την Μαγνησίαν σχεδόν ουδείς Τούρκος έχει μείνει. Το τι γίνεται δεν περιγράφεται. Η κατάστασις πλέον είναι ανεξέλεγκτος. 

Είναι ένα ξέσπασμα του Ελληνικού Έθνους, ένα ξέσπασμα του Ελληνισμού. Είναι ένα ξέσπασμα που και αυτό το ίδιον το Κράτος το Ελληνικόν αδυνατεί να ελέγξη. Τα Τουρκικά στρατεύματα τα οποία, Γαλλικά και Αγγλικά πλοία αποβιβάζουν στην Πρέβεζα και στο Βόλο, υφίστανται κυριολεκτικώς πανολεθρίαν και διαλύονται. Οι πράκτορες που οι Αγγλογάλλοι στέλλουν στα κατεχόμενα, και διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις για να κάμψουν το ηθικόν των κατοίκων, συλλαμβάνονται. Η Επανάστασις έχει γίνει πλέον χείμαρρος ο οποίος παρασύρει τους Τούρκους εις την καταστροφήν. 

Δεν μιλάμε πλέον για απελευθέρωση της Θεσσαλίας, της Μαγνησίας, της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Επάνω στις σημαίες τους που κυματίζουν περίφανες, οι Έλληνες έχουν χαράξει δύο μεγάλα γράμματα,ΒΒ, που σημαίνει Βυζαντινό Βασίλειο. 

Ο Τούρκος Πασσάς Φουάτ, υπόσχεται στους Έλληνας Οπλαρχηγούς αξιώματα μεγάλα, αν συνεννοηθούν να ματαιώσουν την Επανάστασιν. Και η απάντησις των Ελλήνων είναι: Καλές Αντάμωσες στο Βυζάντιο. 

Οι αιώνιοι «φίλοι μας» Άγγλοι και Γάλλοι, βλέπουν ότι τα πράγματα εξελίσσονται άσχημα για τους Τούρκους και γι’αυτό στέλλουν τον Γάλλο πρεσβευτή Ρουέν στα Ανάκτορα και απειλούν τον Όθωνα και την Αμαλίαν, με αποκλεισμό των Αθηνών, αν δεν ενεργήσουν ώστε να ματαιωθή ο ξεσηκωμός. Η Αμαλία αρνείται να χαιρετήση τον Γάλλο Πρεσβευτή και ο Όθων τον διατάσσει να φύγη. [Η Αμαλία αυτή η ξένη Βασίλισσα, σκέπτεται και ενεργεί ως πραγματική Ελληνίδα, και ενδιαφέρεται αληθινά, για τα πεπρωμένα της νέας της Πατρίδος. Πρός τούτο παρίσταται εις τα Υπουργικά Συμβούλια και συνεργάζεται με τους Υπουργούς. Η ολόψυχος προσχώρησίς της εις τον Μεγαλοϊδεατισμόν και η Μεγαλοϊδεατική της δράσις, την απομακρύνουν από τους Αγγλογάλλους. Ενθαρρύνει την συλλογήν χρημάτων προς εξοπλισμόν των ατάκτων, αδιαφορούσα δια τας υποδείξεις ή και απειλάς ακόμη, των Αγγλογάλλων και συγχρόνως εμφυσεί εις τον Όθωνα την βαθείαν πίστιν εις την κατά θείον μήνυμα αποστολήν του να ελευθερώση τους Έλληνας-Χριστιανούς από τον Μωαμεθανικόν ζυγόν].

Αυτά γράφει ο Αλέξ.Ραγκαβής εις τα απομνημονεύματά του. Και ο Σπ.Πήλικας επίσης εις τα απομνημονεύματά του γράφει: [Η Αμαλία εκ της ιδιωτικής της περιουσίας παρείχε βοήθειαν εις πάντα δεόμενον βοήθειαν. Και εις αυτήν οφείλονται εκτός των άλλων αι πρώται δενδροστοιχίαι της Πρωτευούσης, η δημιουργία Εθνικού Κήπου των Αθηνών και η αναδάσωσις των περί τας Αθήνας λόφων. Όταν δε εξεδίωξεν μετά του Όθωνος τον Ρουέν, η Αμαλία καλεί Υπουργικόν Συμβούλιον όπου με υψωμένην την φωνήν λέγει: Η Κεντρική Ευρώπη (αναφέρει το σωστόν Κεντρική Ευρώπη και όχι Ευρώπη όπως συνηθίζεται ακόμη και σήμερα πολλες φορές να λέγεται), όταν μας έδωκεν τον Θρόνον της Ελλάδος επίστευεν ότι ο Όθων θα υπήκουε και θα ενεργούσε συμφώνως προς τας εντολάς των. Ο Όθων όμως και Εγώ είμεθα ταγμένοι να υπηρετήσωμε τα συμφέροντα του Ελληνικού Έθνους. Σήμερον το Έθνος θέλει Επανάστασιν και σείς Κοι Κοι βουλευταί οφείλετε να ηγηθήτε της Επαναστάσεως και να πολεμήσετε και σείς αν χρειασθή. Φωτιά παντού Φωτιά, η Επανάστασις πρέπει να προχωρήση]. 

Μετά από όλα αυτά έρχεται ο Αγγλογαλλικός στόλος και κηρύσσει αποκλεισμόν των Αθηνών επιβάλλων την κατοχήν. Μίαν κατοχήν η οποία διήρκεσεν από το 1854 έως το 1857. Μας κατάσχουν τα πλοία, δεν μπορούμε να κάνωμε ανεφοδιασμόν και οι αρχηγοί των στρατιωτικών μονάδων με συγκινητικές αναφορές ζητούν ψωμί μόνον ψωμί και δεν μπορούμε να τους στείλωμε ούτε ψωμί. Και με όλα αυτά, τα Γαλλικά στρατεύματα κατοχής φέρουν την χολέρα, από την οποίαν εντός είκοσιν ημερών πεθαίνουν 5000 Αθηναίοι. Αλλά οι Έλληνες αντέχουν και συνεχίζουν και η Επανάστασις όλο και χαράσσει πιο βαθυά τα ίχνη της, όλο και περισσότερον κάνει γνωστήν την παρουσίαν της εις τον άλλον κόσμον. Μετά όμως την ήτταν της Ρωσίας αναγκάζεται ο Όθων, μη βλέποντας διέξοδον, να υποχωρήση και να σχηματίση Κυβέρνησιν της αρεσκείας των κατακτητών Αγγλογάλλων με επικεφαλής τον Μαυροκορδάτον. Λογοκρίνεται η εφημερίς ΑΙΩΝ, η οποία με τα άρθρα της εφανάτιζε τον λαόν, καυτηριάζοντας την αδικίαν και τέλος αναγκάζεται ο Όθων να δηλώση την Ελλάδα ως ουδετέραν. 

Όλα αυτά έχουν διασωθή και ευρίσκονται εις τα Ιστορικά Αρχεία, εις την Βιβλιοθήκην της Βουλής και εις την Μπενάκειον Βιβλιοθήκην. Σκέπτομαι, αληθεια πόσο πολύ ομοιάζουν κάποια Ιστορικά γεγονότα και πως ο χρόνος δεν αλλάζει την Ιστορίαν, αλλά απλώς αλλάζουν τα πρόσωπα με την πάροδον του χρόνου. 

΄Ετσι χωρίς βεβαίως να νικηθούν οι Έλληνες, οι μάχες αυτές τελειώνουν εις τα τέλη Μαϊου του 1854 και οι στρατιωτικές δυνάμεις επιστρέφουν εντός των συνόρων. Υπήρξαν όμως από όλην αυτήν την ιστορίαν τεράστια τα οφέλη για τους Έλληνας. 

Πρώτον διότι κατέστησαν γνωστόν εις τον πολιτισμένον κόσμον ότι παρά τα εσκεμμένα εμπόδια τα οποία τους δημιουργούσαν κάποιοι «πολιτισμένοι φίλοι», παραμένουν πιστοί εις το δίκαιον και εις τον Ελληνικόν Τρόπον ζωής, με τα μεγάλα πλεονεκτήματα. 

Και δεύτερον,διότι είχαν ήδη προετοιμασθή, όταν έλθη η ώρα να επαναλάβουν τον Αγώνα. Και η Ώρα ήλθε το 1877. 

Περί αυτού όμως θα αναφερθούμε εις το Δεύτερον μέρος του ιστορήματος αυτού.Ευχαριστώ για την φιλοξενία. 

Ηλίας Κ. Τριανταφύλλου 

Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π