Η ΦΑΡΣΑ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΗΣ ΛΑΪΔΑΣ…!

Επιμέλεια: Ελένη Σοφού

Ο Απρίλιος, ο δεύτερος μήνας της Άνοιξης, «ανοίγει» με τη γνωστή σε όλους μας Πρωταπριλιά, ένα έθιμο με φάρσες και αθώα ψέματα. Το έθιμο έλκει την καταγωγή του από τη Δύση, ίσως από τους Αρχαίους Κέλτες ή πιο πιθανά από τη Γαλλία του 16ου αιώνα. Το έθιμο της Πρωταπριλιάς είναι τόσο διαδεδομένο σε όλο τον κόσμο που στην Αμερική έχει ιδρυθεί μέχρι και Μουσείο Φάρσας, το οποίο εδρεύει στην Καλιφόρνια και περιλαμβάνει οτιδήποτε σχετικό με παιγνιώδη ψέματα.
Φιλοξενεί εκθέματα από διάσημες φάρσες, ενώ χωρίζεται σε επιμέρους ενότητες. Στην ιστορική πτέρυγα παρουσιάζονται οι φάρσες από τον Μεσαίωνα μέχρι σήμερα. Υπάρχει ειδική αίθουσα για τα πρωταπριλιάτικα ψέματα και τις διαδικτυακές «απάτες». Στην Ελλάδα το έθιμο της Πρωταπριλιάς αποτελεί ένα σκόπιμο ξεγέλασμα των «αθώων» θυμάτων μας. Με αφορμή την Πρωταπριλιά αξίζει να αναφερθούμε σε μια ιστορία, μια φάρσα, που ενώ δεν έγινε την Πρωταπριλιά ωστόσο έχει ιδιαίτερη σημασία αφού πρωταγωνιστές είναι ο φιλόσοφος Διογένης και η διάσημη εταίρα Λαΐδα από την Κόρινθο. 

Ο Διογένης, ο εμβληματικός πρωτοπόρος των Κυνικών, γεννήθηκε στη Σινώπη περίπου το 421πΧ. Η επαναστατική και ανατρεπτική διδασκαλία του η οποία έθιγε αποκλειστικά κοινωνικά και ηθικά προβλήματα, καθώς και ο τρόπος της σκέψης και της ζωής του, τον έκαναν να ξεχωρίζει. Κοντά στον πατέρα του Ικεσία έμαθε την τέχνη της χαρακτικής νομισμάτων, όμως τον συνέλαβαν για παραχάραξη και τον εξόρισαν στην Αθήνα. Εκεί διέμενε όλες τις εποχές του χρόνου εκτός από το καλοκαίρι που έφευγε για την Κόρινθο. 

Η Λαΐδα έζησε στην Κόρινθο την περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου 431-404πΧ. Ήταν η πιο εντυπωσιακή, πανέμορφη, διάσημη πόρνη. «Όλη η Ελλάδα έλιωνε από πόθο μπροστά στην πόρτα της», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ρωμαίος ποιητής Προπέρτιος. Είχε καλλίγραμμο σώμα, όμορφες μπούκλες και δυο στήθη «σαν κυδώνια». Εκτός από την ομορφιά και τον αισθησιασμό της φημιζόταν για τη μόρφωση και την καλαισθησία της. Η φήμη της ήταν τέτοια που την πλησίαζαν άνδρες από όλη την Ελλάδα, πληρώνοντας υπέρογκα ποσά για να κοιμηθούν μια νύχτα μαζί της. Λόγω των μεγάλων ποσών που ζητούσε για τις «υπηρεσίες» της και την απληστία της συνήθιζαν να την αποκαλούν «Αξίνη». 

Ο Διογένης ζούσε τα καλοκαίρια στην Κόρινθο την εποχή που ήταν εκεί η διάσημη Λαΐδα. Η όμορφη εταίρα είχε ενοχληθεί από την πρωτοφανή αδιαφορία που έδειχνε για εκείνη ο Διογένης όταν πήγαινε στην Κόρινθο. Αν και ανάμεσα στους θαυμαστές της συγκαταλέγονταν μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της φιλοσοφίας και των τεχνών, ο Διογένης έμενε τελείως αδιάφορος. Όταν κάποιος φίλος του τον ρώτησε γιατί δεν επισκέπτεται την Λαΐδα, αυτός απάντησε: «Ουκ ωνέομαι εγώ δεκακισχιλίων μίαν μεταμέλεια», δηλαδή: «Δεν αγοράζω με δέκα χιλιάδες κάτι για το οποίο θα μετανιώσω». Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σήμερα σε 2.000 €. Η Λαΐδα μαθαίνοντας το περιστατικό πειράχτηκε και αποφάσισε να τιμωρήσει τον φιλόσοφο κάνοντάς του την εξής φάρσα. 

Μία ημέρα κατάφερε να τον πλησιάσει, του είπε πόσο πολύ τον θαυμάζει και του πρότεινε μία ερωτική βραδιά μαζί της δωρεάν, αρκεί στο δωμάτιο που θα συνευρεθούν να μην υπάρχει το παραμικρό φως. Ο Διογένης δέχτηκε την πρόταση της και πήγε να την συναντήσει σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Η Λαΐδα, όμως, δεν βρισκόταν στο δωμάτιο. Τη θέση της είχε πάρει μια άσκημη και ηλικιωμένη υπηρέτριά της. Ο Διογένης δεν κατάλαβε τίποτα και πέρασε τη νύχτα με την άγνωστη γυναίκα από την οποία δέχτηκε όλες τις «θωπείες» που του υποσχέθηκε η Λαΐδα. Την επόμενη ημέρα και αφού θεωρούσε πως πέτυχε τον σκοπό της, η εταίρα άρχισε να διαδίδει την φάρσα που έστησε στο Διογένη, με σκοπό να τον εξευτελίσει. Όμως ο Διογένης απτόητος έβαλε στη θέση της την άταχτη εταίρα με την απάντησή του: «Λύχνου σβεσθέντος, πάσα γυνή Λαΐς», δηλαδή «Στο σκοτάδι όλες οι γυναίκες σαν τη Λαΐδα είναι». Η εταίρα εντυπωσιάστηκε από το πνεύμα του φιλοσόφου και του προσέφερε μια πραγματική νύχτα μαζί της χωρίς να ζητήσει χρήματα. Άλλωστε, ο Διογένης δεν είχε να της δώσει αυτό που ο ίδιος περιφρονούσε, δηλαδή τα τάλαντα. 

Έτσι λοιπόν βγήκε μια ιστορική φράση από μία φάρσα...και μια ερωτική νύχτα χωρίς φως!!!

Καλή Πρωταπριλιά! Καλό μήνα! 

Πηγή: Βίοι Φιλοσόφων Διογένης ο Κύων.