ΠΟΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΤΕΡΗΘΗΚΑΜΕ;

 ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Υποθέτω ότι ο εθνικός μας ποιητής όταν έγραφε τον «'Υμνο εις την Ελευθερίαν» δεν θα είχε προβλέψει τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτή η λέξη για τους 'Ελληνες δύο αιώνες μετά. Σκέφτομαι, δε, πως θα ήταν χρήσιμο, αν μέσα σε όλες τις εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση, κάποιοι κατέγραφαν τον βίο ορισμένων λέξεων που ξεκινάει από τη βαθιά αρχαιότητα της γλώσσας μας και συνεχίζει ακόμη και σήμερα.

Πρόχειρα αναφέρω τις λέξεις «ελευθερία», «πατρίδα», αλλά και «μύθος» και «θυμός». Επέζησαν στη διάρκεια τόσων αιώνων, πλην όμως, όπως όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, υπέστησαν τα τραύματα και τις αλλοιώσεις των καιρών. Η σημασία τους μεταμορφώθηκε μέσα στη χρήση τους και τα συμφραζόμενα της ζωής. Το ενδιαφέρον είναι ότι η πραγματική μεταμόρφωση ήρθε στη διάρκεια αυτών των 200 ετών του σύγχρονου ελληνικού βίου. Εξηγούμαι: Η σημασία της λέξης ελευθερία για τον Σολωμό δεν απέχει πολύ από τη σημασία που είχε για τον 'Ελληνα της κλασικής εποχής. Απέχει πολύ περισσότερο από τη σημασία την οποία μεταφέρει η σημερινή της χρήση. 

Αν ο Διονύσιος Σολωμός άκουγε τους λυρικούς του δημόσιου βίου μας –πολιτικούς, δημοσιολογούντες ή απλώς φωνασκούντες– να υμνούν την απελευθέρωσή μας από τον εγκλεισμό του κορωνοϊού, θα αναρωτιόταν πόσο παρωχημένες είναι οι αντιλήψεις του. Μόνη του παρηγοριά ο Ελύτης, που θα του υπενθύμιζε ότι η υποχρέωσή του ως ποιητή είναι να μας πει τι βλέπει στον αιώνα του. Πώς είναι δυνατόν να μην είδε ότι ο κόσμος του, μέσα σε λιγότερα από 200 χρόνια, θα έλεγε τη λέξη «ελευθερία» και θα εννοούσε «σουλάτσο», «σούρσιμο από καφετέρια και φαγάδικο», σουλάτσο και πάλι, άντε και καμιά διαδήλωση. Τα σκεφτόμουν χθες όταν άκουγα τους 'Υμνους εις την Ελευθερίαν που ανέπεμπαν οι διάφοροι. «Επιτέλους απελευθερωθήκαμε, επιτέλους ξαναπήραμε τη ζωή μας, επιτέλους βγήκαμε από τα σπίτια μας». 

Αντιλαμβάνομαι και συμμερίζομαι τον πόνο όσων επαγγελματιών υποχρεώθηκαν να αναστείλουν τις δραστηριότητές τους λόγω κορωνοϊού. Και βέβαια, δεν μπορεί να καλύψει το κενό η αποζημίωση. Η αναστολή της οικονομίας δημιουργεί μια «δυναμική» αδράνειας η οποία δύσκολα θα καλυφθεί. Και αυτό θα είναι το πραγματικό πρόβλημα στους επόμενους μήνες. 

Με αφήνει παντελώς αδιάφορο η προσπάθεια παραγωγής λυρικής υπεραξίας από όσους ποζάρουν για το casting των νέων αγωνιστών της αγανάκτησης και του θυμού. Προγραμματίζουν την επόμενη πράξη της αντιπολίτευσης, τους «νέους αγανακτισμένους». Θα είναι οι αγωνιστές της «ελευθερίας του σουλάτσου». Ευγενές το άθλημα. Απλώς ελάχιστα παραγωγικό.

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/