ΠΕΡΙ "ΛΕΙΨΑΝΔΡΙΑΣ"!

Του Αθανάσιου Ρήγα

Οι ΗΠΑ είναι μια χώρα 342 εκατομμυρίων ανθρώπων, που παράγουν ΑΕΠ ύψους 27 τρισ. δολάρια. Από τις 10 εταιρείες με τη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση οι 8 είναι αμερικάνικες, και 13 από τα 20 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου βρίσκονται στην επικράτεια της. Η πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ αμφισβητείται, εντούτοις οι ανωτέρω επιδόσεις είναι αναμφισβήτητες.

Η μέση ηλικία CEO των εταιρειών Fortune 500 ανέρχεται στα 59,2 χρόνια και η μέση ηλικία προέδρων πανεπιστημίων στις ΗΠΑ είναι 60 χρονών. Προκύπτει λοιπόν ηλικιακή ταύτιση στην κορυφή της ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής διοίκησης γεγονός που αντανακλά το μείγμα αναγκαίων απαιτήσεων των συγκεκριμένων θέσεων και δεν είναι άλλες από τη συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία, παράλληλα με ένα επαρκές επίπεδο διαύγειας και ζωτικότητας.

Παρακολουθώντας τις τελευταίες εβδομάδες τη συζήτηση για την ηλικία των υποψηφίων προέδρων των ΗΠΑ, συνειδητοποίησα ότι ο μεν Biden, αν εκλεγεί, στο τέλος της δεύτερης θητείας του (20/1/2029) θα είναι 86 και ο Trump 82 αντίστοιχα. Αν η συνθήκη αυτή λάμβανε χώρα σε μια από τις ανωτέρω εταιρείες ή πανεπιστήμια, μπορούμε όλοι να φανταστούμε ποιες θα ήταν οι συνέπειες, αλλά κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στον επιχειρηματικό και ακαδημαϊκό κόσμο. Όμως συμβαίνει στον πολιτικό κόσμο και μάλιστα μιας υπερδύναμης.

Η ανωτέρω ένδεια εντοπίζεται και αλλού. Στη Γαλλία δεν έχουν ηλικιακό ζήτημα, αλλά είναι καθομολογημένο, ότι, μετά και τις πρόσφατες εκλογές, κανένας πολιτικός αρχηγός δεν διαθέτει τα χαρακτηριστικά για να βγάλει τη χώρα από την περιδίνηση στην οποία βρίσκεται. Στο Η.Β. από το Brexit και μέχρι την πρόσφατη ήττα των Tories, 4 πρωθυπουργοί διορίστηκαν από το στέμμα, αναδεικνύοντας την πρωτοφανή αδυναμία διοικήσεως.

Στη χώρα μας η κεντροαριστερά ψάχνει τον εκπρόσωπο της, ώστε να σταθεί και να επιτελέσει ουσιαστικά τον αντιπολιτευτικό της ρόλο, ο οποίος, εν τοις πράγμασι, έχει χαθεί από το 2019 και τυπικά από το καλοκαίρι του 2023, χωρίς μέχρις ώρας, να διαφαίνεται κάποιο φως. Αλλά και στην κυβέρνηση ο πρωθυπουργός, στα κορυφαία υπουργεία ανακυκλώνει τα ίδια πρόσωπα και μέσω των δεύτερων θέσεων προσπαθεί να ικανοποιήσει τις πολιτικές φιλοδοξίες των πολιτευτών του, προκειμένου να εξασφαλίσει την εσωτερική κομματική ειρήνη.

Τι φταίει για αυτή τη λειψανδρία; Γιατί ικανοί άνθρωποι δεν θέλουν να ασχοληθούν ενεργά με τα κοινά, κάτι το οποίο στην αρχαία Αθήνα λογιζόταν ως ντροπή, όπως γλαφυρά το περιγράφει ο Περικλής στον "Επιτάφιο";

Κατά την άποψη μου ο κύριος λόγος που ικανοί άνθρωποι αποφεύγουν πλέον την πολιτική σχετίζεται με την επικρατούσα τοξικότητα. Σε συνθήκες πόλωσης οι προσωπικές επιθέσεις αποτρέπουν ικανούς ανθρώπους να εμπλακούν σε ένα τέτοιο πλαίσιο. Το βάρος δίδεται κυρίως στα βραχυπρόθεσμα εκλογικά οφέλη παρά στις μακροπρόθεσμες πολιτικές λύσεις, με λαϊκιστικά μέτρα προς τέρψη των πιστών ψηφοφόρων, αντί για ενημερωμένες μακροπρόθεσμες πολιτικές.

Όμως πέρα από τη δεδομένη τοξικότητα οι αιτίες της έλλειψης "πάγκου" στην ελληνική πολιτική σκηνή, οφείλονται, φρονώ και στην έντονη ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής. Η πιθανότητα κάποιος πολιτικός να περάσει την πόρτα του ανακριτή και να ταλαιπωρηθεί για χρόνια μέχρι να "καθαρίσει" το όνομα του είναι υψηλή.

Η υπόθεση του Βατοπεδίου συγκλόνισε το πανελλήνιο το 2009, μέχρι να έρθει η ελληνική Δικαιοσύνη το 2017 για να αθωώσει πλήρως όλους τους κατηγορούμενους. Δεν θα ξεχάσω την περίπτωση του Παναγιώτη Πικραμένου, πρώην προέδρου του ΣτΕ και διατελέσαντος υπηρεσιακού πρωθυπουργού το 2012, που κατηγορήθηκε ότι δωροδοκήθηκε στο πλαίσιο του "σκανδάλου" NOVARTIS και να δακρύζει ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής, υπό το ψυχολογικό βάρος "μυθιστορηματικών κατηγοριών" εναντίον του. Όταν όλες οι κατηγορίες κατέρρευσαν, μετά από κάποια χρόνια, οι πολιτικοί αντίπαλοι παραδέχθηκαν "ατυχείς χειρισμούς".

Προφανώς όλοι ελεγχόμαστε, αλλά η ευκολία εκτόξευσης αβάσιμων κατηγοριών, που θα πατήσουν στις ράγες της αργοπορούσας ελληνικής δικαιοσύνης, αποτελεί ένα πολύ αποτελεσματικό όπλο πολιτικής εξόντωσης και εξ αντανακλάσεως αποτροπής ενεργούς συμμετοχής στα κοινά.

Για να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή ικανών ανθρώπων στα κοινά, χρειάζεται ένα πιο υποστηρικτικό και διαφανές περιβάλλον, που να προάγει την ακεραιότητα, τη δικαιοσύνη και την ουσιαστική αλλαγή. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να επιστρέψουμε στις αξίες της αρχαίας Αθήνας, όπου η συμμετοχή στα κοινά θεωρείτο τιμή και καθήκον κάθε πολίτη. Επιπλέον, πρέπει να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότερη λειτουργία της δικαιοσύνης, η οποία θα πρέπει να εξοπλιστεί με κατάλληλα εργαλεία, προκειμένου οι καταγγελίες να ερευνώνται τάχιστα και, εφόσον δεν συνοδεύονται από επαρκή στοιχεία, να αρχειοθετούνται. Παράλληλα, πρέπει να προβλέπονται αυστηρές ποινές για τους λοιδορούντες, ώστε να αποτρέπονται κακόβουλες επιθέσεις και να προστατεύεται η φήμη των εμπλεκομένων.

Αυτές οι αλλαγές θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα εφαλτήριο προσέλκυσης και πάλι ικανών ανθρώπων στην πολιτική, οι οποίοι συγχρόνως θα προκαλέσουν το ενδιαφέρον των πολιτών για τα κοινά και τα φαινόμενα αποχής να περιοριστούν, εξασφαλίζοντας έτσι ένα πιο συμμετοχικό και καλύτερο μέλλον για όλους.

Ο κ. Αθανάσιος Ρήγας είναι Δικηγόρος LL.M (multi)

*Η λέξη σημαίνει έλλειψη ανδρών σε σχέση με τις γυναίκες, όπως συμβαίνει σε μια χώρα λόγω των συχνών πολέμων. Έχει και την έννοια έλλειψης επαρκούς αριθμού ικανών ειδικευμένων ατόμων, ανεξαρτήτως φύλου και στο παρόν άρθρο χρησιμοποιείται με αυτή την έννοια.

Πηγή: https://www.capital.gr