ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΑΓΙΔΑ Ή ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;

Του Ανδρέα Κούτρα*

Στις 21 Ιουλίου του 2011 ο τότε πρωθυπουργός κ.Παπανδρέου είχε γυρίσει στην Αθήνα μέσα σε ένα παραλήρημα ενθουσιασμού από τα ΜΜΕ για την μεγάλη νίκη που είχε επιτευχθεί στο Eurogroup των Βρυξελλών. Ήταν τότε που είχαμε συμφωνήσει το πρώτο PSI που δεν έγινε ποτέ. Μερικές από τις δηλώσεις υπουργών εκείνων των ημερών ίσως φανούν γνώριμες (από το Βήμα 22-07-11)

*Με την απόφαση γυρίζει μια σελίδα για τη χώρα μας και τώρα το χρέος μας είναι να κάνουμε αυτά για τα οποία έχουμε δεσμευτεί. Θωρακίστηκε η Ελλάδα και η ευρωζώνη στο σύνολο της

*Η χώρα μας μπαίνει σε νέα μορφή οικονομικής σταθερότητας, με την προϋπόθεση να είμαστε συνεπείς

*Η υφεσιακή λογική θα ανακοπεί όχι αμέσως, αλλά τους επόμενους μήνες θα αρχίσουμε να βλέπουμε σημάδια ανάκαμψη. Δεν θα μας ξαναδοθούν ευκαιρίες σαν τη χτεσινή.

*Είναι μια απόφαση που δίνει στην Ελλάδα τον χρόνο για αλλαγές. Είναι μια απόφαση που δικαιώνει τη δουλειά που έγινε από την αρχή, που δικαιώνει όλες τις θυσίες του ελληνικού λαού.

*Πατάμε σταθερά, είμαστε πιο σίγουροι, δεν κινδυνεύουμε καθημερινά από στάση πληρωμών και έχουμε περισσότερες αναπτυξιακές δυνατότητες

*Βρεθήκαμε στο χείλος της αβύσσου, αλλά δεν το βάλαμε κάτω. Είναι μια απόφαση που με τον πιο καθαρό τρόπο αντικρούει τα επιχειρήματα περί μη διαπραγμάτευσης

Είχα γράψει τότε ένα άρθρο στο οποίο εξηγούσα γιατί δεν συμμερίζομαι τον ενθουσιασμό των υπευθύνων. Είχα πει πως ήταν πακέτο σωτηρίας των τραπεζών της Ευρώπης και όχι της Ελλάδος. Πως δεν έπασχε η Ελλάδα από κρίση ρευστότητας αλλά βιωσιμότητας του χρέους.

Δυστυχώς κάτι ανάλογο ζούμε και τώρα με την σημερινή κυβέρνηση. Η συμφωνία που υπέγραψε η Ελληνική κυβέρνηση την Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια μεγάλη παγίδα ή μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα. Ας ελπίσουμε όχι και η τελευταία. Ας κάνουμε λοιπόν μια συγκριτική ανάλυση των συμφωνηθέντων.

Α. Λεκτικές αναδιαρθρώσεις. 

Μπορεί να μην κατορθώσαμε να κουρέψουμε το χρέος όμως αναδιαρθρώσαμε το λεξιλόγιο:

Τρόικα - Τρεις Θεσμοί

Μνημόνιο - Συμβόλαιο-Συμφωνία ή λίστα δεσμεύσεων

Όχι αξιολόγηση - Θα κλείσουμε την αξιολόγηση

Β. Χρήματα

Διεκδικούσαμε τα χρήματα του ΤΧΣ - Μηδέν. Μας τα πήραν πίσω.

Θέλουμε να αυξήσουμε τα έντοκα - Σχεδόν Μηδέν. Ίσως αργότερα.

Τελευταία δόση 7.2 δις - Μόνο αν κλείσει η αξιολόγηση που δεν θέλαμε να κλείσουμε.

Γ. Άλλες θέσεις

Χρέος-Κούρεμα - Καμία περίπτωση

Χρέος-αναδιάρθρωση - Στο απώτερο μέλλον

Λέγαμε πως το Χρέος δεν είναι βιώσιμο - Τώρα λέμε πως είναι βιώσιμο για να μειώσουμε τα πλεονάσματα

Πρωτογενές πλεόνασμα 1.5% - Διαβεβαίωση πως θα προσαρμοστεί προς τα κάτω. Αναλόγως των δημοσιονομικών συνθηκών.

Ζητήσαμε Γέφυρα. Σκίζουμε μνημόνιο - Πήραμε παράταση για να κλείσουμε την αξιολόγηση με βάση τους όρους του μνημονίου αλλά με κάποια ευελιξία.

Θέλαμε πρόγραμμα Θεσσαλονίκης - Υπογράψαμε να μην κάνουμε τίποτα που θα διακινδυνέψει την δημοσιονομική σταθερότητα ή τις τράπεζες ή που δεν θα αρέσει στους εταίρους.

Ζητούσαμε 6 μήνες - Πήραμε 4 μήνες. Μετά θα υπογράψουμε νέο μνημόνιο-συμβόλαιο για να πάρουμε χρήματα να πληρώσουμε τα 6.5δις ομόλογα που λήγουν το καλοκαίρι.

Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε πως αυτή η συμφωνία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί επιτυχία αν με τον όρο επιτυχία ορίσουμε την διαφορά από το τι θέλαμε και το τι πήραμε. Όμως για πολλούς είναι επιτυχία.Η ελληνική κυβέρνηση βρέθηκε όπως και η κυπριακή στο ίδιο δίλημμα. Μη αποδοχή των όρων του Eurogroup θα είχε ως αποτέλεσμα την άμεση εφαρμογή περιορισμών στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων προς το εξωτερικό καθώς και εβδομαδιαίο όριο στις αναλήψεις. Και αυτό το όριο δεν θα ήταν ιδιαίτερα υψηλό. Μερικοί το υπολόγιζαν σε κάτω από 200 ευρώ την εβδομάδα. Με άλλα λόγια τα περί αυτοκτονίας και αποτοξίνωσης πήγαν περίπατο.

Άλλοι πάλι θεωρούν επιτυχία πως δεν φύγαμε από το ευρώ. Το γεγονός όμως είναι πως το περίφημο Grexit δεν ήταν σοβαρή επιλογή από την Ευρώπη. Υπάρχουν πολλά εργαλεία για να μας πείσουν να συμμορφωθούμε και να υπογράψουμε (όπως η λειτουργία των τραπεζών). Δεν χρειάζεται να βγούμε από την Ευρώπη για να υποστούμε μεγάλη ζημία. Και για ένα κόμμα μεγάλη ζημία είναι να χάσει την κυβέρνηση.

Όμως το κερασάκι στην τούρτα ήταν η συμφωνία για τον κατάλογο το μεταρρυθμίσεων. Αφού ζητούσαμε επιμόνως την εθνική μας αξιοπρέπεια, την εθνική μας κυριαρχία, υπερηφάνεια και ανεξαρτησία, το Eurogroup αποφάσισε να μας δώσει την ιδιοκτησία (αγγλιστή «taking ownership of the program») των μεταρρυθμίσεων κρατώντας φυσικά την ψιλή κυριότητα.

Μέχρι τώρα οι κυβερνήσεις του Πασοκ και της ΝΔ αρνήθηκαν να εργαστούν σε ένα εθνικό πρόγραμμα ανασυγκρότησης και μεταρρυθμίσεων της ελληνικής οικονομίας για ένα πολύ απλό λόγο.

Αν το μισητό μνημόνιο πετύχαινε θα οικειοποιηθούν την επιτυχία. Αν αποτύγχανε θα λέγανε, όπως και το κάνανε με συνέπεια ως τώρα, πως φταίνε οι κακοί ξένοι. Με άλλα λόγια δεν χάσαμε την εθνική κυριαρχία μας, απλά δεν την εξασκήσαμε. Και όπως λένε και οι ξένοι αν δεν το κάνεις το χάνεις (Use it or lose it).

Τώρα όμως ο υπουργός οικονομικών κ.Βαρουφάκης σήκωσε το γάντι. Και πολύ σωστά έπραξε. Όμως το γάντι το σήκωσε αυτός και όχι η κυβέρνηση ή οι υποστηρικτές της. Τα δυο κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση είναι τα πιο εχθρικά σε οποιαδήποτε μεταρρύθμιση που έχουν ίσως περάσει από την ιστορία. Εδώ λοιπόν είναι η παγίδα. Αν επιχειρήσει και όλοι μας ελπίζουμε όχι μόνο να επιχειρήσει αλλά και να επιτύχει να κάνει μεταρρυθμίσεις θα βρει λυσσαλέα αντίδραση από τους συντρόφους του αλλα και από το λαό που πίστεψε πως υπάρχει άλλος δρόμος. Αν δεν τις επιχειρήσει ή δεν επιτύχει τότε μας περιμένουν ακόμα χειρότερες μέρες.

Αυτή είναι η παγίδα που του έστησαν οι Ευρωπαίοι ή η μεγάλη ευκαιρία της Ελλάδος να αποδείξει ότι έχει όραμα και μπορεί.

Σε όλα τα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε πως η οικονομία θα χάσει τουλάχιστον 6 μήνες ζωής. Ήδη η ανάπτυξη που υπολογιζόταν στο 1.8% για το 2015 έχει αναθεωρηθεί στο αισιόδοξο 0.6% από μεγάλους οίκους. Σε αυτό το τοπίο θα είναι εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο ο προϋπολογισμός να έχει πλεόνασμα όπως έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση. Τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής αν και σωστά δεν έχουν άμεσο εισπρακτικό αποτέλεσμα. Αυτό σημαίνει πως η κυβέρνηση ενδέχεται να καταφύγει στις γνωστές μεθόδους επιδρομής στις συντάξεις και στους μισθούς για να βρει χρήματα. Εκτός και αν το αποφύγει μέσω της γνωστής συνταγής του στρίβειν δια των εκλογών και δημοψηφισμάτων.

* Ο Ανδρέας Κούτρας είναι οικονομικός αναλυτής. Εργάζεται στο Λονδίνο ως αναλυτής του Ευρωπαϊκού χρέους στην ITC Markets. Αρθρογραφεί στο http://andreaskoutras.blogspot.com.

Πηγή:http://news247.gr