Κώστας Μαυραγάνης
HuffPost Greece
ELOI_OMELLA VIA GETTY IMAGES
Όλοι (προφανώς) γνωρίζουμε τη Σελήνη ως τον φυσικό δορυφόρο της Γης- ωστόσο πολλοί άλλοι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος διαθέτουν πληθώρα φεγγαριών, πολλοί εκ των οποίων μάλιστα (όπως η Ευρώπη στον Δία ή ο Τιτάνας στον Κρόνο) παρουσιάζουν έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον, καθώς θεωρούνται «δυνατοί» υποψήφιοι για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής.
Το θέμα της ύπαρξης και άλλων δορυφόρων του πλανήτη μας πέρα από τη Σελήνη απασχολεί αστρονόμους από τον 19ο αιώνα ακόμα, και κατά καιρούς έχουν παρουσιαστεί διάφορες υποθέσεις, καμία εκ των οποίων ωστόσο δεν αποδείχτηκε ότι ισχύει – παρόλα αυτά, όμως, πρέπει να σημειωθεί πως κοντά στον πλανήτη μας υπάρχουν αρκετά ΝΕΟ (Near-Earth Objects), με τροχιές που βρίσκονται σε κάποιου είδους «συντονισμό» με τη Γη (αν και ο χαρακτηρισμός τους ως «φυσικοί δορυφόροι» του πλανήτη μας θα ήταν μάλλον «τραβηγμένος»).
Σε κάθε περίπτωση, μέχρι τώρα ουδείς είχε αμφισβητήσει επιτυχώς την μοναδικότητα της Σελήνης ως μοναδικού φυσικού δορυφόρου/ φεγγαριού της Γης- αλλά αυτό άλλαξε πρόσφατα, καθώς ομάδα Ούγγρων επιστημόνων και φυσικών επιβεβαίωσε την ύπαρξη δύο νεφών σκόνης σε ημισταθερά σημεία, σε απόσταση «μόλις» 400.000 χιλιόμετρα από τη Γη. Τα νέφη αυτά είχαν εντοπιστεί αρχικά το 1961, από τον Πολωνό αστρονόμο Καζιμίερζ Κορντιλέβσκι, και η αλήθεια είναι πως δεν είναι ιδιαιτέρως ορατά (για την ακρίβεια, αχνοφαίνονται)- οπότε και η ύπαρξή τους ήταν υπό αμφισβήτηση.
Το σύστημα Γης- Σελήνης έχει πέντε σημεία σταθερότητας, όπου οι βαρυτικές δυνάμεις διατηρούν τη σχετική θέση των αντικειμένων που βρίσκονται εκεί. Δύο από τα αυτά τα αποκαλούμενα σημεία Λαγκράνζ (Lagrange), τα L4 και L5, σχηματίζουν ισόπλευρο τρίγωνο με τη Γη και τη Σελήνη, και κινούνται γύρω από τη Γη, με τη Σελήνη να κινείται και αυτή στην τροχιά της.
Τα L4 και L5, ωστόσο, δεν είναι εντελώς σταθερά, καθώς διαταράσσονται από τη βαρυτική έλξη του Ήλιου- παρόλα αυτά, θεωρείται σε γενικές γραμμές πως είναι σημεία όπου μπορεί να συγκεντρώνεται κοσμική σκόνη, έστω και προσωρινά. Ο Κορντιλέβσκι παρατήρησε δύο κοντινά «συμπλέγματα» σκόνης στο L5 το 1961, και στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλες αναφορές, ωστόσο, όπως προαναφέρεται, δεν φαίνονταν καλά, οπότε πολλοί επιστήμονες αμφισβητούσαν την ύπαρξή τους.
Στο πλαίσιο ερευνητικού/ επιστημονικού άρθρου νωρίτερα μέσα στο έτος, η ουγγρική ομάδα, με επικεφαλής τον Γκαμπόρ Χορβάθ του Πανεπιστημίου Eotvos Lorand, δημιούργησε μοντέλα των νεφών Κορντιλέβσκι για να αξιολογηθεί το πώς σχηματίζονται και το πώς θα μπορούσαν να εντοπιστούν- ενώ επίσης έγιναν έρευνες πάνω στον εντοπισμό τους μέσω πολωτικών φίλτρων. Εν τέλει, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό σύστημα πολωτικού φίλτρου πάνω σε κάμερα, τράβηξαν εικόνες από τις φερόμενες θέσεις του νέφους Κορντιλέβσκι στο σημείο L5.
Στις εικόνες αυτές φαίνεται πολωμένο φως να αντανακλάται από σκόνη, επεκτεινόμενη πέρα από το οπτικό πεδίο του φακού της κάμερας. Τα ευρήματα της έρευνας συνάδουν με προβλέψεις που είχαν κάνει οι ίδιοι οι ερευνητές σε προηγούμενο επιστημονικό άρθρο, καθώς και με τις παρατηρήσεις των νεφών Κορντιλέβσκι πριν από 60 χρόνια. Επίσης, η ομάδα του Χόρβαθ ήταν σε θέση να αποκλείσει το ενδεχόμενο άλλων φαινομένων που θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα αυτές τις παρατηρήσεις, επιβεβαιώνοντας έτσι την παρουσία του νέφους σκόνης.
Τα δύο νέφη βρίσκονται σε απόσταση από τη Γη αντίστοιχη αυτής του πλανήτη μας από τη Σελήνη. Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του National Geographic, το κάθε νέφος έχει πλάτος/ επιφάνεια που αντιστοιχεί σε 30 επί 20 σεληνιακούς δίσκους στον νυχτερινό ουρανό- περίπου 105.000 χλμ επί 72.000 χλμ (!). Οπότε είναι γιγαντιαία- αλλά τα σωματίδια από τα οποία απαρτίζονται εκτιμάται πως έχουν διάμετρο μόλις ενός μικρομέτρου (εκατομμυριοστού του μέτρου), και λάμπουν πολύ αχνά όταν πέφτει πάνω τους το φως του Ήλιου.
Οπότε, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, δεν πρόκειται για «κανονικούς» φυσικούς δορυφόρους, όπως η Σελήνη, αλλά περισσότερο για «ψευδορυφόρους»- αλλά η ανακάλυψή τους είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς αφ‘ενός σημαίνει πως παρόμοια τέτοια νέφη ίσως να βρίσκονται κρυμμένα και αλλού κοντά στη Γη, και αφ’ετέρου αυξάνουν τις γνώσεις μας σχετικά με τα σημεία Λαγκράνζ, τα οποία εκτιμάται πως θα μπορούσαν στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον να αξιοποιηθούν για πληθώρα σκοπών όπως η εγκατάσταση διαστημικών σταθμών- «βατήρων» για αποστολές σε πιο απομακρυσμένους προορισμούς του Ηλιακού Συστήματος.
H σχετική έρευνα δημοσιεύτηκε στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.