ΠΡΟΤΑΣΗ... ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΗ!

Επιμέλεια: Ελένη Σοφού

«Τι τη θέλουμε, βρε αδέρφια, τούτη την πολυπικραμένη ζωή, να ζούμε από κάτω στη σκλαβιά και το σπαθί των Τούρκων ν ακονιέται εις τα κεφάλια μας; Δεν τηράτε, που τίποτα δεν μας απόμεινε;» 

Οδυσσέας Ανδρούτσος.

Τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι· όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμε όλοι μαζί…Είμαστε εις το «εμείς» κι όχι εις το «εγώ». Και εις το εξής να μάθομεν γνώση, αν θέλομεν να φκιάσομεν χωριόν, να ζήσομεν όλοι μαζί. 

Στρατηγός Μακρυγιάννης

Από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα το ελληνικό γένος έχει αποδείξει πως μπροστά στον κοινό εχθρό, κάνει στην άκρη τα όποια μίση και τις εσωτερικές αντιπαλότητες. Τούτος εδώ ο τόπος είναι ευλογημένος. Τούτα εδώ τα χώματα είναι δεμένα με την θυσία των αθώων που έδωσαν και τη ζωή τους στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας μας. Φέτος συμπληρώθηκαν, αισίως, διακόσια χρόνια από την ελληνική επανάσταση του 1821. Αυτό ως γεγονός στάθηκε αφορμή να σας παρουσιάσω το ιστορικό μυθιστόρημα του Θοδωρή Παπαθεοδώρου με τίτλο «Άγιο Αίμα» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ψυχογιός (Απρίλιος 2021). Ο τίτλος του βιβλίου δύο λέξεις «Άγιο Αίμα» τόσο συμμετρικές! Τόσο, μα, τόσο δυνατές! Το αίμα ενός λαού που σήκωσε κεφάλι στον Οθωμανό κατακτητή και κατάφερε να αποκτήσει την ελευθερία του. Τα συγκλονιστικά, απλά και ουσιώδη λόγια του Θ. Κολοκοτρώνη γραμμένα στα Απομνημονεύματά του « Μια φορά εβαπτίσθημεν με λάδι, βαπτιζόμεθα και μία με το αίμα δια την ελευθερία της πατρίδος μας…», ενέπνευσαν τον συγγραφέα να γράψει ένα ιστορικό μυθιστόρημα, αφιερωμένο στους Έλληνες και στις Ελληνίδες που έδωσαν το αίμα τους, την ψυχή τους για την ελευθερία της πατρίδας μας. To βιβλίο είναι κυρίως, μία πλούσια τοιχογραφία, όχι τόσο των πολιτικών γεγονότων πριν και κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά πρωτίστως, της ιστορίας της καθημερινότητας των απλών ανθρώπων του λαού κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας και της Παλιγγενεσίας που η δράση και η θυσία τους δεν άφησε γραπτά τεκμήρια στην Ιστορία. Ένας συγγραφικός φόρος τιμής στην Ελληνική Επανάσταση. Ένα βιβλίο που αποδίδει τον φόρο τιμής στους αφανείς ήρωες και στις τραγικές μέρες του ξεσηκωμού ενάντια στον τουρκικό ζυγό. Ο Θοδωρής Παπαθεοδώρου συνδυάζει μοναδικά την μυθοπλασία με τα αληθινά ιστορικά γεγονότα, γεγονότα που στιγμάτισαν την χώρα μας. Στην αρχή του βιβλίου αλλά και στις εισαγωγές των δύο κεφαλαίων, που έχει χωρίσει ο συγγραφέας τo μυθιστόρημα, παρατίθενται λόγια που ειπώθηκαν από πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση: Αλέξανδρος Υψηλάντης, Θοδωρής Κολοκοτρώνης, Οδυσσέας Ανδρούτσος και Στρατηγός Μακρυγιάννη. Επίσης θα βρούμε κάποιους χάρτες που θα μας βοηθήσουν να γνωρίσουμε τα μέρη που συνέβησαν τα γεγονότα. Ο συγγραφέας ξεκινά την αφήγηση του από την άνοιξη του 1827 στην Τεργέστη. Ένας Έλληνας προσπαθεί να μάθει για τους πρόσφυγες που καταφθάνουν από το Μωριά και τη Ρούμελη. Ευχή και ελπίδα του να ξαναβρεί την οικογένειά του. Το μυαλό του ανταριασμένο καθώς αναπολεί τις εικόνες που θα σημαδέψουν για πάντα την ψυχή του….

Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε δύο μεγάλα μέρη αποτελούμενα από μικρά και περιεκτικά κεφάλαια που δρουν αλληλένδετα μεταξύ τους και μας δίνουν μία πλήρη εικόνα του τι συνέβαινε σε διάφορα μέρη της χώρας. Το πρώτο μέρος φέρει τον τίτλο« Των Ελλήνων τα ιερά» και καταπιάνεται με την χρονολογική 1803-1806, προεπαναστατικά δηλαδή, στα χρόνια κατά τα οποία έλαβε χώρα η εκστρατεία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων εναντίον του Σουλίου. Το δράμα των Σουλιωτών περιγράφεται με γλαφυρότατα, μέσα από τις προσωπικές αφηγήσεις γυναικών τις οποίες ο πόλεμος και η Ιστορία συμπαρέσυρε στη δίνη τους. Πρωταγωνίστριες γυναίκες. «…Σουλιώτισσες, Μωραΐτισες, όπως η Δέσπω, η Μόρφω, η Μαριώ, μορφές σκλαβωμένες μα και μορφές θεριεμένες που ρίχνονται σε αγώνα ανείπωτο για ν’ αλλάξουν την αλυσόδετη μοίρα τους…». Ταλαιπωρημένες, τραγικές δολιομάνες όπως η Λέγκω, η Κήκω που έχασαν τα παιδιά τους «… το στερνό της δάκρυ, τα στερνά της λόγια. «Γιε μου… Αϊτέ μου…». Γυναίκες που υπέφεραν τα πάνδεινα όπως η νεαρή Αργυρώ που πουλιέται σκλάβα σε χαρέμι. Γυναίκες που στάθηκαν ακλόνητες στο πλευρό των πολεμιστών ανδρών τους.

Το δεύτερο μέρος του βιβλίου φέρει τον τίτλο « Ή τη νίκη ή τη θανή» και παρακολουθούμε τη χαραυγή της Ελληνικής Επανάστασης, δηλαδή τα γεγονότα κατά τη διάρκεια των ετών 1819-1821. Ταξιδεύουμε ως την Ήπειρο, τη Ρούμελη και το Μεσολόγγι, εκεί που η καρδιά της Επανάστασης έχει αρχίσει να χτυπά και το αίμα να βράζει.

Η αφήγηση του Θοδωρή Παπαθεοδώρου είναι γλαφυρή και εσωτερική, δίνοντας έμφαση στα πάθη, τα συναισθήματα και την τραγική, πολλές φορές, μοίρα των ηρώων. Με λόγο μεστό και χρησιμοποιώντας ιδιωματικές λέξεις, ο συγγραφέας παραδίδει μαθήματα ιστορίας. Ο αγώνας για επιβίωση σε αντίξοες συνθήκες, ο πόθος για ελευθερία και η τυραννία των κατακτητών διατρέχουν όλες τις σελίδες του μυθιστορήματος. Εικόνες ηρωικές, συγκλονιστικές, εικόνες θυσίας και αγάπης για την ελευθερία ζωντανεύουν σε κάθε λέξη. Όμως ο συγγραφέας δεν αναφέρει μόνο τα καλά. Αντιθέτως, θίγει και τους προδότες, τους εκμεταλλευτές, τους παραδόπιστους, τους εγωιστές. Γιατί δυστυχώς υπήρξαν και αυτοί και πάντα θα υπάρχουν. Ο αναγνώστης θα ταξιδέψει στο χρόνο και στην Ιστορία, με περιγραφές που σοκάρουν και συγκινούν. Θα ταυτιστεί με όλους τους ήρωες, θα ζήσει κι αυτός, όλες εκείνες τις στιγμές που σημάδεψαν τη χώρα μας. Θα πονέσει, θα κλάψει, θα πέσει, θα σηκωθεί και θα παλέψει για την ελευθερία. Θα αισθανθεί δέος διαβάζοντας για τη λαμπρότερη στιγμή του Ελληνισμού. Γιατί το Εικοσιένα εκτός από αγώνας για την εθνικής μας ανεξαρτησίας, ήταν αγώνας του κάθε ανθρώπου για αξιοπρέπεια. Ήταν το μεγαλείο ενός σκλαβωμένου λαού που κατέκτησε ολομόναχος την ελευθερία του. Όπως το έγραψε ο Κωστής Παλαμάς «Η μαγαλωσύνη στα έθνη δε μετριέται με το στρέμμα, με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα». Το Άγιο Αίμα του λαού μας.

Καλό διάβασμα!!

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:

  Ο Θεόδωρος Παπαθεοδώρου γεννήθηκε στα Δίκαια του Έβρου και κατοικεί στην Αθήνα. Σπούδασε παιδαγωγικά και εργάστηκε στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Έχει δημοσιεύσει δεκαεφτά μυθιστορήματα ενηλίκων, τέσσερα μυθιστορήματα για παιδιά και δύο βιβλία για παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας, ενώ έχει συμμετάσχει σε τρεις συλλογές διηγημάτων. Ασχολείται επίσης με τη συγγραφή σεναρίων και θεατρικών έργων. Το μυθιστόρημά του «Το Ασπρολούλουδο του Βοσπόρου» τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερου Έργου Μνήμης 2003-2004 στο πλαίσιο του 20ού Πανελλήνιου Συμποσίου Ποίησης και Πεζογραφίας. Επίσης, το μυθιστόρημα «Οι κόρες της λησμονιάς» ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών – ΕΚΕΒΙ 2010, ενώ το «Ο καιροί της μνήμης» υποψήφιο για το ίδιο βραβείο το 2012, όπου και κατέλαβε τη δεύτερη θέση στις ψήφους των αναγνωστών και των Λεσχών Ανάγνωσης. Ασχολείται επίσης με τη συγγραφή σεναρίων και θεατρικών έργων. Με το ψευδώνυμο Θάνος Δραγούμης έχει γράψει τα πολιτικά θρίλερ «Σφαγείο Σαλονίκης»(2011), «Μαύρη αυγή»(2013) και «Εντιμότατα λαμόγια»(2017).