ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ!

 Νίκος Κωνσταντάρας

Η δημοκρατία δοκιμάζεται αλλά αντιστέκεται. Η πανδημία έδωσε την ευκαιρία σε πολλές κυβερνήσεις να περιορίσουν τις ελευθερίες των πολιτών, υπονομεύοντας ή καταργώντας δημοκρατικούς θεσμούς, ώστε οι ίδιες να αποκτήσουν περισσότερες εξουσίες εις βάρος των πολιτών. 'Ερευνα του οργανισμού Freedom House βρήκε ότι, στις 192 χώρες τις οποίες μελέτησε, η δημοκρατία υπέστη πλήγματα σε 80. Το πρόβλημα είναι πιο οξύ σε χώρες με αυταρχικές κυβερνήσεις, χωρίς, όμως, να εξαιρούνται και ώριμες δημοκρατίες. Η πανδημία επιδεινώνει μια ήδη βεβαρημένη κατάσταση, όπου τα τελευταία 14 χρόνια η δημοκρατία υπέστη πλήγματα σε περισσότερες χώρες απ’ όσες σημείωσε πρόοδο, σύμφωνα με το Freedom House. Η αντίσταση που προβάλλει η δημοκρατία μπορεί να είναι φανερή, όπως στις διαδηλώσεις γενναίων πολιτών της Λευκορωσίας, ή μέσω άρθρων και συζητήσεων που στοχεύουν στη διάγνωση των πληγών της δημοκρατίας – όπως η κατάχρηση εξουσιών, η έχθρα εναντίον ευάλωτων ομάδων, η αδιαφάνεια και η διαφθορά, οι περιορισμοί στην ελευθερία του Τύπου και της έκφρασης, οι νοθευμένες εκλογές.

«Το φετινό Athens Democracy Forum εφιστά την προσοχή μας στο γεγονός ότι η δημοκρατία, ένα από τα ευγενέστερα επιτεύγματα της ανθρωπότητας, δεν είναι το αναπότρεπτο πεπρωμένο μας. Στις μέρες μας, σε ολόκληρο τον κόσμο η δημοκρατία δοκιμάζεται, απειλείται, παραβιάζεται, υπονομεύεται και ανατρέπεται από πλείστους όσους εχθρούς και αντιπάλους της», δήλωσε η Πρόεδρος Κατερίνα Σακελλαροπούλου στην εναρκτήρια ομιλία της στο φόρουμ. «Ο αγώνας για ίσα δικαιώματα και ισότιμη εκπροσώπηση συνεχίζεται», πρόσθεσε. «Είναι ένας αγώνας διαρκής, που προϋποθέτει τη συνηγορία του ορθού λόγου, το πάθος των επιχειρημάτων, την κινητοποίηση των πολιτών, την τόλμη της ηγεσίας και το επίπονο, υπομονετικό έργο της δικαστικής ακεραιότητας και της νομοθετικής μεταρρύθμισης που σταδιακά επεκτείνει τα δικαιώματα και κάνει καλύτερες τις ζωές των ανθρώπων». Αναφερόμενη στους κινδύνους που αντιμετωπίζει η δημοκρατία, μίλησε για την άνοδο αυταρχικών και εθνικιστών ηγετών, τη δημαγωγία, τον ακραίο πολιτικό κυνισμό, τη διάβρωση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς, τα ψέματα, την παραπληροφόρηση και τους διαδικτυακούς «θαλάμους αντήχησης» που «βρίθουν από προλήψεις, θεωρίες συνωμοσίας, ψεύδη, μισαλλοδοξία και μίσος». Η δημοκρατία υπονομεύεται, επίσης, από τις ανισότητες και τη φτώχεια.

Καθώς διεξαγόταν το φόρουμ στην Αθήνα, στις Βρυξέλλες οι ηγέτες των 27 χωρών-μελών της Ε.Ε. αναζητούσαν κοινή θέση εναντίον της Τουρκίας. Η Σύνοδος Κορυφής κατέληξε σε συμφωνία που ξεκαθαρίζει ότι τα δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου είναι σεβαστά. Δηλώνει ότι «η άρση κάθε μονομερούς ενέργειας αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων Ε.Ε. και Τουρκίας», όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης. Η ολοένα πιο επιθετική συμπεριφορά της Αγκυρας επιβάλλει αυστηρή απάντηση από τις χώρες-μέλη της Ε.Ε. Το ουσιαστικό πρόβλημα της Τουρκίας, όμως, παραμένει ο αυταρχισμός του προέδρου Ερντογάν που, μέσα στην πανδημία, οδήγησε σε ακόμη περισσότερους περιορισμούς στην ενημέρωση και στις διαδηλώσεις, σε συλλήψεις και σε αστυνομική βία. Σύμφωνα με το Freedom House, η κατάχρηση εξουσίας κατατάσσει την Τουρκία μεταξύ των «μη ελεύθερων» χωρών. Εδώ μπορεί να είναι κρίσιμη η συμβολή της Ε.Ε., να απαιτήσει την επαναφορά θεσμών και διαδικασιών που οι Τούρκοι πολίτες είχαν αποκτήσει μέσα από τη μακρά πορεία τους προς την Ε.Ε., πριν από τον εκτροχιασμό που επέβαλε ο Ερντογάν τα τελευταία χρόνια. Σε αυτό, η Ελλάδα, παρ’ όλα τα προβλήματα και τις αδυναμίες της, μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά. Να αποτελεί καλό παράδειγμα ως ευνομούμενη πολιτεία, να στηρίζει με κάθε τρόπο τον εκδημοκρατισμό –και τους δημοκράτες– της Τουρκίας. Επιπλέον, συνεργαζόμενοι με τους Τουρκοκυπρίους που επιθυμούν την επανένωση της Κύπρου, οι Ελληνοκύπριοι θα μπορούσαν να αποδείξουν την ιδιαίτερη δύναμη των ελεύθερων ανθρώπων. «Η ελευθερία δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι», είχε παρατηρήσει ο Αλμπέρ Καμύ, όπως μας θύμισε η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/