ΑΓΑΛΜΑ: Ο ΘΑΥΜΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ!

Από: Μανώλης Αδάμ

Πηγή: diadrastika.com

Ένα πράγμα που συμβολίζει την ελληνική αρχαιότητα, εκτός από τους φιλοσόφους της, είναι η ύπαρξη των αγαλμάτων. Το άγαλμα κοσμούσε τους ναούς και τις αρχαίες πόλεις. Αρκετά έχουν βρεθεί, είτε σε πλήρη μορφή είτε μερικώς κατεστραμμένα. Άλλα αγάλματα έχουν διασωθεί στις μέρες μας εξαιτίας της δημιουργίας αντιγράφων από τους Ρωμαίους. Η σημασία που έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες στα αγάλματα ήταν μεγάλη. Για να το καταλάβουμε αυτό θα πρέπει να ανατρέξουμε στην ετυμολογία της λέξης “άγαλμα”. Η λέξη άγαλμα προέρχεται από το ρήμα “αγάλλω” που σημαίνει τιμώ, στολίζω, κάνω κάποιον ένδοξο. Η λέξη άγαλμα σημαίνει λοιπόν αυτό που προξενεί ευχαρίστηση, αυτό για το οποίο χαίρεται κάποιος όταν το βλέπει. Και πως να μην ευχαριστιέται κανείς στη θέα ενός αγάλματος; Εξαίσια αγάλματα έχουν δημιουργηθεί και στη συνέχεια του άρθρου θα παρουσιάσουμε τα πιο διάσημα από αυτά.

Αφροδίτη της Μήλου

Από τη λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει η Αφροδίτη της Μήλου. Ένα από τα πιο διάσημα αγάλματα που βρίσκεται σήμερα στο μουσείο του Λούβρου. Το άγαλμα βρέθηκε τον Απρίλιο του 1820 στο νησί της Μήλου. Ο θρύλος λέει πως εντοπίστηκε από έναν αγρότη, ο οποίος όταν το αντίκρισε ερωτεύτηκε. Εκείνη τη περίοδο στο νησί βρισκόταν μία γαλλική αποστολή η οποία, μόλις άκουσε για την εύρεσή, έσπευσε να την διεκδικήσει. Βέβαια, το άγαλμα το διεκδικούσαν και οι Τούρκοι, όμως στο τέλος κατέληξε στους Γάλλους, αφού υπέστη επιπλέον φθορές.

Πηγή εικόνας: diadrastika.com

Νίκη της Σαμοθράκης

Ένα από τα διασημότερα αγάλματα που χρονολογείται τον 2ο αιώνα π.Χ είναι η Νίκη της Σαμοθράκης. Είναι σκαλισμένο σε παριανό μάρμαρο και βρέθηκε στο νησί το 1863, σπασμένο σε πολλά κομμάτια. Το κεφάλι δεν κατάφερε να βρεθεί. Ο καλλιτέχνης που φιλοτέχνησε αυτό το αριστούργημα δεν είναι γνωστός αν και ένα απόσπασμα από την επιγραφή στη βάση του γλυπτού περιλαμβάνει τη λέξη «Ρόδιος». Σύμφωνα με μία θεωρία, το άγαλμα είναι πιθανώς αφιέρωμα του Μακεδόνα στρατηγού Δημητρίου του Πολιορκητή. Ο λόγος της αφιέρωσης του ήταν μια νικηφόρα ναυμαχία στη Κύπρο. Σήμερα βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου.

Πηγή εικόνας: wikipedia.org

Αντίνοος

Το άγαλμα του Αντίνοου που βρέθηκε στους Δελφούς κοντά στο ναό του Απόλλωνα, είναι ένα έργο που χρονολογείται περίπου το 130 μ.Χ, κατασκευασμένο από παριανό μάρμαρο. Για την ιστορία, ο Αντίνοος ήταν ένας πολύ όμορφος νέος και αγαπημένος σύντροφος του αυτοκράτορα Αδριανού. Ο νέος πνίγηκε στο Νείλο και ο αυτοκράτορας για να τον τιμήσει τον θεοποίησε και έστησε προτομές του σε διάφορες πόλεις, θεσπίζοντας ταυτοχρόνως και γιορτές προς τιμήν του. Το έργο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της εξέλιξης του πορτραίτου και μπορεί κανείς να το θαυμάσει με μία επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο των Δελφών.

Πηγή: wikipedia.org| Ανακάλυψη του αγάλματος το 1894

Ηνίοχος

Ένα ακόμα άγαλμα που βρίσκεται σήμερα στο μουσείο των Δελφών είναι ο Ηνίοχος. Κατασκευασμένο από χαλκό, περίπου το 475 π.Χ, διατηρήθηκε σχεδόν ακέραιο. Αποτελούσε μέρος ενός αφιερώματος του τυράννου της Σικελίας Πολύζαλου μετά από μία νίκη σε αρματοδρομία στα πύθια. Στην πλήρη μορφή του, αποτελούσε ένα τέθριππο άρμα με τον ηνίοχο (ηνία=χαλινάρι, Ηνίοχος=αυτός που κρατά τα χαλινάρια) πάνω.

Πηγή: wikipedia.org

Σύμπλεγμα του Λαοκόοντος

Είναι ένα γλυπτό της ελληνιστικής περιόδου που φιλοτεχνήθηκε από τρεις Ρόδιος καλλιτέχνες, τους Αγήσανδρο, Αθηνόδωρο και Πολύδωρο. Πιθανόν είναι ρωμαϊκό αντίγραφο του 1ου αιώνα π.Χ και βρίσκεται σήμερα στο μουσείο του Βατικανού. Ο μύθος αναφέρει πως ο Λαοκόοντας ήταν ένας από τους Τρώες ιερείς του Θυμβραίου Απόλλωνα. Όταν οι Έλληνες άφησαν έξω από τα τείχη της Τροίας τον Δούρειο Ίππο, ο Λαοκόων είπε πως αποτελούσε τέχνασμα των Ελλήνων για να καταλάβουν τη πόλη. Διάσημη είναι η φράση που αναφέρεται στην Αινειάδα του Βιργιλίου και παρουσιάζεται πως βγαίνει από το στόμα του ιερέα «Φοβοῦ τούς Δαναούς καί δῶρα φέροντας».

Οι Τρώες δεν πίστεψαν τον Λαοκόοντα και αυτός πέταξε οργισμένος το ακόντιό του στο ξύλινο άλογο. Για τιμωρία, ο Θεός Ποσειδώνας, υποστηρίζοντας τους Έλληνες, έστειλε δύο θαλάσσια φίδια και έπνιξαν τον άνδρα μαζί με τους δύο γιους του, Αντίφα και Θυμβραίο.

Πηγή: newsbeasts.gr

Ο Ηρακλής του Λύσιππου

Σήμερα το άγαλμα βρίσκεται στο εθνικό αρχαιολογικό μουσείο της Νάπολη και αποτελεί ρωμαϊκό αντίγραφο του χάλκινου αγάλματος του Λύσιππου (4ος αιώνας π.Χ), το οποίο πιθανώς είχε καταστραφεί από τους Σταυροφόρους το 1204. Το μαρμάρινο αντίγραφο κατασκευάστηκε από τον Γλύκων κατά τον 3ο αιώνα μ.Χ και βρισκόταν στα λουτρά του Καρακάλλα στη Ρώμη. Αναπαριστά τον ημίθεο Ηρακλή σε μία στάση ανάπαυσης ύστερα από την ολοκλήρωση των άθλων του. Στο δεξί του χέρι, που είναι πίσω στη μέση του, κρατά ένα μήλο. Πιθανόν να έχει ολοκληρώσει τον άθλο με τα μήλα των Εσπερίδων και να ξεκουράζεται για την ολοκλήρωση του επόμενου και τελευταίου άθλου του. Άλλη ονομασία είναι και ο Ηρακλής Farnese.

Στις μέρες μας, κυρίως στο φίλαθλο κοινό, ο Ηρακλής του Λύσιππου είναι γνωστός για την τοποθέτησή του στο σήμα του Ηρακλή Θεσσαλονίκης.

Πηγή: wikipedia.org

Άρης του Λουντοβίζι

Και το συγκεκριμένο άγαλμα είναι αρκετά διάσημο στο φίλαθλο ελληνικό κοινό, καθώς κοσμεί το έμβλημα του Άρη Θεσσαλονίκης (μέσω του αθλητισμού μαθαίνουμε και λίγη αρχαιολογία τελικά). Ο Άρης του Λουντοβίζι είναι ένα μαρμάρινο ρωμαϊκό αντίγραφο του πρωτότυπου αγάλματος του Σκόπα ή του Λύσιππου, που χρονολογείται τον 4ο αιώνα π.Χ.

Ο Άρης αναπαρίσταται ως ένα έφηβο παιδί με αγένειο πρόσωπο, αναπαυόμενος, ύστερα από κάποια νικηφόρα μονομαχία που είχε. Αυτό το καταλαβαίνουμε επειδή δίπλα του βρίσκονται τα όπλα τα οποία κέρδισε από τον ηττημένο αντίπαλό του. Στα πόδια εντοπίζεται ο φτερωτός θεός Έρωτας, εφιστώντας την προσοχή στο γεγονός ότι ο θεός του πολέμου, σε μια στιγμή ανάπαυσης, παρουσιάζεται ως αντικείμενο αγάπης. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως ο Βίνκελμαν χαρακτήρισε το άγαλμα ως τον πιο όμορφο Άρη της αρχαιότητας. Σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό μουσείο της Ρώμης.

Πηγή: wikipedia.org

Καρυάτιδες

Από το άρθρο δεν θα μπορούσε να λείπει μία αναφορά στις Καρυάτιδες. Οι Καρυάτιδες χρησιμοποιούνταν στην αρχιτεκτονική αντί για κίονες. Καρυάτις στα αρχαία ελληνικά σημαίνει Κόρη από τις Καρυές. Πιο διάσημες είναι οι έξι Καρυάτιδες που στήριζαν το Ερέχθειο (σήμερα στηρίζεται από γύψινα αντίγραφα). Οι πέντε από αυτές βρίσκονται στο μουσείο της Ακρόπολης (η πέμπτη Καρυάτιδα σώζεται σε θραύσματα), ενώ η έκτη εξ αυτών είναι τοποθετημένη στο Βρετανικό Μουσείο, μακριά από τις αδελφές της.

Πηγή: wikipedia.org| Ερέχθειο

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο αυτό:

Η Αφροδίτη της Μήλου βρέθηκε από αγρότη που έσκαβε και ο θρύλος λέει ότι την ερωτεύτηκε. Ανακτήθηκε από https://www.mixanitouxronou.gr/i-afroditi-tis-milou-vrethike-apo-agroti-pou-eskave-ke-o-thrilos-lei-oti-tin-eroteftike-ta-nea-diadothikan-exetias-tis-zilias-tis-sizigou-tou-pos-katelixe-sta-cheria-ton-gallon-vinteo/ (τελευταία πρόσβαση 1.4.2021)

Η Νίκη της Σαμοθράκης. Ανακτήθηκε από http://www.pi-schools.gr/lessons/aesthetics/eikastika/afises/index.php?id=14&v=1 (τελευταία πρόσβαση 1.4.2021)

Άγαλμα του Αντίνοου. Ανακτήθηκε από http://odysseus.culture.gr/h/4/gh430.jsp?obj_id=4672 (τελευταία πρόσβαση 1.4.2021)

Ο Ηνίοχος των Δελφών. Ανακτήθηκε από https://www.archaiologia.gr/blog/photo/ο-ηνίοχος-των-δελφών/ (τελευταία πρόσβαση 1.4.2021)

Η καταγωγή της φράσης “Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας” (Λαοκόων). Ανακτήθηκε από https://www.lecturesbureau.gr/1/laocoon/ (τελευταία πρόσβαση 1.4.2021)

Farnese Hercules. Ανακτήθηκε από https://en.wikipedia.org/wiki/Farnese_Hercules (τελευταία πρόσβαση 1.4.2021)

Ludovisi Ares. Ανακτήθηκε από https://en.wikipedia.org/wiki/Ludovisi_Ares (τελευταία πρόσβαση 1.4.2021)

Ερέχθειο. Ανακτήθηκε από http://www.pi-schools.gr/lessons/aesthetics/eikastika/afises/index.php?id=9&v=1 (τελευταία πρόσβαση 1.4.2021)

Λίγα λόγια για τον συντάκτη

  ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΔΑΜ

Φοιτητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης και κατοικώ μόνιμα στη Θεσσαλονίκη. Τα ενδιαφέροντά μου σχετίζονται με την Ιστορία και τη Τεχνολογία.

Πηγή:https://www.maxmag.gr/