Ο ΜΑΚΡΥΣ ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ!

Γράφει η Ρίτα Βελώνη //

Κάποιοι πιστεύουν ότι η ευτυχία απαιτεί κόπο. Άλλοι θεωρούν ότι η ευτυχία έρχεται από μόνη της. Σύμφωνα με τον Αμερικανό συγγραφέα Χένρι Ντέιβιντ Θορώ: «Η ευτυχία είναι σαν μια πεταλούδα. Όσο περισσότερο την κυνηγάς, τόσο σου ξεφεύγει. Αλλά αν στρέψεις την προσοχή σου σε κάτι άλλο, θα έρθει να καθίσει απαλά στον ώμο σου». Άλλωστε όπως έχει πει και ο Καζαντζάκης: «η ευτυχία είναι τόσο απλή, μπορούμε να τη βρούμε σε ένα λουλούδι, στα φύλλα που είναι σκορπισμένα στο χορτάρι, στο ουράνιο τόξο, στο ταξίδι της βροχής. Στο χαμόγελο που ρίχνεις ακριβώς αυτή τη στιγμή! Με άλλα λόγια, η ευτυχία είναι στιγμές, λίγες ή πολλές. Τις στιγμές αυτές δεν χρειάζεται να τις αναζητούμε, έρχονται μόνες τους, μας κάνουν να χαμογελάμε και να μένουν ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη».

Τι καθορίζει την ευτυχία μας ή την έλλειψή της

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε τι σημαίνει ευτυχία; Είναι συναίσθημα, διάθεση, βίωμα, στόχος, ή ουτοπία; Ποιες μορφές μπορεί να πάρει και σε ποιο βαθμό επηρεάζει την επικοινωνία μας με τους άλλους; Μπορούμε να πούμε ότι περνά από μπροστά μας, χωρίς να την παίρνουμε είδηση και όσο πιο πολύ την κυνηγάμε τόσο αυτή απομακρύνεται; Είναι διαρκής ή εξαντλείται σε στιγμές; Και τι καθορίζει την ευτυχία μας ή την έλλειψή της;

Με μια ευρύτερα φιλοσοφική θεώρηση, στο κλασικό «Λεξικό της Φιλοσοφίας» του Andre Lalande (1955), ευτυχία, είναι «η κατάσταση της πλήρους ικανοποιήσεως που γεμίζει όλη τη συνείδηση». Προτείνεται παράλληλα ο αναλυτικότερος και διεισδυτικότερος ορισμός που δίνει ο Καντ στο έργο του Κριτική του Καθαρού Λόγου, σύμφωνα με τον οποίο η ευτυχία ταυτίζεται με την «ικανοποίηση όλων των κλίσεων μας τόσο σε έκταση, δηλαδή σε πολλαπλότητα, όσο και σε ένταση, δηλαδή σε διάρκεια». Επίσης, όπως έχει πει ο Μαχάτμα Γκάντι ο οποίος αναγνωρίζεται ως ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς και πνευματικούς ηγέτες του εικοστού αιώνα και υπήρξε πρωτοπόρος στην εφαρμογή της αρχής Σατιάγκρα: «Ευτυχία είναι όταν αυτά που σκέφτεσαι, αυτά που λες και αυτά που πράττεις βρίσκονται σε αρμονία».

Τι σημαίνει όμως σήμερα να είναι κανείς ευτυχισμένος;

Σε πρόσφατη έρευνα 521 Αμερικανοί και Κορεάτες συμμετέχοντες (συνδυασμός δηλαδή του Δυτικού και Ανατολικού τρόπου ζωής), ερωτήθηκαν ποιες τρεις λέξεις έρχονται στο μυαλό τους όταν ακούν τη λέξη ευτυχία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα το μεγαλύτερο ποσοστό στις απαντήσεις των Κορεάτων κατείχε η λέξη «οικογένεια», καθώς η ανατολικότροπη κουλτούρα εστιάζει περισσότερο στις σχέσεις με τους άλλους, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό στις απαντήσεις των Αμερικανών κατείχε η λέξη «χαμόγελο», καθώς στον Δυτικό κόσμο δίνεται περισσότερη βάση στον ατομικιστικό τρόπο ζωής. Το πιο ενδιαφέρον εύρημα όμως ήταν άλλο. Φάνηκε πως είτε ζώντας μέσα σε ένα πλαίσιο κολεκτιβισμού είτε ζώντας μέσα σε ένα πλαίσιο ατομικισμού οι άνθρωποι που συσχέτιζαν την ευτυχία με την έννοια του σχετίζεσθαι, της κοινωνικής επαφής και συσχέτισης δηλαδή, ένιωθαν τελικά περισσότερο ευτυχισμένοι.

H ευτυχία με τα μάτια του Χορκέ Μπουκάι

Η αυτονομία, ο έρωτας, ο πόνος, η ευτυχία και η πνευματικότητα είναι οι πέντε δρόμοι τους οποίους χαράζει ο δημοφιλής αργεντινός ψυχίατρος. Πέντε διαδρομές που θα πρέπει ο καθένας μας να διανύσει μέσα από προσωπικές εμπειρίες και με τον δικό του τρόπο. Με το γνωστό και πολλές φορές χιουμοριστικό του ύφος ο Μπουκάι, όταν καταπιάνεται στην αναζήτηση της ευτυχίας προειδοποιεί: «Ευτυχία είναι η εσωτερική ηρεμία που νιώθει αυτός που ξέρει προς τα πού πάει η ζωή του…» Πάει κάποιος μια μέρα στη θάλασσα για να κάνει μια βόλτα με το ιστιοφόρο του και, ξαφνικά, ξεσπά μια δυνατή καταιγίδα και παρασύρει ανεξέλεγκτα το σκάφος του στ’ ανοιχτά.

Απόσπασμα από το βιβλίο, του Χορκέ Μπουκάι «o Δρόμος της Ευτυχίας» το οποίο ο ίδιος αφιερώνει στην κόρη του:

Πριν πεθάνω, κόρη μου, θα ’θελα να ’μαι σίγουρος ότι σου έμαθα:

Να χαίρεσαι τον έρωτα

Να έχεις εμπιστοσύνη στις δυνάμεις σου

Να αντιμετωπίζεις τους φόβους σου

Να ενθουσιάζεσαι με τη ζωή

Να ζητάς βοήθεια όταν τη χρειάζεσαι

Να επιτρέπεις να σε παρηγορούν όταν πονάς

Να παίρνεις τις δικές σου αποφάσεις

Να υπερασπίζεσαι τις επιλογές σου

Να είσαι φίλη του εαυτού σου

Να μη φοβάσαι μήπως γελοιοποιηθείς

Να ξέρεις πως αξίζεις να σ’ αγαπάνε

Να μιλάς στους άλλους τρυφερά

Να λες κάτι ή να σωπαίνεις ανάλογα με το τι κρίνεις για σένα σωστό

Να αποκτάς φήμη για τα κατορθώματά σου

Να αγαπάς και να φροντίζεις το κοριτσάκι που έχεις μέσα σου

Να μην εξαρτάσαι από την επιδοκιμασία των άλλων

Να μην επωμίζεσαι τις ευθύνες όλων

Να συνειδητοποιείς τα συναισθήματά σου και να πράττεις ανάλογα

Να μην κυνηγάς το χειροκρότημα αλλά τη δική σου ικανοποίηση από το γεγονός

Να δίνεις γιατί θέλεις, ποτέ γιατί νομίζεις πως είναι υποχρέωσή σου

Να απαιτείς να σε πληρώνουν όπως πρέπει για τη δουλειά σου

Να δέχεσαι τους περιορισμούς και την αδυναμία σου χωρίς θυμό

Να μη επιβάλλεις τα κριτήριά σου ούτε να επιτρέπεις να σου επιβάλλουν οι άλλοι τα δικά τους

Να λες το ναι μονάχα όταν το θέλεις και να λες όχι χωρίς ενοχές

Να ζεις το σήμερα και να μην έχεις μεγάλες προσδοκίες

Να ρισκάρεις περισσότερο

Να δέχεσαι την αλλαγή και ν’ αναθεωρείς τις πεποιθήσεις σου

Να προσπαθείς να γιατρέψεις τις παλιές και τις πρόσφατες πληγές σου

Να φέρεσαι κα να απαιτείς να σου φέρονται με σεβασμό

Να γεμίζεις πρώτα το δικό σου ποτήρι κι αμέσως μετά το ποτήρι των άλλων

Να σχεδιάζεις το μέλλον αλλά να ζεις το παρόν

Να εμπιστεύεσαι τη διαίσθησή σου

Να χαίρεσαι τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα

Να καλλιεργείς σχέσεις υγιείς όπου ο ένας στηρίζει τον άλλο

Να κάνεις την κατανόηση και τη συγγνώμη προτεραιότητές σου

Να δέχεσαι τον εαυτό σου όπως είναι

Να μην κοιτάς πίσω σου για να δεις ποιος σε ακολουθεί

Να μεγαλώνεις και να μαθαίνεις από τις διαφωνίες και τις αποτυχίες σου

Να επιτρέπεις στον εαυτό σου να λύνεται στα γέλια μες στο δρόμο χωρίς ιδιαίτερο λόγο

Να μη θεοποιείς κανέναν, και ακόμη λιγότερο εμένα.

* Μετάφραση στα ελληνικά: Κωνσταντίνα Επισκοποπούλου

* Ο Χόρχε Μπουκάι (30 Οκτωβρίου 1949) είναι ψυχοθεραπευτής και συγγραφέας από την Αργεντινή. Τα βιβλία του έχουν πουλήσει πάνω από 2 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δεκαεπτά γλώσσες.

Πηγή: https://www.fractalart.gr