Του Νίκου Τσούλια //
Όταν γράφεις, είσαι δημιουργός – δημιουργός μιας όμορφης πραγματικότητας, μιας πραγματικότητας που είναι δική σου, είσαι δημιουργός του εαυτού σου σε μια εξευγενισμένη του μορφή. Βλέπεις το δημιούργημά σου και αναρωτιέσαι. Πόσο δικό σου είναι, αποτέλεσμα της σκέψης σου και της συνείδησής σου; και πόσο μπορεί να είναι έμπνευση από κάποια Μούσα, που απλώς βρήκε τη δική σου σκέψη για να εκφραστεί;
Εδώ θεωρώ ότι είναι η μεγάλη πρόκληση. Να γράψεις κάτι που είναι απόλυτα δικό σου, να μην το έχει γράψει άλλος, να το φέρεις εσύ στον κόσμο, γιατί μόνο έτσι νιώθεις ότι έχει νόημα η ζωή σου, γιατί έτσι καθετί, που είναι γύρω σου και μέσα σου αποκτά άλλη μορφή με την παρουσία του δικού σου, του αυθεντικού δημιουργήματός σου.
Αλλά πώς μπορείς να είσαι σίγουρος ότι αυτό που γράφεις δεν έχει ειπωθεί από κάποιον άλλον, δεν έχει εκφραστεί κάπου και κάποτε στις απέραντες γωνιές της Γης και στους ατέλειωτους καιρούς της Ιστορίας και των άπειρων μικρών ιστοριών τόσων και τόσων γήινων κατοίκων; Και μάλιστα ζεις μία αντίφαση. Όταν διαβάζεις δοκίμιο ή μυθιστόρημα και βλέπεις μία σκέψη του ήρωα και του συγγραφέα, μια όμορφη και πρωτότυπη ιδέα, μια σκέψη, μια επινόηση που την έχεις κάνεις και εσύ, τότε νιώθεις και χαρά και λύπη.
Χαρά, γιατί αυτό που θεωρεί ο συγγραφέας ως δική του σύλληψη και το έχει καταθέσει ως στοιχείο και που μπορεί να αποτελέσει άξιο κομμάτι ενός βιβλίου, ξέρεις ότι δεν ισχύει, ότι θα μπορούσες και εσύ να το έχεις γράψει. Νιώθεις όμως και λύπη, γιατί αυτή η σκέψη δεν μπορεί να είναι πλέον πρωτόγνωρη, έχει βγει στο φως του ήλιου, πρέπει να πας παραπέρα και αναρωτιέσαι: ποιο πεδίο μπορεί να σου δώσει το πρωτοφάνερο;
Στην επιστήμη δεν μπορείς να βρεις έναν τέτοιο τόπο ούτε καν να σταθείς. Εκατομμύρια ερευνητές σε κάθε τομέα της γνώσης και της επιστήμης εργάζονται ακατάπαυστα όλο και πιο «μακριά», στο απρόσιτο: από τα βάθη της ψυχής του ανθρώπου και τα σκοτάδια του υποσυνείδητου μέχρι τις εσχατιές του Σύμπαντος – από τον χρόνο του απρόσιτου μέλλοντος μέχρι την απαρχή των πάντων και του χωροχρόνου.
Να πας στον τομέα της φιλοσοφίας; Μας έχει συμπεριλάβει ακόμα και στον τρόπο σκέψης. Τα ίδια μας τα διαβάσματα, όλες οι γνώσεις μας μάς έχουν καθορίσει. Δεν υπάρχει πρωτόγονη, πρωτόλεια, απόλυτα δική μας σκέψη. Στον έναν ή στον άλλο βαθμό ό,τι γεννιέται μέσα μας, κάθε στοχασμός είναι ήδη ζυμωμένος με ξένη μαγιά, είναι μετασχηματισμοί σκέψεων, προβληματισμών και ιδεών που έχουμε ήδη διαβάσει ή ακούσει.
Κι όμως υπάρχουν δύο πεδία ελπίδας. Το ένα είναι η Ποίηση, αλλά νιώθεις ότι εκεί δεν έχεις δυνάμεις και κάποια μικρά βήματα, που έχεις κάνει, είναι πολύ μακριά από την όποια ωριμότητα ή από την οποία αυθεντική δημιουργικότητα. Διαβάζεις ποιήματα άλλων, νιώθεις το δέος και μαζεύεσαι στο καβούκι σου, στο μικροσύμπαν σου.
Ο μόνος τόπος που απομένει, είναι τα δικά σου βιώματα – και μάλιστα τα πιο αμιγή, αυτά που δεν έχουν δεχθεί επιρροές από τα διαβάσματά σου και από τα ακούσματά σου. Μπορεί να είναι οι παιδικές μνήμες. Έστω κι αν εκεί νιώθεις, ότι ό,τι έμεινε τα έχει αλλοιώσει η νοσταλγία, γιατί βάζει τις δικές της πινελιές και μάλλον πινελιές ωραιοποίησης, έχει κάνει παλίμψηστο τον πίνακα της μνήμης – πραγματικότητας.
Παρόλα αυτά, εκεί νιώθεις ότι υπάρχουν κομμάτια αυθεντικότητας – κι αν μάλιστα βρες γεγονότα που μόνο εσύ τα ξέρεις, μια αφήγησή σου: ένας παιδικός φόβος μέσα στο πυκνό, σκοτεινό δάσος του χωριού σου, ένα όνειρο που δεν το είπες ποτέ σε κανέναν και το κουβαλάς μαζί σου χρόνια και καιρούς, ένα λάθος που δεν τόλμησες να ομολογήσεις καλά καλά ούτε καν στον εαυτό σου, έναν ύμνο στο φτωχοκάλυβο των παιδικών σου “διακοπών”, μια επιτυχία σου που την έκρυψες από τον περίγυρό σου… Εκεί πρέπει να σκάψεις ξανά και ξανά. Γιατί δεν είναι η μνήμη κάτι σταθερό. Όσο ψάχνεις όλο και κάτι βρίσκεις. Ακόμα κι αν κάτι βρει η μνήμη σου που δεν το νιώθεις δικό σου, διατηρημένο στη συνείδησή σου, ίσως να αποτελεί το δικό σου πεδίο της πρωτοτυπίας.
Πηγή: https://www.fractalart.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.