«ΧΑΜΕΝΗ» ΓΕΝΙΑ Ή ΓΕΝΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ!

Γιώργου Η. Παπαηλιού
Δικηγόρου-Διδάκτορα Νομικής

Οι νέοι αποτελούν μία ηλικιακά προσδιορισμένη ομάδα, που, λόγω ηλικίας, διαθέτει ιδιαίτερες παραστάσεις, αναφορές, οράματα και προσδοκίες για τη ζωή που ανοίγεται μπροστά της, ενώ παράλληλα εμφανίζει κοινούς τρόπους συμπεριφοράς, έκφρασης, επικοινωνίας, διασκέδασης, αλλά και πνεύμα αμφισβήτησης και αντίδρασης στην κατεστημένη τάξη πραγμάτων.

Η πολιτικοποίηση της νεολαίας είναι συνάρτηση του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζει και δραστηριοποιείται, των κοινωνικών δυνάμεων που αναπτύσσονται, των αξιών που προβάλλονται και βεβαίως της συγκυρίας.

Αποτελεί κοινή διαπίστωση, ότι, στο πλαίσιο του, μέσω των νεοφιλελεύθερων «μνημονιακών» πολιτικών, βίαιου μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας, η νέα γενιά βρίσκεται «προνομιακά» στο στόχαστρο αυτών των πολιτικών : ανεργία 57 %, υποβάθμιση μέχρι κατάργησης της δημόσιας παιδείας, ρυθμίσεις, ιδίως στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων, που αντιμετωπίζουν τους νέους ως παρίες εργαζόμενους, προγράμματα δήθεν απόκτησης εργασιακής εμπειρίας, μέσω των οποίων νέοι εγκλωβίζονται στο πελατειακό σύστημα που «καλά κρατεί», απλήρωτοι δήθεν εκπαιδευόμενοι νέοι (interns), μεταναστευτική αιμορραγία του πλέον αξιόλογου επιστημονικού δυναμικού κλπ.

Η μεγάλη πλειοψηφία των νέων ηλικιών στρέφεται προς την Αριστερά. Παρά ταύτα κρατά επιφυλακτική στάση, εμφανίζεται δύσπιστη και γι΄ αυτό αποφεύγει την κομματική ένταξη, εμφανίζει δυσανεξία στις εσωτερικές κομματικές διαδικασίες, ενώ περιορισμένα συμμετέχει σε κοινωνικούς αγώνες.

Είναι στάση που οφείλεται στην ισοπεδωτική δυσφήμηση των κομματικών διαδικασιών, στον εν πολλοίς «κλειστό» τρόπο με τον οποίο αυτές διεξάγονται, δεδομένου μάλιστα ότι οι νέοι ασφυκτιούν με τον παραδοσιακό ρυθμό τους, ενώ οι ίδιοι έχουν δικούς τους κώδικες έκφρασης και επικοινωνίας που έρχονται σε αντίθεση με τους «πολιτικά ορθούς» κομματικούς κανόνες.

Εξάλλου η μη (μαζική) συμμετοχή σε κοινωνικούς αγώνες μπορεί να ερμηνευθεί από την απογοήτευση των νέων για τους «καπελωμένους» ή «χαμένους» αγώνες, την εξ αυτής προκύπτουσα δυσπιστία για την αποτελεσματικότητά τους αλλά και τη γενικευμένη δυσπιστία έναντι παρωχημένων θεσμών και αναξιόπιστων κάθε είδους ηγεσιών. Αλλά και από το γεγονός ότι εδώ και χρόνια, μέσω της κυρίαρχης προπαγάνδας, οι κοινωνικές κινητοποιήσεις δυσφημούνται ως δήθεν στρεφόμενες κατά του δημοσίου συμφέροντος.

Το αποτέλεσμα είναι να κυριαρχεί ο ατομισμός και ο, χωρίς κανόνες και όρια, ανταγωνισμός, ενώ αντίθετα η κοινωνική αλληλεγγύη και οι συλλογικές δράσεις να λοιδωρούνται, αφού θεωρούνται εκτός συρμού, προβάλλονται ως αντίθετες προς το «άτομο» και αναποτελεσματικές. Αυτά τα δεδομένα επηρεάζουν συνολικά την κοινωνία και ιδιαίτερα τη νεολαία, που επί σειράν ετών φαίνεται κάποιοι μεθοδικά την προετοιμάζουν, προκειμένου να διαδραματίσει ρόλο «κομμένο και ραμμένο» στον κόσμο που ήδη διαμορφώνουν γι΄ αυτήν, χωρίς τη συναίνεση και την αποδοχή της. Έτσι, αφού δεν αναπτύσσονται συλλογικές δράσεις και ελλείπει η συμμετοχή στα κοινά, δεν φαίνεται να υπάρχει πολιτικοποίηση της νέας γενιάς. Η σχέση των νέων με τα δημόσια πράγματα εμφανίζεται ανύπαρκτη ή περιορισμένη και συνεπώς η εν γένει στάση ζωής τους απολιτική.

Οι νέοι μετατρέπονται σε παθητικούς δέκτες της διαμορφούμενης πραγματικότητας. Παγιδεύονται ανάμεσα σε δύο πραγματικότητες, τη σκληρή καθημερινότητα της ζωής, την, υπό την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού, έλλειψη ζωτικού χώρου και κυρίως προοπτικών, την, μέσω συνεχούς παρακολούθησης του «μεγάλου αδελφού», περιορισμών και απαγορεύσεων, έλλειψη ελευθερίας και την εικονική, του προπαγανδιστικού μηχανισμού των ΜΜΕ, της διάχυσης φόβου για το μέλλον και των παραδοσιακών πoλιτικάντικων εξαγγελιών. Έτσι, ο βομβαρδισμός τους με παραστάσεις και πρότυπα που παραπέμπουν στην ατομική επιβίωση, στον, χωρίς κανόνες και όρια, ανταγωνισμό, στην ψευδοκαρριέρα και στον εύκολο αλλά άπιαστο πλουτισμό και η ανικανότητα και αναξιοπιστία του πολιτικού προσωπικού, ωθούν τους νέους στην ατομική αναζήτηση τρόπων εξεύρεσης εργασίας, επαγγελματικής αποκατάστασης και εν τέλει επιβίωσης. Αυτή η ατομική πορεία, ενώ ελάχιστα προσφέρει, αφού αντιμετωπίζει μεμονωμένες περιπτώσεις, διαιωνίζει την υπάρχουσα ζοφερή κατάσταση.

Μ΄ αυτό τον τρόπο, το σύστημα εξουσίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, κατεστημένης διαπλοκής και δομικής διαφθοράς επιδιώκει να καταστήσει τη νέα γενιά «χαμένη» γενιά, χύνοντας μάλιστα κροκοδίλεια δάκρυα για το «επίτευγμά» του. Μία γενιά, απονευρωμένη, υποταγμένη στα νεοφιλελεύθερα προτάγματα, μία γενιά «ατόμων» και όχι ενεργών πολιτών, μία γενιά χωρίς άποψη και χωρίς φωνή, που θα ενυπάρχει σε μία «χαμένη» κοινωνία, όπου θα επικρατούν οι προσαρμοστικοί, οι ελεγχόμενοι, τα απαραίτητα εργαλεία του συστήματος εξουσίας, μία γενιά που δεν έχει παρόν και δεν θα έχει μέλλον. Αυτή η επιδίωξη συνδέεται με το γεγονός, ότι η νέα γενιά θεωρείται, αφενός αδύναμος κρίκος που διαπλάσσεται ή πειθαναγκάζεται με ιδεολογικά, ψυχολογικά, κατασταλτικά και άλλα μέσα που άφθονα βρίσκονται στη διάθεση του συστήματος εξουσίας και αφετέρου επικίνδυνη λόγω του ενδεχόμενου να αντιδράσει κάποια στιγμή, με απροσδιόριστα για την κατεστημένη τάξη πραγμάτων αποτελέσματα, αν μάλιστα ληφθούν υπόψη τα προσόντα που τα τελευταία χρόνια οι νέοι έχουν αποκτήσει σε συνδυασμό με το νεανικό σφρίγος και τη νεανική ορμή τους.

Όμως τα φαινόμενα απατούν. Πέραν της εκλογικής συμπεριφοράς των νέων ηλικιών που επιλέγουν την Αριστερά και της συμμετοχής όχι πολλών αλλά ικανών νέων ανθρώπων στα πολιτικά δρώμενα, οι νέοι άνθρωποι, όχι μόνον δεν αμφισβητούν την πολιτική διάσταση των πραγμάτων, αλλά την κατανοούν και την αφομοιώνουν. Διαπιστώνοντας δε καθημερινά ότι οι ελπίδες που το σύστημα εξουσίας καλλιεργεί αποδεικνύονται φρούδες, βιώνοντας την εξαθλίωση του οικογενειακού και ευρύτερα κοινωνικού περιβάλλοντος, την περιθωριοποίηση και τα αδιέξοδα, εκ των πραγμάτων θα καταστούν, και όχι μόνον εκλογικά, η γενιά της ρήξης, της ανατροπής του συστήματος εξουσίας. Αρκεί μία σπίθα, ώστε το μίγμα εξαθλίωσης, περιθωριοποίησης, έλλειψης προοπτικών που χειραγωγείται από την καταστολή και το φόβο, να οδηγήσει σε έκρηξη.

Η νέα γενιά «δεν είναι … σπορά της Τύχης … είναι τέκνο της Ανάγκης κι ώριμο τέκνο της Οργής». Η Αριστερά οφείλει να την αναδείξει σε δύναμη που θα ανατρέψει το σύστημα εξουσίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, κατεστημένης διαπλοκής και δομικής διαφθοράς και θα κτίσει την άλλη Ελλάδα, τον άλλο Κόσμο, όπως αυτή την αντιλαμβάνεται και όπως οι ανάγκες επιτάσσουν.