27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940, ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΠΡΙΝ!

© Mondadori/ Getty Images/ Ideal Image

Newsroom

Κυριακή 27 Οκτωβρίου 1940

Αθήνα, πρωί

Εορτάζεται στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο η επέτειος της φασιστικής επανάστασης. Ο πρεσβευτής Γκράτσι είναι παρών, καθώς και σχεδόν όλη η μικρή ιταλική παροικία της Αθήνας. Εντούτοις, η ατμόσφαιρα είναι παγερή, εξαιτίας της αβεβαιότητας που διακατέχει σε μεγάλο βαθμό τους προσκεκλημένους για τις επικείμενες εξελίξεις στο επίπεδο των διμερών ελληνοϊταλικών σχέσεων.

Θεσσαλονίκη, πρωί

Αποδίδοντας πιστά το κλίμα της ημέρας, ο Γεώργιος Βαφόπουλος γράφει: «Ήταν το πρωί της Κυριακής της 27ης Οκτωβρίου 1940. Κι ακούσθηκε ο λόγος του δημάρχου [Θεσσαλονίκης] βαρύς, με φανερούς υπαινιγμούς για τον εχθρό, που δεν κατονομαζόταν, που ήταν όμως γνωστός, που τον ψιθύριζαν τα χείλη του κόσμου… Κι η καρδιά μου σφιγγόταν από την αναμονή της ενδεχόμενης συμφοράς, και δάκρυζα για τη μοίρα του τόπου μου…».

Αθήνα, βράδυ

Ο Εμανουέλε Γκράτσι διέρχεται τις βραδινές ώρες στην οικία της οικογένειας Βλαστού, όπου και, φαινομενικά εύχαρις, διηγείται περιστατικά από ανέκδοτα παίζοντας μπριτζ.

Εμφανώς, επιδιώκεται να ενισχυθεί η εντύπωση ότι δεν επίκειται κάποιο έκτακτο γεγονός.

Κάρυστος

Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, εξόριστος στην Κάρυστο, υπείκοντας σ’ ένα απροσδιόριστο προαίσθημα, γράφει δύο έμμετρα επιγράμματα αφιερωμένα στην Ελλάδα. «Φαίνεται», σημειώνει ο ίδιος, «ότι η μοναξιά της εξορίας εντείνει την επαφήν της ψυχής με το πνεύμα της ιστορίας».

Βερολίνο, μεσάνυχτα

Το ιδιαίτερο γραφείο του Αδόλφου Χίτλερ πληροφορείται από τη Ρώμη, μέσω του στρατηγού Φον Ρίντελεν, ότι η ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδος θα εκδηλωθεί την επομένη, Δευτέρα 28 Οκτωβρίου. Ο δε Γκαλεάτσο Τσιάνο, με ημερομηνία 27ης Οκτωβρίου, καταγράφει: «Ήδη οι τέσσερες διπλωμάτες, Γερμανός, Ιάπων, Ισπανός και Ούγγρος, εις τους οποίους ενεχείρισα το κείμενο του τελεσιγράφου προς την Ελλάδα, εξεπλάγησαν».

Ελληνοαλβανικά σύνορα, μεσάνυχτα

Πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι ιταλικά στρατιωτικά αγήματα προελαύνουν προς τα ελληνοαλβανικά σύνορα, όπου και παρατάσσονται σε διάταξη επιθετική. Ενώ από το σούρουπο βρέχει ασταμάτητα, άγρυπνα τα προκεχωρημένα ελληνικά φυλάκια παρακολουθούν τις κινήσεις τους. Όσο περνά η ώρα, ενισχύεται η εντύπωση ότι επίκειται από την αντίπερα όχθη πολεμική πρωτοβουλία. «Συνδυάζων πληροφορίας και φήμας και ημερομηνίας, απέκτησα πεποίθησιν ότι πρόκειται περί σκηνοθεσίας δι’ επικείμενην αύριον ίσως επίθεσιν», σημειώνει ο Μεταξάς στο ημερολόγιό του.

Ο υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος, διοικητής της VIII Μεραρχίας, είναι στα Γιάννενα δέκτης των ανησυχητικών μηνυμάτων που του διαβιβάζουν από το μέτωπο ο Κωνσταντίνος Δαβάκης και ο συνταγματάρχης Μαυρογιάννης, αρχηγός του Πυροβολικού της Μεραρχίας. Και διαμηνύει στο Γενικό Επιτελείο την προσωπική του πλέον άποψη ότι η ιταλική επίθεση είναι πιθανό να εκδηλωθεί την επομένη το πρωί –ίσως και κατά τη νύχτα– τονίζοντας αποφασιστικά: «Δεν θα περάσουν οι Ιταλοί από το Καλπάκι!».

Ρώμη, 1 μετά τα μεσάνυχτα

Το κρατικό ραδιόφωνο αναγγέλλει ότι έληξε η περίοδος της ανεκτικότητας της Ιταλίας έναντι της Ελλάδος…

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Σβολόπουλου «1940. Οι τελευταίες ημέρες του Οκτωβρίου», Εκδόσεις Πατάκη (Αθήνα, 2016).

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/