Του Νίκου Τσούλια //
Δεν τολμώ να φανταστώ σε τι άβυσσο βυθίζεται όταν καταδικάζεται, ιδιαίτερα με βαριά ποινή, ένας αθώος σε δικαστήριο. Τι μαύρα σκοτάδια τον καταπίνουν… Πώς μπορεί να βιώνει κάθε στιγμή την απίστευτη σκληρότητα. Πώς μπορεί και ανασαίνει με έναν κόμπο στο λαιμό συνέχεια… Πώς είναι όταν σε “πνίγει το δίκιο σου”;
Και ακόμα. Πώς δέχεται μια κατασκευασμένη πραγματικότητα, που του αφαιρεί την ελευθερία, που του συνθλίβει την αξιοπρέπεια, που δεν του επιτρέπει να ξεφύγει από τα ατέλειωτα ερωτήματα και από της ψυχής τον πόνο.
Ποιος μπορεί να κατανοήσει το πώς καταδικάζεται σε θάνατο κάποιος που δεν έχει σχέση με μια εγκληματική πράξη είτε γιατί είχε κακοδικία είτε γιατί δεν μπορούσε να αποδείξει την αθωότητά του; Τι να νιώθει στις τελευταίες στιγμές του; Πώς μπορεί να καταλαγιάσει η ανταριασμένη ψυχή του; Φυσικά, για πολλούς και ουσιαστικούς λόγους απορρίπτω κάθε έννοια θανατικής ποινής. Θανατική ποινή δεν πρέπει να υπάρχει.
Ας επανέλθουμε στο θέμα μας – στην αντιμετώπιση της αδικίας. Αλλά δεν είναι η αδικία που βαραίνει μόνο μέσα από τη θεσμική δικαιοσύνη. Είναι κυρίως η ευρύτερη, η κοινωνική αδικία που δεν αφορά κάποια πράξη ή κάποια φάση της ζωής του ανθρώπου αλλά που επεκτείνεται δια βίου, που στιγματίζει την προσωπικότητα του ατόμου, που του υπονομεύει ή και του ακυρώνει κάθε χαρά και κάθε ομορφιά της ζωής.
Πόσες και πόσες αιτίες δεν προκαλούν αδικία; Η φτώχεια, η ανέχεια, η χειραγώγηση, η περιθωριοποίηση, η εκμετάλλευση, μια κληρονομική και βαριά ασθένεια, μια έντονη μορφή αναπηρίας κλπ κλπ. Γεμάτη αδικίες είναι η ζωή και πώς μπορούν να απαλειφθούν; θα ισχυριστεί κάποιος. Και οι περισσότεροι απλά θεωρούν ότι οι αδικίες είναι σύμφυτες με την ίδια την συγκρότηση κάθε κοινωνίας ή ότι είναι και αναπόφευκτα συμπτώματα της ζωής!
Κάπως έτσι διαμορφώνεται μια υποκουλτούρα εφησυχασμού και αδιαφορίαςˑ με τη θεώρηση ότι έτσι είναι η πραγματικότητα υποκρινόμενοι ότι την πραγματικότητα δεν προσπαθούμε να τη διαμορφώσουμε προσωπικά και συλλογικά, σε μια κατεύθυνση που είναι καλύτερη για εμάς και θέλουμε να ξεχνάμε ότι σύμπας ο αγώνας της ζωής είναι για τη συνεχή βελτίωσή μας.
Μπορεί μια κοινωνία να έχει δημοκρατικό περιεχόμενο και προοδευτικό προσανατολισμό, αν δεν αντιμετωπίζει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο την μείωση της αδικίας, αν δεν διαμορφώνει πολιτικές δικαιοσύνης, αν δεν ανάγει την δικαιοσύνη, μαζί με την ελευθερία και την ισότητα ως τα βασικά της μελήματα;
Υπάρχει και ένα εξηγητικό σχήμα, με πολλές όψεις που μας βοηθά σε μια βολική στάση. Βλέπουμε μόνο τις μορφές της αδικίας που γίνονται εις βάρος μας. Παρακάμπτουμε τις αδικίες που προκαλούμε εμείς. Και επίσης, δεν μας ενδιαφέρουν οι μεγάλης μορφές κοινωνικής αδικίας, αν δεν μας πλήττουν!
«Ξέρεις κάτι; Τώρα κατάλαβα σε τι βασίζονται οι θεμελιώδεις ηθικές μας κρίσεις: στη συμπόνοια, στα αισθήματά μας για τον πόνο των άλλων». Λόγια του Μαρκούζε στον φίλο του τον Χάμπερμας, που του έκανε παρέα στο νοσοκομείο, δύο ημέρες πριν πεθάνει. Αναρωτιόντουσαν συχνά πως να εξηγήσουν την κανονιστική βάση της κριτικής θεωρίας. Την ίδια άποψη με τον Μαρκούζε είχε και η διάσημη ανθρωπολόγος Μ. Μιντ, για την οποία ο πολιτισμός αρχίζει πραγματικά τη στιγμή που κάποιος βοηθά κάποιον άλλο στις δύσκολες στιγμές του. (Το απόσπασμα από: ΤΑ ΝΕΑ, 23.12.2021)
Η πραγματική ομορφιά της ζωής, το ίδιο το νόημά της είναι η Αγάπη και η Γνώση! Από εδώ πηγάζουν οι μεγάλες ουμανιστικές αξίες, οι φωτεινές περίοδοι της ιστορίας, το προοδευτικό και δημοκρατικό παρόν και μέλλον των κοινωνιών. Η αγάπη συνενώνει τους ανθρώπους! Η γνώση συνεργεί στη διαμόρφωση και στη βελτίωση της πραγματικότητας και του Κόσμου.
Άνθρωπος που δεν καλλιεργεί την αγάπη και τη γνώση, που δεν αγωνίζεται για τη δικαιοσύνη, την ελευθερία, την ισότητα και δεν εξανθρωπίζει τον εαυτό του δεν βιώνει πραγματικά τη ζωή του. Απλώς υπάρχει…
Πηγή: https://www.fractalart.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.