ΠΡΟΤΑΣΗ...ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΗ!

   Επιμέλεια: Ελένη Σοφού

«Παίρνοντας μια χούφτα άμμου στα χέρια σου οι κόκκοι γλιστρούν και χάνονται, κάθε φορά διαφορετικοί κόκκοι θα σταθούν στην παλάμη σου και κάθε κόκκος κρύβει τη δική του ιστορία… Κόκκοι είμαστε οι άνθρωποι, δισεκατομμύρια κόκκοι, ο καθένας από εμάς έχει το δικό του παρελθόν…»

Κάπως έτσι ξεκινά το ταξίδι στις σελίδες του βιβλίου του με τίτλο «ΑΛΛΕΣ ΖΩΕΣ», από τις εκδόσεις Ψυχογιός (2022) και μετάφραση της Κατερίνας Σχινά, ο Αμπντουλραζάκ Γκούρνα, Αφρικανικής καταγωγής, πολιτικός πρόσφυγας, Βρετανός υπήκοος, βραβευμένος με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2021. Η Σουηδική Ακαδημία δήλωσε ότι ο συγγραφέας επιλέχθηκε για την «συγκινητική περιγραφή των επιπτώσεων της αποικιοκρατίας και της τύχης του πρόσφυγα στο χάσμα μεταξύ πολιτισμών και ηπείρων…». Συνδυάζοντας ιστορικά στοιχεία με μια συγκινητική μυθοπλασία, o συγγραφέας καταφέρνει να καταστήσει ευρύτερα γνωστή μια συγκλονιστική σελίδα της ιστορίας του τόπου του, της Ζανζιβάρης, με επίκεντρο την ευρωπαϊκή αποικιοκρατία στις ανατολικές Αφρικανικές περιοχές, τον περασμένο αιώνα. Με την πένα ενός ντόπιου, ενός ιθαγενή (όπως αποκαλούσαν οι Ευρωπαίοι τους κατοίκους της Αφρικής), περιγράφεται ο αποικιοκρατικός επεκτατισμός με τις αιματηρές εχθροπραξίες του και τις σκληρές επιπτώσεις στον πληθυσμό, ο οποίος υπέφερε τα πάνδεινα. Οι «ΑΛΛΕΣ ΖΩΕΣ» είναι ένα βιβλίο καθηλωτικό και συναρπαστικό, όπως το χαρακτήρισε κριτικός του Guardian. Επίσης ο Anders Olsson, πρόεδρος της Επιτροπής Βραβείων Νομπέλ, σχολιάζει για το έργο του συγγραφέα: «Ένας από τους πλέον εξέχοντες μετα-αποικιακούς συγγραφείς σε όλο τον κόσμο. Συστηματικά και με μεγάλη συμπόνια έχει διεισδύσει στις συνέπειες της αποικιοκρατίας στην Ανατολική Αφρική, αλλά και στις συνέπειές της στις ζωές των ατόμων που ξεριζώθηκαν και μετανάστευσαν».

Στο βιβλίο, χωρισμένο σε τέσσερις θεματικές ενότητες που αποτελούνται από μικρά κεφάλαια, ο συγγραφέας με μια λιτή και ανεπιτήδευτη αφήγηση, σε τρίτο πρόσωπο, δίνει φωνή σε ανθρώπους που δεν έχουν φωνή, φέρνοντας στο παρασκήνιο ζωές από αυτές που καταπίνει ο στρόβιλος της Ιστορίας. Η ιστορία και ο αγώνας επιβίωσης μέσα σε αντίξοες συνθήκες των τεσσάρων πρωταγωνιστών, Χαλίφα, Ιλιάς, Χάνζα και Αφίγια, διαδραματίζεται σε μια συνταρακτική περίοδο αρκετών χρόνων κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ Γερμανικών και Βρετανικών αποικιοκρατικών δυνάμεων για τον έλεγχο της Ανατολικής Αφρικής μέχρι την ανεξαρτησία της σημερινής Τανζανίας το 1960. Ο συγγραφέας οδηγεί τον αναγνώστη να πατήσει τα χώματα που εκείνος είχε πατήσει σε μια ραγισμένη γη. Σκηνές φρίκης στον αιματοβαμμένο ποταμό Ρουφίτζι να πλημμυρίζει με ανθρώπινα πτώματα, να πλήττει τους ανθρώπους με τον πυρετό του μαύρου νερού και όσοι προς στιγμή στάθηκαν τυχεροί να κατασπαράζονται από τους αδηφάγους κροκόδειλους. Αφήνει τον αναγνώστη να αντιληφθεί το χάσμα του πολιτισμού μεταξύ Δύσης και Ανατολής, να ταξιδέψει σε μέρη εξωτικά, πίσω στο χρόνο όπου άλλες ζωές καταπιέζονται από την ταξική διαφορά, τη διάχυτη βία, την κοινωνική ανισότητα, τον μισογυνισμό και τις προκαταλήψεις. Να συγκλονιστεί από την αμφίβολη τύχη του πρόσφυγα, τη διέλευση των εκτοπισμένων από την πείνα και τον πόλεμο από τις αφρικανικές ακτές στην Ευρώπη και τον αγώνα τους να ξεπεράσουν μια θάλασσα προκαταλήψεων, εμποδίων και παγίδων φτάνοντας στην «υποσχόμενη γη» και την σκληρότητα του ρατσισμού. Βασικό μέλημα του συγγραφέα είναι η ανθρώπινη ζωή σε όλες τις εκφάνσεις, με την ασχήμια και την αρετή να συνυπάρχουν στην ανθρώπινη φύση. Μπορεί ο πόλεμος να τους σάρωσε από την καρδιά τους όλα τα τρυφερά συναισθήματα και να τους αποκάλυψε συγκλονιστικές εικόνες κτηνωδίας, η ζωή όμως, μας διδάσκει πως: «Η καλή τύχη δεν είναι ποτέ μόνιμη. Δεν μπορείς να είσαι ποτέ βέβαιος για το πόσο θα διαρκέσουν οι καλές στιγμές ή πότε θα ξανάρθουν. Η ζωή είναι γεμάτη απρόοπτα και λύπες, πρέπει ν΄αναγνωρίσουμε τις καλές στιγμές, να είμαστε ευγνώμονες γι αυτές και να ενεργούμε με αυτοπεποίθηση».

Καλή ανάγνωση!!

Καλή και Ειρηνική Χρονιά!!

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:

Ο Αμπντουλραζάκ Γκούρνα γεννήθηκε το 1948 και μεγάλωσε στο νησί της Ζανζιβάρης, αλλά έφτασε στην Αγγλία ως πρόσφυγας στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Μέχρι την πρόσφατη συνταξιοδότησή του, ήταν Καθηγητής Αγγλικής και Μεταποικιακής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ στο Καντέρμπερι, όπου πήρε το διδακτορικό του το 1982. Τιμή­θηκε με το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας το 2021. Είναι συγγραφέας δέκα μυθιστορημάτων: Memory of Departure (1987), Pilgrims Way (1988), Dottie (1990), Paradise (1994) (στη βρα­χεία λίστα για τα βραβεία Booker και Whitbread), Admiring Silence (1996), By the Sea (2001) (στη μακρά λίστα για το βραβείο Booker Prize και στη βραχεία λίστα για το βραβείο των Los Angeles Times), Desertion (2005) (στη βραχεία λίστα για το Βραβείο των Συγγραφέων της Κοινοπολιτείας), The Last Gift (2011), Gravel Heart (2017) και ΑΛΛΕΣ ΖΩΕΣ (Afterlives) (2020) (στη βραχεία λίστα για το Βραβείο Orwell, στη μακρά λίστα για το Βραβείο Walter Scott). Ζει στο Καντέρμπουρι στην Ν.Α. Αγγλία.