ΤΟ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝ ΣΗΜΑ!

ΜΑΛΛΟΝ ΓΑΡ ΠΕΦΟΒΗΜΑΙ ΤΑΣ ΟΙΚΙΑΣ ΗΜΩΝ ΑΜΑΡΤΙΑΣ Η ΤΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΔΙΑΝΟΙΑΣ. 

(Διότι περισσότερον έχω φοβηθή τας ιδικάς μας αδυναμίας παρά τας δυνατότητας των εχθρών) 

ΠΕΡΙΚΛΗΣ.

(Από το Αρχείο του Συγγραφέα-Ερευνητή Ηλία Κ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ*).

Οι Έλληνες από αρχαιοτάτων χρόνων, από τήν εποχήν ακόμη τών Μινυών (4000 π.Χ ), ετίμησαν τούς μεγάλους νεκρούς των καί πρός τούτο ήγειραν τάφους, οι οποίοι έγιναν σύμβολα ιερά, προπάντων διά τάς επερχομένας γενεάς τών Ελλήνων. Τους Έλληνας έκτοτε εμιμήθησαν και άλλοι λαοί. 

Η Ελλάς έχει τάφον Στρατιώτου,έχει μνημείον Αγνώστου Στρατιώτου. Εύγε!!!! Στερείται όμως Ηρώου τού Έθνους. 

Καί τούτο διότι τό Ηρώον αυτό, ευρίσκεται αφανές-λησμονηθέν υπό τό χώμα τής Αττικής, υπό τήν τεφραν τών αιώνων. Εκαλείτο δέ Δημόσιον Σήμα καί τοποθετείται μεταξύ Κεραμεικού καί Κολωνού. Τήν θέσιν αυτήν ο Παυσανίας απεκάλει <<Έξω Κεραμεικός>>, απετέλει δέ η θέσις αυτή Χώρον Ιερόν καί Σήμα Τιμής. Η ευρυτέρα περιοχή, ο Δημος τού Κεραμικού, ήτο κατά τόν Θουκυδίδην, τό Κάλλιστον Προάστιον τών Αθηνών. [ Δυστυχώς, τό Δημόσιον αυτό Σήμα, σήμερον κατήντησεν Άσημον διότι ο καθείς από ημάς επέρασε καί επάτησεν εξ αγνοίας ανεβλαβώς, τούς τάφους πλείστων ενδόξων Ελλήνων οι οποίοι ευρίσκονται εκεί]. 

Εις το Δημόσιον Σήμα έχουν ταφή οι ένδοξοι άνδρες της Αθηναϊκής Πολιτείας (Σόλων, Περικλής, Μιλτιάδης, Κίμων, Φωκίων,κ.λ.π.), όσοι Αθηναίοι έπεσαν εις τούς πολέμους καί οι σύμμαχοι αυτών Δημοσία Δαπάνη. Ευρίσκονται δηλαδή εκεί <<τά Κόκκαλα τών Ελλήνων τά Ιερά>>. 

Σχετικώς μέ τό Δημόσιον Σήμα, (τό οποίον εκαλείτο καί Πολυάνδριον), δηλαδή τήν ακριβήν θέσιν του, τήν διάταξιν τών μνημείων, τήν έκτασιν αυτών, εις ποίον ή ποίους ανήκει έκαστος τάφος ή κοινοτάφιον, έχουν περισωθή αρκετές μαρτυρίες αρχαίων συγγραφέων (Αριστοφάνης, Ξενοφών, Θουκυδίδης κ.λ.π.). 

Ιδιαιτέρως αναφέρεται εις αυτό ο περιηγητής Παυσανίας εις τό κεφ.29 τών Αττικών, όταν επεσκέφθη τάς Αθήνας τόν 2ον μ.Χ αιώνα. Αλλά καί η Αρχαιολογική Σκαπάνη κατά καιρούς (1873,1896,1922,1930), απεκάλυψεν τμήματα τού Δημοσίου Σήματος καί ακόμη ταφικούς περιβόλους, μέ ακεραίους <<Όρους Κεραμεικού>> Επίσης, κατά καιρούς καί όλως τυχαίως, ευρέθησαν επιγραφαί καί ανάγλυφα, τά οποία προέρχονται από τό Δημόσιον Σήμα. Επιγράμματα επίσης έμμετρα τού Σιμωνίδου καί τού Ευρυπίδου διασωθέντα εις τήν Παλατίνην Ανθολογίαν (VII 258. 105 Bergk-4). 

Από τίς αρχές τού 5ου π.Χ. Αιώνος, οι Αθηναίοι διά νά τιμήσουν τούς ενδόξους νεκρούς τών πολέμων, εδημιούργησαν ένα δημόσιον νεκροταφείον εις τόν δρόμον ο οποίος αρχίζει από τήν Θριασίαν Πύλην (Δίπυλον) καί καταλήγει εις τήν Ακαδήμειαν καί είχε μήκος περίπου 1500 μέτρα. Τό δίπυλον ήτο η μία από τίς δύο πύλες τού οχειρωματικού τείχους τό οποίον κατεσκεύασεν ο Θεμιστοκλής τό 478 π.Χ., δύο έτη μετά τήν Ναυμαχίαν τής Σαλαμίνος. Η Ακαδήμεια ήτο η Φιλοσοφική Σχολή τήν οποίαν ίδρυσεν ο Πλάτων, εις τό Δάσος τού ήρωος Ακαδήμου. Η άλλη Πύλη ήτο η Ιερά Πύλη από τήν οποίαν άρχιζε η Ιερά Οδός πρός Ελευσίνα. Αμέσως έξω από τό Δίπυλον, ο Δρόμος είχε πλάτος 40 μέτρα, τό οποίον πλάτος καθώριζαν οι δύο απέναντι <<όροι Κεραμεικού>> (ο ένας ευρέθη ακέραιος, τού άλλου ευρέθη η βάσις). Ο Παυσανίας αναφέρει ότι εκεί υπήρχε Περίβολος Ιερού τής Αρτέμιδος, η οποία ελατρεύετο μέ τά ονόματα Αρίστη καί Καλλίστη. Εκεί ήτο καί ο χώρος συγκεντρώσεως μεγάλου πλήθους πολιτών κατά τίς δημόσιες τελετές. Εκεί πλησίον έγινε καί τό <<Πολυάνδριον>> γιά τούς νεκρούς τού πρώτου έτους τού Πελοποννησιακού Πολέμου γιά τούς οποίους ο Περικλής, όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης, εξεφώνησε τόν περίφημον Επιτάφιον Λόγον, ενώπιον μεγάλου πλήθους. Παρομοίους λόγους εκεί είχαν εκφωνήσει ο Αριστείδης, γιά τούς πεσώντες στίς Πλαταιές, ο Γοργίας, ο Λυσίας, ο Αισχίνης, ο Φωκίων, ο Ισοκράτης καί άλλοι, ολων δέ αυτών τό θέμα ήτο, η πίστις πρός τήν Αθηναϊκήν Πολιτείαν, ο σεβασμός καί ο έπαινος τών προγόνων καί τών νεκρών, οι οποίοι εθυσίασαν τήν ζωήν των, πιστοί εις τόν όρκον....Ού καταισχυνώ όπλα τά ιερά... Αμέσως μετά μέ κατεύθυνσιν πρός τήν Ακαδήμειαν, εκατέρωθεν τού δρόμου ήσαν οι δημόσιοι ταφικοί περίβολοι, αυστηρώς οριοθετημένοι μέ τούς <<Όρους Κεραμεικού>>. Αναφέρονται, ο τάφος τού Σόλωνος τού μεγάλου νομοθέτου καί αναμορφωτού τών Αθηνών, ο τάφος τού στρατηγού Θρασυβούλου (ο οποίος υπηρέτησε τάς Αθήνας ως στρατηγός καί απέθανεν τό 389 π.Χ.), ο τάφος τού Περικλέους, ο τάφος τού ενδόξου στρατηγού καί ναυάρχου Χαβρίου( κηδεμόνος τού επίσης ενδόξου Φωκίωνος τού διατελέσαντος στρατηγού τών Αθηνών σαράντα πέντε φορές καί φίλου τού Μ.Αλεξάνδρου, πρός τόν οποίον μόνον ο Μ. Αλέξανδρος έκλεινε τίς επιστολές του μέ τήν φράσιν -Αλέξανδρος Βασιλεύς, Φωκίωνι....Χαίρειν!!!-). Εκεί ευρίσκονται καί οι τάφοι, τού νικητού τού Μαραθώνος Μιλτιάδου [Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι Μαραθώνι, χρυσόφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν], τού νικητού τών Λακεδαιμονίων στή Ναύπακτο Φορμιώνος, τού μεγάλου στατιωτικού καί πολιτικού ανδρός Κίμωνος, τού ελευθερωτου τής Κύπρου, [ο οποίος ενίκησεν εις όλες τίς μάχες μέ τούς βαρβάρους καί οι Αθηναίοι πρός τιμήν του τόν εστεφάνωσαν μέ τρείς στεφάνους ανδρείας καί έστησαν τρείς Ερμαϊκάς Στήλας], τού Κόνωνος καί τού υιού του Τιμοθέου, οι οποίοι είχαν επιτελέσει λαμπρά κατορθώματα. Λέγεται ότι η Εκκλησία τού δήμου εψήφισε τήν μεταφοράν καί τήν ταφήν εκεί καί τών οστών τού Αλκιβιάδου καί εκείνων τού Ξενοφώντος, όταν εξηλείφθησαν οι πρός αυτούς κατηγορίες. Κατά μήκος τού δρόμου, (εις τάς παρειάς αυτού πάντοτε), ευρίσκονται, τό κοινοτάφιον τών Θεσσαλών ιππέων, οι οποίοι παρά τό πλευρόν τών Αθηναίων επολέμησαν τούς Πελοποννησίους, οι οποίοι Πελοποννήσιοι υπό τόν βασιλέα Αρχίδαμον είχαν εισβάλει στήν Αττικήν, τό κοινοτάφιον τών Κρητών τοξοτών, οι οποίοι επολέμησαν μέ τούς Αθηναίους στήν Σικελία, καί τό κοινοτάφιον τών χιλίων νεκρών τής μάχης τής Χαιρωνείας εναντίον τών Μακεδόνων τό 338 π.Χ. Εις τό Δημόσιον Σήμα έχουν ενταφιασθή επίσης, ο μεγαλύτερος γλύπτης όλων τών εποχών Φειδίας καί ο φιλόσοφος Ζήνων ο Κιτιεύς γιά τόν οποίον η εκκλησία τού Δήμου είχεν αποφασίσει <<οικοδομήσαι τάφον επί τού Κεραμεικού δημοσία>>, ο μεταρρυθμιστής Κλεισθένης, ο οποίος εσχημάτισε τίς δέκα φυλές, ο ζωγράφος Νικίας καί άλλοι. Τέλος αναφέρομεν ότι εκεί υπάρχουν μνημεία γιά όλους τούς Αθηναίους, οι οποίοι εφονεύθησαν σέ πεζομαχίες ή ναυμαχίες,αλλά καί συμμάχων οι οποίοι επολέμησαν υπέρ τών Αθηναίων. Δέν ετάφησαν εκεί οι αγωνισθέντες στόν Μαραθώνα, διότι αυτοί διά τήν ανδραγαθίαν των ετάφησαν επί τόπου. [Εις τό Μαραθώνειον Άλσος]. 

Πιστεύω ότι πρέπει, διά συστηματικής μελέτης καί γραφής, νά αποκαλυφθούν οι τάφοι τού δημοσίου σήματος, μετά τών πολυαρίθμων ενεπιγράφων στηλών, επί τών οποίων πλήν άλλων, καί επιγράμματα μεγάλων ποιητών θά αναγράφωνται, μάχαι άγνωστοι θά αναφέρωνται καί πρόσωπα ένδοξα καί άλλα, τών οποίων τά ονόματα ελησμονήθησαν, θά καταστούν καί πάλιν γνωστά. 

Καί θά πρόκεινται οι τάφοι αυτοί διδάγματα εις τούς επιγιγνομένους πρός διαιώνισιν τών υψηλών ιδανικών, τών οποίων οι εις τό Δημόσιον Σήμα κείμενοι νεκροί υπήρξαν πιστοί μέχρι θανάτου καί άριστοι τούτων υπερασπισταί καί διδάσκαλοι τού καλώς αποθνήσκειν υπέρ πάσης Ευγενούς Ιδέας καί δή καί υπέρ τής ευγενεστάτης όλων, όπως είναι η πρός τήν Ελευθερίαν καί τό Μεγαλείον τής Πατρίδος. 

Πιστεύω ότι η σύγχρονος Ελλάς δέν θά επιτρέψει νά καταστραφή ο ιερός αυτός τόπος, δέν θά επιτρέψη τόν αφανισμόν τού τάφου τού Περικλέους, τού τάφου τού Σόλωνος, τών τάφων τών υπέρ Πατρίδος πεσόντων, όπως δυστυχώς έγινε μέ τό ανάκτορον τού Κάδμου εις Θήβας, τού Τύμβου τών Σαλαμινομάχων καί τόσων άλλων ιστορικών θησαυρών. Δεν πρέπει η Ελληνική Πολιτεία να επιτρέψη να οικοδομηθούν τζαμιά με μιναρέδες εκεί που είχεν ανεγερθή μια υπέρλαμπρη Σχολή, η Ακαδημία του Πλάτωνος, η οποία μέσα σε αμέτρητους χρόνους είχεν απείρους απηχήσεις και επιβιώσεις μέχρις αυτές ακόμη τις ημέρες μας. Γιατί ίσως ο τάφος τού Περικλέους καί τών άλλων Αθηναίων νά έχουν εξαφανισθή κατά τήν πάροδον τών χιλιετιών. Ίσως κατά τήν ανασκαφήν δέν τούς επανεύρωμεν αθίκτους. Αλλά τί σημαίνει τούτο; 

Η Ελλάς αναζητεί καί επί χιλιατίας ανεζήτησε τό ΣΥΜΒΟΛΟΝ. Και ο Ελαιών, δεν είναι ο τόπος όπου πρέπει να κατασκευασθούν γήπεδα ποδοσφαίρου, εμπορικά καταστήματα και μιναρέδες, αλλά ούτε καταυλισμοί προσφύγων. Γι/αυτά υπάρχουν άλλα μέρη. Ο ΕΛΑΙΩΝ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΒΟΛΟΝ. ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝ ΣΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΒΟΛΟΝ. 

Σύμβολον πνεύματος, σύμβολον ηρωϊσμού, σύμβολον ελευθερίας το οποίον αναζητεί, όπως ανεζήτη πάντοτε η ΕΛΛΑΣ. 

Κάπου εκεί υπό τά χώματα τού Κεραμεικού παραμένει καί περιμένει νά έλθη εις τήν επιφάνειαν τό απαράμιλλον τής Eλλάδος Ηρώον. 

Τολμήστε το και πραγματοποιήστε το σεις, οι σημερινοί ηγέτες. Και να γνωρίζετε,ότι η Ιστορία θα σας ευγνωμονή και θα γράψη με χρυσά γράμματα τα ονόματά σας εις τας Δέλτους της. ΕΛΠΙΖΟΜΕΝ και ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝ.

*Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.